Hoài niệm geisha

[Kasumi]

http://img147.imageshack.us/img147/9228/imageviewxj6.jpg (http://imageshack.us)
Bà Kokin giờ vẫn chơi đàn shamisen, nhưng thế giới geisha gắn bó với bà đã thay đổi quá nhiều - Ảnh: Brisbanetimes

Geisha vốn là một phần không thể thiếu của giới thượng lưu Nhật Bản. Tuy vậy, cuộc sống hiện đại đang làm mất dần loại hình sinh hoạt văn hóa lâu đời này.

Khuôn mặt đã nhăn nheo bởi tuổi tác, tai nghe cũng đã nghễnh ngãng, sức khỏe không còn tốt nhưng bà Kokin (98 tuổi), geisha lớn tuổi nhất thế giới, vẫn hãnh diện về cuộc đời làm geisha của mình. Đó là công việc mà bà có thể mang sắc đẹp, trí tuệ và tài năng cống hiến trong suốt 70 năm qua.

Bị karaoke lấn át

Nhưng geisha lớn tuổi nhất thế giới này đang luyến tiếc khoảng thời gian hoàng kim cách đây hơn nửa thế kỷ. Đó là thời cực thịnh mà các khu geisha hoạt động tấp nập từ sáng sớm - những geisha trong các bộ kimono tơ tằm được những người đàn ông giàu có, có chức vị dẫn tới những "ryotei" sang trọng (nhà hàng truyền thống của Nhật), nơi họ sẽ mua vui cho những người có mặt tại buổi tiệc đến 1-2 giờ sáng.

Thời thế thay đổi, mọi thứ giờ đều khó khăn hơn. Khách hàng truyền thống của họ như những thương gia giàu có, những chính trị gia quyền lực giờ ngày càng ít đi. "Khách hàng ngày xưa có nhiều chuyện để nói lắm - bà Kokin, người vẫn thích được gọi bằng nghệ danh (thói quen của các geisha), cho biết - Những người trẻ bây giờ chẳng biết nói gì với chúng tôi. Họ chỉ muốn đi thẳng tới chỗ karaoke".

Theo Reuters, số lượng geisha ở Nhật vào năm 1928 khi Kokin mới vào nghề là khoảng 80.000 người. Đến giờ ở Nhật chỉ còn khoảng 1.000 geisha và ở Tokyo chỉ còn khoảng 300. Khu phố của geisha ngày nay chỉ còn nằm lặng lẽ, khiêm tốn lọt thỏm trong nhiều thành phố ngợp đèn neon những khu giải trí mới, biển hiệu của cuộc sống hiện đại.

Suy thoái kinh tế trong suốt những năm 1990 đã buộc nhiều thương nhân phải cắt giảm chi phí giải trí. Những vụ bê bối tài chính mới được phanh phui trong mấy năm gần đây khiến các chính trị gia Nhật cũng phải ghìm cương những khoản chi quá trớn. Đặc biệt, hiện giá một bữa tối với geisha thường rất mắc, khoảng 80.000 yen (730 USD) cho mỗi người - tùy thuộc địa điểm và số lượng geisha phục vụ.

Bình dân hóa?

Thậm chí ngay cả trước khi rơi vào giai đoạn khó khăn những năm 1990, những doanh nhân cũng dần chuyển từ những ryotei với tấm thảm tatami truyền thống mà các geisha vẫn phục vụ sang những quán bar có tiếp viên hoặc các phòng karaoke vốn tiện lợi và thoải mái hơn. Sumi Asahara, tác giả một cuốn sách về nghề này, cho biết: "Các chủ tịch công ty dưới 50 tuổi giờ có khi chưa đi ăn với geisha bao giờ. Và nếu không đi, họ sẽ chẳng biết geisha là như thế nào. Và nếu không biết, bạn sẽ chẳng thấy hối hận khi thế giới geisha đang dần biến mất".

Trước tình trạng này, các nhóm cộng đồng ở Tokyo và các công ty du lịch đang cố quảng bá hình thức giải trí này theo cách dễ tiếp cận hơn. Ở Kagurazaka, trung tâm Tokyo, một tổ chức phi chính phủ đã bắt đầu tổ chức các buổi biểu diễn của geisha từ hai năm qua. Đây là một thay đổi lớn vì geisha vốn rất ít khi xuất hiện trên đường phố. Phó chủ tịch của CLB Ikimachi Club Keiko Hioki chia sẻ: "Geisha truyền thống ở các ryotei sẽ tiếp tục cho những người chấp nhận trả giá cao. Nhưng để gìn giữ geisha như một truyền thống văn hóa, cần quảng bá thế giới này đến với dân chúng hơn".

Sakurajaya, một ryotei tồn tại suốt 60 năm nay ở quận Mykojima (Tokyo), đã bắt đầu đón những đoàn khách du lịch lớn kể từ năm 2002. Với một nhóm du khách khoảng 30 người, chi phí cho bữa tối với sáu geisha sẽ chỉ tốn dưới 10.000 yen. Kanae, một geisha ở quận Asakusa tại Tokyo, triết lý: "Cứu geisha còn hơn việc đơn thuần cứu giúp một nghệ thuật truyền thống. Nhật Bản hiện đã bị tây hóa quá nhiều. Rất nhiều người giờ còn chẳng thể nói được tiếng Nhật chuẩn nữa. Trong thế giới của chúng tôi, những phần tốt đẹp nhất của nước Nhật vẫn còn. Vì vậy, chúng tôi hi vọng nhiều người, kể cả người Nhật và người nước ngoài, sẽ đến đây để thưởng thức".

Bà Kokin giờ vẫn thích trang điểm đẹp, vẫn diện những bộ kimono sang trọng, chơi đàn ba dây shamisen và hát những khúc ca truyền thống. Tuy vậy, thế giới geisha mà bà theo đuổi suốt 70 năm nay đã thay đổi. Không có con cái chăm sóc lúc tuổi già, điều duy nhất để an ủi bà trong lúc này chỉ là những hoài niệm về những ngày hoàng kim đã xa dần.

THANH TUẤN
Tuoitre

[MioAngelo]

3K ban nhiu nhiu nha.đúng cái mình cần

[fri_13th]

3k(baka) là tiếng chửi thề đó mio, dùng từ phải cẩn thận chứ.ko bít thì đừng dùng.

[Kasumi]

có lẽ là Mio nhầm với 3Q = cám ơn đó :D

với cả baka cũng đâu phải chửi thề j đâu, Ka thấy như là... mắng iu thui mờ :p

[Nekonana]

từ 30.000 mà còn có 1.000 , ko biết làm sao giờ =(
tớ nào giờ iu geisha chết đựoc, mấy lần mơ ứoc qua nhật làm geisha. đọc tin này bùn quá. bây giờ ngừoi ta toàn vô quán bar còn hơn là ngồi ngắm geisha múa >.<
Mong là Nhật sẽ cố níu giữ nét văn hóa nghệ thuật này.

[yUkj_nO_hAnA]

Trang điểm theo kiểu một Geisha (http://suuichi.wordpress.com/2007/11/10/trang-di%e1%bb%83m-theo-ki%e1%bb%83u-m%e1%bb%99t-geisha/)

“Hồi ức một Geisha” là tên của một bộ phim Nhật Bản được hai nữ diễn viên nổi tiếng của Trung Quốc thủ diễn là Chương Tử Di và Củng Lợi

http://img508.imageshack.us/img508/8606/01dv7.png (http://img508.imageshack.us/img508/8606/01dv7.png)
Bộ phim đã gặp phải nhiều phản ứng gay gắt từ chính báo chí Trung Quốc, nơi có 2 nữ diễn viên chính của phim. Trong khi đó, người Nhật coi “Hồi ký một Geisha” làm một dạng “nghệ thuật”. Cho tới nay thì các quan chức vẫn chưa đưa ra lời bình luận nào. Xem phim bạn sẽ ấn tượng bởi cách trang điểm cho một Geisha với gương mặt được trang điểm kỹ càng và búi tóc trang trí rất cầu kỳ. Bạn có muốn thử trang điểm như vậy một lần không? Qua những bước sau bạn đã một gương mặt theo kiểu geisha.- Rửa sạch mặt, lấy vải xô quấn mấy vòng để che phần chân tóc đi (hình 1)

http://img227.imageshack.us/img227/8269/02cy9.jpg (http://img227.imageshack.us/img227/8269/02cy9.jpg)
- Dùng phấn bột trắng đánh quanh mặt, 2/3 của tai, che lông mày, đánh cả môi, cổ (hình 2)

http://img508.imageshack.us/img508/8931/03sx8.jpg (http://img508.imageshack.us/img508/8931/03sx8.jpg)
- Đánh một chút phấn mà hồng từ chân mày xuống đến ngang mũi, để khuôn mặt lúc này có một chút màu hồng nhưng ở mức độ nhẹ (hình 3).

http://img467.imageshack.us/img467/3759/04ce6.jpg (http://img467.imageshack.us/img467/3759/04ce6.jpg)
- Sử dụng hai loại cọ, một loại đầu nhỏ, dày kẻ chân mày, một loại cọ cũng đầu nhỏ nhưng dài và mỏng vẽ mắt. Màu đỏ sẽ được dùng để vẽ chân mày và mắt (hình 4).

http://img227.imageshack.us/img227/1230/05mh0.jpg (http://img227.imageshack.us/img227/1230/05mh0.jpg)
- Tiếp theo sử dụng màu đen và mascara để hoàn thành phần cuối cho gương mặt làm như hình 5.

http://img467.imageshack.us/img467/9394/06rt7.jpg (http://img467.imageshack.us/img467/9394/06rt7.jpg)
- Cuối cùng, đánh son màu đỏ cho môi; bỏ vải xô quấn quanh chân tóc và trang điểm cho phần tóc (hình 6).

http://img64.imageshack.us/img64/1857/07ch4.jpg (http://img64.imageshack.us/img64/1857/07ch4.jpg)
Giờ thì bạn đã có gương mặt của một geisha, tất nhiên phải mặc kèm bộ kimono.
google.com

[yUkj_nO_hAnA]

Tuyết rơi trên các con phố hẹp ở Gion, cố đô Kyoto của Nhật, song không khí trong phòng trà Harutomi lại ấm áp với hơi rượu sake, áo lụa sột soạt và giọng hát ngọt ngào của ba cô geisha nhảy múa quanh một nhóm các quý ông. http://ngoisao.net/News/Thoi-cuoc/2006/01/3B9B5984/26ge.jpgMột cảnh trong phim “Hồi ức một geisha”. Các cô geisha mặc áo kimono truyền thống. Khuôn mặt họ được trang điểm kỹ càng và búi tóc trang trí rất cầu kỳ. Họ nhảy các điệu múa truyền thống để quyến rũ những quý ông ngồi xung quanh. Tất nhiên, hóa đơn cho một đêm ở các phòng trà như thế này không hề rẻ, có thể lên tới hàng trăm thậm chí hàng nghìn đôla. Nhiều người đã khuynh gia bại sản chỉ vì lui tới những nơi này. Cô gái trẻ nhất trong ba người là Miehinna, 17 tuổi, có hàm răng hô. Cô là một maiko hay còn gọi là geisha tập sự. Miehinna phải mất 3 năm nữa mới được công nhận là geisha. Cô đang tìm một người bảo trợ, một người đỡ đầu giàu có sẽ trả tiền chỉnh răng, chăm nom và thậm chí có thể lấy đi trinh tiết của cô. Trong thời kỳ hoàng kim, ở Gion có nhiều quán rượu và phòng trà hoàn toàn do phụ nữ điều hành. Các cam kết xã hội như hôn nhân, thậm chí quan hệ gia đình, không có mấy ý nghĩa ở đây. Nơi này cũng là một trong những khu vực hiếm hoi trên đất Nhật mà các bé gái sinh ra ngoài giá thú được coi trọng. Giờ đây, số geisha và maiko ở Gion đã giảm từ 2.000 người (những năm 1920) xuống còn khoảng 200 người. Để có thể bước chân vào một phòng trà, bạn phải được giới thiệu. Việc giữ bí mật về thế giới của họ rất quan trọng. Và cho dù thời của những quý ông giàu có muốn thu nhận một geisha để khẳng định vị thế trong xã hội đã qua đi, kiểu quan hệ này vẫn tồn tại. “Lý tưởng nhất là có một người đàn ông lớn tuổi giàu có sẵn sàng đỡ đầu nhưng lại không muốn ngủ với con bé”, Noriko Wakabayashi, “mẹ” của Miehinna, chịu trách nhiệm dạy dỗ cô, nói. Giống như các geisha ở Nhật, Wakabayashi đã đọc cuốn Hồi ức một geisha của Arthur Golden. Trong cuốn sách, tác giả có nói tới tục lệ bán trinh tiết của các cô maiko cho một vị khách. “Chúng tôi không đấu giá trinh tiết của các cô gái”, Wakabayashi nói nhưng thêm rằng Miehinna không được chọn người mà cô bé sẽ trao trinh tiết. “Việc đó sẽ do tôi hoặc người đỡ đầu của con bé quyết định. Tất nhiên, không phải là geisha không hề có quyền như ngày xưa. Nếu không thích người đàn ông này, cô ấy có thể từ chối”. Nếu như Miehinna phải lòng một chàng trai bằng tuổi thì sao? “Điều đó không thể xảy ra”, bà khẳng định. “Cô ấy không phải là học sinh. Miehinna sống ở đây và hiểu rõ trách nhiệm của một maiko cũng như những luật lệ trong thế giới chúng tôi”. Trong Hồi ức một geisha, Sayuki, do Chương Tử Di thủ vai, bị gia đình bán, buộc làm geisha vì quá nghèo. Đây là trường hợp thường thấy trong xã hội Nhật trước khi kinh tế nước này vươn lên. Giờ đây, Miehinna, giống hàng trăm cô gái Nhật, tự nguyện trở thành maiko. “Tôi có cơ hội tiếp xúc với nhiều người thú vị và được học hành, khám phá”, cô nói. Cô chưa từng tâm sự với bạn bè về công việc này và bạn cô cũng không hề hỏi. “Họ chẳng thể nào hiểu nổi thế giới của chúng tôi”, Miehinna nói. Ngày nay tại Nhật người ta vẫn tranh cãi về việc như thế nào mới gọi là một geisha đích thực. Đặc biệt là khi nhắc tới những nơi như Atami, thị trấn du lịch ở tây nam Tokyo. Có tới 300 geisha làm việc ở nơi thường bị gọi rẻ rúng là ổ điếm. http://ngoisao.net/News/Thoi-cuoc/2006/01/3B9B5984/26ge3.jpgChương Tử Di (giữa) trong Hồi ức một geisha. Ở Atami, có hàng chục cô gái luôn sẵn sàng chờ đón những chiếc xe buýt đầy khách du lịch tới xem họ thể hiện các điệu múa truyền thống. Độ tuổi của geisha ở đây dao động trong khoảng từ đầu 20 tới 70 tuổi. Chizuho, geisha 30 tuổi, cho biết uống rượu là một thủ tục khó khăn trong công việc của cô. “Tôi từng phải tới bệnh viện sau khi uống cạn một chai whisky”, cô kể. “Geisha phải tự bảo vệ sức khỏe của bản thân”. Một geisha giỏi làm việc ở Atami có thể kiếm được 70.000 USD hoặc hơn thế trong một năm. Trừ các khoản như trang điểm, áo kimono trị giá khoảng 12.000 USD gửi cho hiệp hội, lượng tiền các cô có được vẫn nhiều hơn những người làm việc văn phòng. Nhiều người còn làm thêm để nâng cao thu nhập.Cô Hotaru, hành nghề geisha được 17 năm, cho hay quan hệ với khách hàng là một cách kiếm thêm. “Cũng tùy từng người”, cô nói. “Những gái điếm bình thường không thể từ chối khách hàng nhưng geisha có thể quan hệ với ai mà họ thấy thích”.“Đây cũng là một việc bình thường khi hai người khác giới gặp nhau. Nếu họ thích nhau, họ có thể thương lượng giá cả và người phụ nữ sẽ làm vợ chàng trai trong một đêm”, Hotaru phát biểu. Trong khi đó, các cáo buộc cho rằng geisha là giống những cô gái bán thân đã khiến người theo chủ nghĩa truyền thống nổi giận. “Hoàn toàn không hề có chuyện đó”, Komani, 56 tuổi, geisha thế hệ thứ 3 và đã lấy chồng được 30 năm, khẳng định. “Điều đó có thể xảy ra trong quá khứ nhưng giờ thì không hề tồn tại”. “Nhiều cô gái trẻ muốn gia nhập hàng ngũ geisha nhưng họ phải học hành chăm chỉ trước đã. Quá trình đó phải kéo dài tới 10 năm hoặc hơn”, bà nói. Komani khẳng định rằng phụ nữ thời nay muốn trở thành geisha vì họ thấy công việc thú vị chứ không phải vì sẽ kiếm được nhiều tiền. Nhiều geisha ở Tokyo cũng đồng ý với bà. “Tôi không làm việc đó vì tiền”, Seiko, 26 tuổi, nói.Cô là geisha thuộc hàng top ở quận Asakusa nhưng chỉ kiếm được 165 USD trong hai giờ làm việc, bằng 75% so với đồng nghiệp. “Tôi bị cuộc sống của geisha quyến rũ. Nó cũng khác các công việc bình thường. Bạn không thể biết sẽ được gặp ai. Có thể, vị khách đó là người rất nổi tiếng trên truyền hình”, cô nói.Giống như những geisha thực thụ, Seiko luôn giữ bí mật về khách hàng. Năm 1989, một chính trị gia lớn đã sa cơ lỡ vận sau khi geisha tiết lộ quan hệ của họ. Việc cô nàng đi khắp nơi kể lể về câu chuyện này đã chứng minh cô không phải là một geisha chính hiệu. Seiko có người đỡ đầu nào không? Cô cười khúc khích: “Có những người yêu mến geisha, muốn giúp họ ngày càng giỏi hơn và sẽ tài trợ cho họ”. “Tôi không sống ở một căn hộ sang trọng do một người đàn ông nào thuê cho hay một cái gì đó tương tự thế”, cô nói.Keiji Chiba, người đứng đầu hội geisha ở Asakusa, giải thích: “Người đỡ đầu vẫn còn nhưng không phổ biến nữa. Chu cấp cho một geisha sẽ tiêu tốn của ông ta rất nhiều tiền. Kể từ khi kinh tế suy thoái, chẳng còn mấy quý ông có tiền phung phí như thế”. Liệu geisha có thể tồn tại khi không có những nhà tài trợ giàu có? “Thế giới geisha sẽ biến mất trừ khi họ thay đổi”, Mushiake, một sử gia nghiên cứu về geisha, nói. “Ai mà biết được họ sẽ làm gì để tồn tại cơ chứ?”.(Theo VnExpress)

[yUkj_nO_hAnA]

Cuộc đời của Geisha (http://suuichi.wordpress.com/2007/11/07/cu%e1%bb%99c-d%e1%bb%9di-c%e1%bb%a7a-geisha/)



http://www.whatever.net.au/%7Eamaya/geisha/gallery/modern/geisha-jidai-84.3.jpeg

Các cô geisha là một trong những biểu tượng văn hoá nước Nhật. Thế nhưng văn hóa nghệ thuật geisha chỉ được biết đến rộng rãi với quần chúng Nhật và với thế giới sau thế chiến thứ hai. Trước đây chỉ có giới thượng lưu, các nhà quý tộc, tài phiệt, doanh gia, chính trị gia “lớn” mới có đủ khả năng thưởng thức nghệ thuật đắt tiền này. Thời nay các hội đoàn, công ty có thể tổ chức những buổi tiệc liên hoan có mặt của các cô geisha. Từ đó các cô geisha được quần chúng biết đến rộng rãi. Nhiều cô geisha nổi danh, được chiêm ngưỡng, ái mộ ngang hàng các siêu sao màn bạc bây giờ, tuy vậy đời sống của các cô vẫn là môt bí mật. Geisha là một thế giới riêng, cách biệt, có quy luật, hệ thống điều hành riêng rẽ, và quần chúng Nhật tôn trọng sự cách biệt này. Không có điều luật nào ngăn cấm các cô kể chuyện, nhưng như được hiểu ngầm, các cô geisha sau khi về hưu, chôn chặt quá khứ, giữ im lặng cho đến hết đời.
Năm 1998, một người Hoa Kỳ Arthur Golden đã viết quyển tiểu thuyết có tựa là “Memoirs of a Geisha”, “Hồi Ký của một nghệ sĩ Geisha”. Quyển sách rất lôi cuốn, với nhiều chi tiết tỉ mỉ tả đời sống của xã hội geisha, và trở thành cuốn sách nóng hổi bán chạy tại Hoa Kỳ. Trong trang Tạ Ơn, Arthur Golden dành những lời ưu ái tới cô geisha nổi danh tên là Mineko Iwasaki, thế nhưng cô Mineko lại đâm đơn kiện tác giả, lý do là Golden đã không giữ lời giao hẹn, là không được đề tên cô vào quyển sách, độc giả có thể hiểu sách dựa theo đời tư cô. Vụ kiện đã được dàn xếp, sách xuất bản tại Nhật đã lấy tên cô ra khỏi trang Tạ Ơn. Nghĩ rằng đã đến lúc thế giới bên ngoài cần biết rõ hơn về cuộc sống của các nàng geisha, cô Mineko Iwasaki đã cho ra đời cuốn hồi ký của mình, Geisha, Một Cuộc Đời. Mineko là người đầu tiên viết hồi ký, tả nghiệp cuộc sống mình đã trải qua, mở ra cánh cửa bí mật của cuộc sống các nàng geisha. Sau đó cũng có thêm vài người viết hồi ký nữa.
Bài viết sau đây ghi nhận những chi tiết lý thú về cuộc sống geisha, từ khi đọc quyển chuyện của Arthur Golden, đồng thời người viết cũng phối kiểm lại nhiều dữ kiện qua quyển hồi ký của Mineko Iwasaki, cũng như những tài liệu khác về cuộc đời geisha, kể cả phim tài liệu của đài truyền hình PBS. Mời đọc giả bước vào thế giới các cô geisha.
Thế Giới của Đóa Hoa Cành Liễu, Maiko, Geisha, Geiko.
Nước Nhật có những khu dành hoàn toàn cho giải trí nghệ thuật, gọi là karyukai, nơi các nghệ sĩ geisha sống và làm việc.Karyukai có nghĩa là “thế giới của đóa hoa cành liễu”. Mỗi nghệ sĩ geisha được ví như đóa hoa, đẹp, yêu kiều, nhưng vững chãi như cây liễu. Nước Pháp có Jean de La Fontaine với bài ngụ ngôn để đời, Le chêne et le Roseau, cây sồi nhạo báng cây liễu, chỉ cần một cơn gió nhẹ thổi qua, cây liễu đã phải nghiêng mình theo gió, trong khi đó cây sồi đứng vững vàng, oai nghiêm. Thế nhưng khi bão cuồn cuộn nổi dậy thì cây sồi bị đánh bật tung cả rễ, và cây liễu vẫn nghiêng mình lả lướt theo gió. Lúc gió bão ngừng hẳn, nàng liễu chỗi dậy nhẹ nhàng, đón chào một ngày mới. Tại đất Phù Tang, các cô geisha nhỏ nhắn, xinh xinh cũng được ví như cây liễu. Các cô không chỉ là đoá hoa để khách ngắm, mà còn là nghệ sĩ trình diễn nghệ thuật cổ truyền. Một điều quan trọng mà các cô cần nắm vững là khoa giao tế, để các cô chuyện trò với khách hàng, giúp cho các buổi gặp gỡ giữa các nhà doanh thương thêm phần sống động, cởi mở. Như cành liễu trước ngọn gió, mềm mỏng, chìu chuộng những khách khó tính nhất, tâm các cô phải vững chải vì các khách hàng geisha thường là những người có địa vị trong xã hội. Đôi khi các vị đụng độ nhau tại các nhà khách tân với những ý muốn lạ lùng! Tránh cho các vị khỏi “choảng” nhau há phải là một nghệ thuật?
Danh từ geisha chính ra là chỉ cả nghệ sĩ đàn ông cũng như đàn bà, và những người geisha đầu tiên, thuộc thế kỷ 13, là đàn ông, còn được gọi là taikomochi. Ngoài trình diễn nghệ thuật như đàn, vũ, ca hát, họ còn là bạn trà, và có khi là quân sư cho các vị lãnh chúa nữa. Người đàn bà geisha đầu tiên, một onna geisha, một nữ nghệ sĩ, xuất hiện vào năm 1751 tại một buổi tiệc, làm cho quan khách mê mẩn tài nghệ của nàng. Từ đó nhiều phụ nữ gia nhập nghề, dần dần chiếm luôn lãnh vực này. Ngày nay nói đến geisha người ta nghĩ đến đàn bà, còn các chàng nghệ sĩ taikomochi còn rất ít, chỉ khoảng năm, sáu người trên toàn nước Nhật.
Danh từ Geisha gồm hai phần: Gei có nghĩa là thuộc về nghệ thuật, Sha: người, vậy geisha là người của nghệ thuật. Geisha là những người trình diễn nghệ thuật cổ truyền của Nhật, gồm có: nibon-buyoh, vũ cổ truyền, ca hát âm nhạc cổ truyền được phụ hoạ bởi tiếng đàn của nhạc cụ shamisen, một loại đàn ba dây. Họ còn học đánh trống cổ truyền, học sadoh, nghệ thuật dâng trà, ikebana, nghệ thuật cắm hoa, shodoh, bút pháp, ngâm thơ, và đặc biệt là cách trang phục áo kimono. Bận áo kimono là cả một công trình nghệ thuật! (áo kimono phụ nữ bận thường ngày là loại áo giản tiện hơn). Các cô geisha còn học phương cách trò chuyện để thích ứng với mọi loại khách hàng. Từ thập niên 60 các cô geisha bắt đầu còn học ngoại ngữ để tiếp xúc với khách ngoại quốc. Thế nên muốn trở thành một geisha chuyên nghiệp phải mất mấy năm để luyện tập những nghệ thuật này.
Tại con phố Gion Kobu thuột tỉnh Kyoto, thời thịnh hành là nơi có nhiều geisha nhất nước Nhật, còn có danh từ geiko. Geisha là nghệ sĩ, geiko là người đàn bà của nghệ thuật. Cô Mineko dùng danh từ này trong cuốn hồi ký của mình, nhưng danh từ geisha thông dụng hơn đối với thế giới bên ngoài.
Nhiều cô geisha xuất thân từ bà mẹ là geisha trước đây, nhưng có nhiều cô cũng từ gia đình khá giả, sau vì sa sút, cha mẹ đồng ý cho con gái vào học tập nghệ thuật geisha. Cha mẹ ký hợp đồng với các nhà okiya, và như bất kỳ các hợp đồng doanh thương khác, hai bên đồng ý khoảng thời gian mà cô phải sống và làm việc cho nhà okiya. Sau thời gian đó, cô geisha có toàn quyền quyết định đời mình, các cô có thể theo hẳn nghiệp geisha hay chuyển sang nghề khác. Các cô thường vào tập sự lúc còn rất bé, tới tuổi đi học, các cô vẫn đến trường học, nhưng sau giờ học thì đến các trường nghệ thuật để học thêm về các môn nghệ thuật cổ truyền mà geisha trình diễn.
Vì sao cha mẹ lại muốn con trở thành geisha? Xã hội Nhật ngày xưa rất ít việc làm dành cho đàn bà, geisha là một nghề nghiệp vững vàng, tạo cho phụ nữ cơ hội được độc lập về tài chánh, ngoài ra các cô còn có dịp mặc những bộ áo kimono đắt tiền, và theo học những nghệ thuật cổ truyền rất tốn kém. Các gia đình xuất thân khá giả, quan tâm đến việc cho con gái được học những nghệ thuật này, cũng như được bận áo kimono, được tiếp xúc với giới thượng lưu trí thức. Muốn được vậy các cô phải trải qua những năm tháng dài luyện tập công phu. Không phải ai cũng thích hợp với nghiệp geisha, tùy theo sự tiến triển và khả năng, các cô có thể chuyển nghề, làm những công việc thích hợp hơn, như giữ kế toán cho gia đình geisha, hay tập sự để cai quản các trà đình, hay có thể trở thành cô giáo dạy đàn, vũ, hay vũ công chuyên nghiệp v.v..
Tại thành phố Kyoto, khu vực Gion và Pontacho, trước khi được gọi là geisha hoặc geiko, các cô gái trẻ, khoảng 5-11 tuổi trong thời kỳ thực tập được gọi là maiko. Phục sức, trang điểm của các cô maiko khác cô geisha rất nhiều, mà chúng ta sẽ đi sâu hơn vào đoạn kế tiếp. Hiện nay tại thành phố Kyoto, hai con phố kể trên Gion và Pontocho là nơi có nhiều geisha nhất, và tại thành phố Tokyo với các khu phố Shimbashi, Akasaka and Yanagibashi
google

[yUkj_nO_hAnA]

Geisha và Trang Phục
Các cô geisha tượng trưng cho sắc đẹp mỹ miều của một người đàn bà Nhật bước ra từ một bức tranh vẽ của thế kỷ 11. Muốn được vậy các cô sửa soạn kỹ lưỡng, từ khuôn mặt đến y trang và với sự giúp đỡ của nhiều bàn tay khéo léo chuyên nghiệp.
http://www.tallulahphotography.com/geisha/images/aqmomoware_jpg.jpg
Bắt đầu với mái tóc. Mái tóc phải được bới từ sáng sớm hay từ ngày hôm trước. Các cô tới một chuyên viên bới đầu cho geisha. Tóc được gội kỹ càng, da đầu được chà xát thật mạnh để không còn gầu. Sau đó tóc được bôi bằng dầu hoa trà, cho nước tóc láng lảy, mượt mà. Rồi chuyên viên lại bôi một chất sáp, có tác dụng như keo, để kiểu tóc được giữ lâu dài. Mỗi lần làm đầu là một khó khăn, cho nên các cô cố gắng giữ tới bốn, năm ngày mới tới hiệu tóc lại. Khi ngủ các cô không dùng gối, mà đặt đầu trên một tấm takamakura, hình dáng thẳng, hai đầu tròn, độn cứng, được đặt sau gáy cổ. Lúc đầu ngủ rất khó khăn, nhưng sau cũng quen dần đi. Ngày nay thì đỡ nhọc, mỗi cô thường có vài bộ tóc giả.
Căn bản của kiểu tóc geisha là hình trái đào chẻ ra làm ba, với cục bối chính giữa, hai cánh hai bên, một sợi dây đỏ được buộc vào chính giữa tóc, kiểu tóc này gọi là momoware. Theo lời giảng của Arthur Golden, thì kiểu quả đào chỉa này có ý nghĩa sâu xa, gợi hình. Phải nói, trên phương tình dục, người Nhật thích tạo các hình ảnh gợi cho trí tượng tượng làm việc.
Có nhiều kiểu bới đầu cho các cô maiko, mỗi kiểu tóc phản ánh thời gian cô đang luyện tập. Các cô geisha mang kiểu tóc giản dị hơn. Cái gì của các cô maiko đều rườm rà, màu mè hơn các cô geisha hết, từ tóc cho đến đai obi, áo kimono.
Tóc được cài bằng những cái trâm rất đẹp, đủ hình thể, hình hoa đi đôi với áo, có vài sợi dây lòng thòng chảy dài như bông tai. Trâm gắn ngọc trai, trâm làm bằng xà cừ, đồi mồi, chạm ngọc vân vân, và có loại trâm đặc biệt các cô maiko chỉ cài ba ngày đầu tiên của nghiệp maiko, rồi được cất lại trong tủ trang sức của giòng họ. Các cô còn làm đẹp thêm đầu tóc với những cây kẹp tóc đâm vào mái tóc. Một mái tóc được trang sức như một bàn tay, mang hai ba cái nhẫn, cộng thêm vòng đeo.
Tiếp đến phần trang điểm khuôn mặt. Lý tưởng ra thì một khuôn mặt đẹp hình trái xoan, thế nhưng không phải ai sinh ra cũng được vậy, thành ra phải trang điểm sao cho người nhìn có ấn tượng đó là một khuôn mặt trái xoan. Lông mày kẻ vòng cung bằng một cây bút chì đúc từ loại gỗ quý của Nhật. Mặt thoa một lớp kem mỏng, sau đó thoa một lớp phấn trắng xóa. Lớp phấn này được trộn với nước thành chất sền sệt. Cổ cũng được phết với phấn trắng bằng cây bút lông, cuối cổ được vẽ thành hình thể ba chân, tất nhiên đàng sau cổ phải có người trang điểm dùm. Cổ áo trễ xuống rất sâu, nhất là với các cô maiko, để hở một cần cổ dài. Đối với người Nhật cổ là phần gợi cảm nhất của người đàn bà. Đoạn da không có phấn tạo cho cảm giác nửa kín nửa hở, làm cho người đàn ông tưởng tượng phần da tự nhiên của người đàn bà sau lớp phấn trắng xóa đó. Môi được thoa son đỏ, nhưng có cô chỉ thoa môi dưới, tạo ấn tượng môi dầy hơn. Má thoa phấn hồng, và chung quanh mắt cũng thoa một đường hồng hồng đo đỏ. Lớp phấn trắng trên khuôn mặt có tác dụng như mặt nạ, làm cho khuôn mặt mang chất kịch tính, tựa như mặt nạ của Noh, một loại kịch cổ truyền Nhật bản.
Trước khi bận áo kimono, các cô bận áo lót, cái áo lót này dài tới đùi, màu hợp với áo kimono, vì lúc vũ, hay quỳ gối ngồi xuống, cô geisha dở tà áo cho khỏi vướng và lòi một phần áo lót ra.
Áo kimono của các cô maiko màu sắc sặc sỡ, với những hình thiết kế, bắt mắt, vui tươi, còn áo kimono của các cô geisha thường trang nhã hơn. Ngày xưa, các cô bận áo kimono phản ảnh với mùa đang thời, vào mùa hè vải nhẹ và mát, mùa đông vải dầy hơn. Theo cổ truyền xưa của Nhật một năm có đến 28 mùa, mỗi mùa có một biểu tượng riêng, cuối tháng ba là mùa của chim hoạ mi, tháng hai cũng mùa xuân nhưng là mùa hoa anh đào, đầu tháng mười một là mùa hoa cúc, tháng mười cảnh lá phong đổi màu vv.. Áo kimono như bức tranh, có khi cả một phong cảnh được hoạ trên áo. Ngoài ra ngực áo lúc nào cũng có thêu hình thể huy hiệu của giòng họ. Tay áo kimono của các cô maiko dài, có khi xuống tới tà áo.
Cổ áo của các cô maiko màu đỏ, cổ áo của geisha màu trắng. Cổ áo là phần rời, mỗi ngày phải có người đính cổ áo vào với cái áo lót. Sau thời kỳ thực tập, các cô maiko sẽ trở thành geisha qua buổi lễ được gọi là eriage, nghĩa là “thay đổi cổ áo”. Cổ áo của các cô geisha bây giờ chỉ có màu trắng, từ đây cô không còn bé bỏng nữa, cô đã trở thành một geisha chuyên nghiệp.
Đi đôi với áo là đai obi. Đai áo cô geisha được cột tươm tất thành một cái hộp ngang lưng, màu sắc hợp với áo kimono cô đang bận, trong khi đó đai obi của các cô maiko dài thòng lòng, được cột thành từng vòng, kẹp cho ngay bằng những cái móc, đuôi dây thòng xuống tà áo. Về bề ngang, đai áo được buộc lên tới ngực, và đoạn cuối xuống tới rốn. Vải đai obi dầy hơn vải áo kimono, hàng lụa, thêu kim tuyến, màu sắc lúc nào cũng sáng và tươi thắm hơn màu áo. Ngắm một cô maiko, không phải chỉ thấy vẽ đẹp của cái áo kimono mà còn ở cái đai obi nữa. Cả áo và đai nặng trên 40lbs. Vào thời kỳ đầu tập sự, các cô maiko khoảng 15 tuổi, cô Mineko cho biết lúc đó cô cân nặng 79lbs, mà cái áo kimono của cô nặng tới 44 lbs. Thế nên phải có người giúp cô bận áo kimono vào.
Mỗi chiều, trước khi ra cổng, các cô đã trang điểm sẵn sàng. Theo lịch trình định sẵn, người bận áo kimono chuyên nghiệp sẽ đi một lượt tới các nhà okiya để giúp bận áo cho các cô geisha. Bận áo kimono là nghề gia truyền, thường gia đình đó cũng sản xuất áo kimono. Đây là những người đàn ông duy nhất được phép có mặt trong nhà okiya vào lúc chiều sẩm. Áo kimono hình chữ T, có độ dài bằng nhau, thế nên trừ người rất cao, áo đứng dễ dàng, không bị sỗ, không bị nhăn, bổn phận người bận áo kimono phải kéo áo cho thật kỹ càng, thẳng thớm, túm một khúc áo bỏ vào đai, khúc kia gấp lại vào nơi khác cho thật gọn gàng để cô geisha giữ được thăng bằng, và quân bình khi đi đứng. Những phụ nữ Nhật không bận áo kimono quen, cần phải có phần đai độn bên trong cho áo được ngay ngắn, còn các cô geisha bận áo kimono hàng ngày, nên ít khi phải dùng đai độn, trông dáng áo mềm mại, dịu dàng hơn.
Chân các cô geisha, maiko, mang tất trắng tabi. Tất tabi cũng giống như giầy có kích thước, các cô cần mang tất số nhỏ hơn guốc một kích để tất ôm vào chân và bám vào guốc dễ hơn. Tất tabi may chìa ra như găng tay có hai phần, phần cho ngón chân cái, và tất cả ngón kia bỏ vào phần còn lại. Tất được gài lại bằng nút. Các cô maiko mang đôi guốc okobo cao tới 6 inches, các cô geisha mang guốc geta thấp hơn. Guốc bằng gỗ, có coi bằng xà cừ. Với guốc cao như thế, thì các nàng phải đi những bước chân nhỏ nhắn, từ tốn, tà áo kimono quấn quít nơi gót chân tựa những ngọn sóng lăn tăn trên bãi biển.
Chỉ nội phần trang phục thôi, các cô cũng phải luyện tập để có khả năng đỡ từng đó sức nặng trên người, thoải mái di chuyển từ trà đình này qua trà đình đến các buổi hẹn, chưa kể những lúc trình diễn các màn vũ điệu dân tộc! Bởi thế, người viết mạn phép gọi là văn hóa nghệ thuật geisha.

[yUkj_nO_hAnA]

Tổ chức trong gia đình và hội đoàn geisha
Các cô geisha sống chung trong những căn nhà, gọi là okiya, nghĩa là nhà của các nghệ sĩ geisha. Mỗi nhà là thuộc một giòng họ, người đứng đầu là một bà mẹ, okami, trước đây cũng là geisha, nay bà có bổn phận dìu dắt các cô trong gia đình, lo việc hành chính, giao tiếp với các chủ trà đình, tửu quán, giới thiệu các cô con gái mới vào nghề, để tất cả mọi người được biết đến cô, như thế các cô mới có cơ hội thăng tiến trong nghề, cũng như đem lợi tức về cho gia đình. Các nhà okiya tài trợ cho các cô con gái mọi chi phí học tập, lệ phí của các lớp học nghệ thuật, các phí tổn như sắm áo kimono, đai obi vv…. Mỗi cô đều có một sổ kế toán riêng, ghi lại những chi phí cũng như tiền công cô tạo được, chi phí sẽ được trừ đi hàng tháng khi cô bắt đầu kiếm ra tiền. Tất cả là một hệ thống rất trật tự và chặt chẽ.
Sau một thời gian, bà mẹ okami sẽ đề nghị nhận nhận cô maiko là con nuôi, cô từ bỏ họ của gia đình và lấy họ của nhà geisha đó. Có cô còn được đặt tên mới cho phù hợp với cá tính của cô, hay tránh sự trùng hợp nếu có trong gia đình mới. Từ thế kỷ 20, thủ tục này được chính thức hóa tại toà án, và quan toà lúc nào cũng đòi hỏi sự đồng ý của các cô bé, mới tán thành cho cô đổi họ.
Chủ gia đình là mẹ, người lớn cùng thế hệ với mẹ là các dì, những người tới sau là em gái, tới trước là chị. Trong mỗi nhà bà mẹ chọn một người nối dõi, một cô atotori, cô mang họ của nhà okiya đó, trong tương lai trở thành chủ gia đình cho đến khi cô kiếm người thừa kế, luyện tập người đó, rồi về hưu, chấm dứt nghiệp geisha. Trong thời kỳ tập sự, mỗi cô maiko đều có một bà chị đỡ đầu, gọi là onesan, chị onesan có bổn phận dìu dắt cô em, giới thiệu với khách hàng, truyền cho cô em những phép giao tế với khách hàng. Các cô geisha ở trong nhà okiya cho đến khi hết hợp đồng, và sau khi trả xong các nợ mà gia đình đã tốn cho sự học tập của cô, rồi các cô có quyền ra riêng sống tự lập. Đối với các cô geisha có tài và chịu khó thì sự việc trả nợ không là điều khó khăn. Trừ khi có người bảo trợ, nhiều cô thích sống với “gia đình” hơn, như cô Mineko ra đi rồi trở lại nhà vì đời sống của cô quá bận rộn, sống riêng phải tự lo lấy, cô không kham nổi.
Tại phương Tây các mạnh thường quân giàu có thường bảo trợ cả một đoàn hát, nhưng tại đất Phù Tang, thì người bảo trợ gọi là danna chọn bảo trợ một cô geisha, giúp cô trang trải mọi chi phí nhà cửa, cũng như tặng cho cô các quà đắt tiền như áo kimono. Bù lại lúc nào cô cũng sẵn sàng có mặt tại những buổi tiệc do ông danna của cô tổ chức. Vào thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, trước thế chiến thứ II, danna chứng tỏ địa vị khá giả của nhân vật đó nữa! Danna không có ý nghĩa là người tình của cô geisha, như tác giả Arthur Golden đã ngầm cho độc giả hiểu, tuy rằng tình cảm giữa đàn ông và đàn bà khó tránh khỏi, nhất là người này lại trả mọi phí tổn cho cô geisha. Hơn nữa vào thời đó người vợ được gia đình chọn theo môn đăng hộ đối, còn các cô geisha là những nghệ sĩ mà đàn ông dễ dàng xiêu lòng vì tài, vì sắc.
Nước Nhật là nước nhiều thủ tục kiểu cách. Các cô maiko hết thời gian tập sự có buổi lễ thay cổ áo, lúc cô có người chị đỡ đầu, onesan cũng có buổi lễ nối tình hai chị em, và nếu cô có người danna bảo trợ cũng có một buổi lễ nho nhỏ với sự có mặt của nhân chứng cùng hai nhân vật chính.
Những nhà okiya, nơi các cô sống có luật lệ rất nghiêm ngặt. Đàn ông, những thương gia và ngày cả người thân của các cô chỉ được vào nhà sau 10 giờ sáng. Tới chiều, khi các cô geisha bắt đầu sửa soạn tắm, bận áo ra đi, nhà okiya đóng hẳn cửa không cho người ngoài vào, trừ ông dresser, người tới giúp bận áo kimono mà chúng ta có nói ở trên. Những người này cũng chỉ được vào một nơi đã chỉ định, và tuyệt đối không có đàn ông vào nhà ban đêm. Tiết hạnh của các cô geisha là một điều rất quan trọng mà những gia đình okiya có tiếng luôn giữ gìn.
Trong quyển sách của Golden có nói đến tục “mizuage”, trinh tiết của cô maiko được đấu giá cho người trả nhiều tiền nhất. Điểm này cũng là lý do cô Mineko kiện tác giả Arthur Golden, vì cô đã vui miệng tiểt lộ một tục lệ mà thế giới geisha giữ kín. Các cô geisha khác giận cô Mineko vì thế giới bên ngoài nhìn các cô geisha như một món hàng có giá cả, mà quên đi tính chất nghệ sĩ của họ. Các cô đã dầy công luyện tập để giữ gìn văn hoá Nhật, mà không phải ai cũng có tài, khả năng và kiên nhẫn để thực hiện được điều này, có nhiều người vào được một thời gian rồi bỏ ngang. Mineko không đề cập đến vấn đề này trong quyển sách của cô. Không biết thực hư ra sao, có điều chắc là tới thế kỷ này thì tục lệ không còn thông dụng nữa, vì luật pháp đã thay đổi rất nhiều để bảo vệ cũng như để tỏ lòng tôn trọng phụ nữ.
Các cô nàng maiko và geiko trình diễn và gặp gỡ khách hàng tại các nhà ochaya, trà đình, hay tại các tiệm ăn, khách sạn ryokan hay ryokei có nhà khách tân lớn. Khách tân là một phòng lớn, trải thảm tatami. Chủ ochaya sẽ cho trang hoàng phòng khách tân khác tuỳ theo thành phần khách hàng, từ chậu hoa, tranh ảnh treo tường, cho đến những con búp bê nho nhỏ bầy trong tủ kiếng… Khi xong tiệc, phòng sẽ được trưng bày lại phù hợp với khách sắp tới. Người Nhật rất kỹ, chú trọng những chi tiết tỉ mỉ, với tinh thần phục vụ khách một cách tích cực. Trong các buổi tiệc liên hoan, tuyệt đối các cô geisha không dùng bữa ăn chung với khách hàng, bổn phận của cô là giúp vui khách hàng. Cuối buổi liên hoan, nếu khách hàng mời cô đi ăn riêng thì lúc đó cô mới ăn. Thường các cô ăn một tí và uống rất ít nước trước khi ra đi, khi cô về nhà, thường là sau nửa đêm, cô sẽ tắm rửa và ăn chút đỉnh trước khi đi ngủ.
Tất cả các cô geisha từ lúc mới vào thời kỳ tập sự đã phải tới ghi danh tại văn phòng hành chánh của hội đoàn geisha gọi là yataka. Muốn mời các cô geisha tới các buổi hội, tiệc phải có người trung gian giới thiệu với các chủ trà đình ochaya hay các ryokan. Các nơi này sẽ liên lạc đến văn phòng yakata, và văn phòng này sẽ báo cho các nhà okiya biết. Yataka có bổn phận làm hoá đơn chi phí, gởi tới khách hàng sau mỗi buổi tiệc liên hoan. Lệ phí geisha tính theo từng 15 phút theo thời gian cô có mặt trong buổi tiệc. Mỗi tiệc tuỳ lớn nhỏ, có tới mấy cô geisha, chia ra trò chuyện với khách. Phần trình diễn văn nghệ phải có hai người, người vũ và người đàn shamisen. Sau đó họ có thể bày trò chơi chung, giúp tất cả mọi người trong buổi tiệc thoải mái tham gia trò chơi. Chi phí cho sự có mặt của các cô geisha cho một buổi tiệc là một chi phí lớn, cho nên thường là những doanh gia giàu có, các chính trị gia hạng lớn và ngày nay thì các hội đoàn, công ty tổ chức cho công nhân trong những dịp đặc biệt. Với hệ thống chặt chẽ như thế, cả hội đoàn geisha đều biết rõ ràng, ai là người làm ra nhiều tiền nhất, người có tăm tiếng được mọi người vời tới nhất.
Ngoài ra mỗi năm các geisha thường xuất hiện trước công chúng qua những buổi trình diễn vũ cổ truyền đặc biệt, được tổ chức hàng năm tại các nhà Hát nổi danh của thành phố.
***
Quyển sách Hồi ký của nàng geisha đã được thực hiện thành một phim hoành tráng. Đây là một quyển tiểu thuyết với nhiều tình tiết ly kỳ, bi thương, trong đó có một câu chuyện tình cảm động. Thế nhưng điều lôi cuốn độc giả chính ra là những chi tiết lý thú của cuộc sống geisha được tác giả trình bày tỉ mì, những tập tục, những công trình khó nhọc để duy trì văn hoá cổ truyền Nhật Bản. Thế nên các cô geisha của đất Phù Tang quả là những đại diện ngoại giao quan trọng của Nhật với thế giới bên ngoài. Vào thời hưng thịnh có tới 10,000 geisha trên toàn nước Nhật, hiện nay chỉ còn khoảng 1000 thôi. Cũng như nhiều nhà okiya tại Tokyo và Kyoto, cô Mineko Iwasaki, cô atotori cuối cùng của dòng họ Iwasaki đã đóng cửa nhà okiya của cô, cô bảo: Xã hội geisha phải thay đổi để thích hợp hơn với thế kỷ mới. Chính tôi với bao nhiêu năm luyện tập nghề vũ mà không được trình bày điệu vũ một cách tự do theo ý tôi. Nghệ thuật geisha muốn được bảo tồn thì cũng như mọi điều khác phải có những thay đổi để thích hợp với nền văn minh của thế kỷ mới.
Điều người viết học hỏi được sau khi đọc các cuốn sách về geisha, là cá tính cần mẫn, tuân theo kỹ luật của các cô. Các cô geisha hãnh diện là những người duy trì và phát biểu nghệ thuật cổ truyền Nhật Bản nên không quản ngại khó nhọc. Một ngày làm việc của cô geisha bắt đầu từ sáng sớm, tới trường học, rảnh rỗi tìm những tài liệu về những người danh tiếng mà mình phải tiếp xúc để có thể trò chuyện một cách thích hợp. Những người có bổn phận giáo dục, từ các bà okami đến các cô giáo dạy đàn, vũ là những người đòi hỏi nghệ thuật phải được học một cách kỹ càng, chính xác. Tất cả đã tạo nên một xã hội đặc biệt, mà biết đến là một điều lý thú. Điều lý thú nhất mà người viết muốn chia sẻ với bạn đọc là cá tính sạch sẽ, cần mẫn của người Nhật. Đối với họ làm việc là một điều đẹp và cần thiết, nhất là quét dọn nhà cửa cho ngăn nắp, sạch sẽ. Một cô bé sáu tuổi bước vào nhà ngày hôm sau được giao phó ngay cho việc làm, việc làm đó là quét sân và sau đó là chùi nhà xí. Đến khi cô bé lớn lên, những khi cô buồn, cô chùi dọn đồ đạc cho nhà được láng coóng. Chùi quét những dơ bẩn trong nhà là quét đi những muộn phiền của đời sống. Ý tưởng đó được truyền từ đời này sang đời khác, tạo được một xã hội trật tự, cảnh trí ngăn nắp sạch sẽ mà không cần những luật lệ sắt đá!
Trần Viết Minh-Thanh

[yUkj_nO_hAnA]

http://www.kyoto-svvn.org/modules/News/pic/1140621646_2.JPGPoster của bộ phim đang gây xôn xao "Hồi ức của một Geisha"
Một geisha nguyên bản rất kiêu hãnh, hấp dẫn, sắc sảo và đặc biệt gợi cảm. Họ sinh ra không phải chỉ để mua vui cho đàn ông một cách thông thường mà còn một việc khác - làm cho người đàn ông cảm thấy mình là một cá nhân ngoại lệ.

Hoa Anh đào, rượu Sake, geisha, kimono là những biểu tượng rất Nhật Bản. Với người phương Tây mọi biểu tượng trên đều có thể cảm nhận tận cùng trừ "geisha". Mãi mãi đó là một khái niệm bí ẩn, khó lý giải thuộc về phương Đông.

Những người thực sự hiểu geisha khẳng định: với gái bán hoa người đàn ông chỉ mới cảm thấy mình là "một con đực rõ ràng", với geisha họ thấy mình cùng một lúc là chiến binh samurai, Einstein, Mozart, là Picasso... vừa là siêu sao trong phim hành động nào đó của Hollywood.

Họ rất xa vời

Người dân Nhật Bản rất biết geisha thực sự là ai nhưng 99% trong số họ chưa một lần được tiếp xúc.Tại vì sao? Tại vì cái giá cho sự làm quen là quá đắt. 2 giờ ngồi cùng với geisha bằng số lương trong 3 tháng của một người bình thường. Chỉ có những quan chức cao cấp, các đại gia mới có thể cho phép mình thưởng thức phòng trà của geisha, ngoài ra có thật nhiều tiền cũng chưa chắc đã đủ tiêu chuẩn làm bạn với họ.

Làm đẹp một cách xa xỉ

Mỗi ngày, một geisha phải mất 4-5 tiếng để làm tóc và mặc kimono. Một bộ kimono xứng đáng có giá ngang bằng chiếc xe hơi loại siêu hạng. Họ dùng loại kem trắng đặc biệt làm nền cho cặp môi nhỏ xíu mọng đỏ, viền mí mắt bằng chì đen nhánh, mí tô phấn đỏ và cặp mày rậm đen khác thường. Người thợ làm tóc bình thường không thể chải tóc cho họ. Mái tóc sau khi hoàn thành phải thể hiện được nét gợi cảm mà người Nhật coi trọng nhất đó là vai và phần trên của lưng.

Học viện geisha

Maiko- là bé gái đang được đào tạo thành geisha. Trong trường, mỗi maiko phải học cách mặc kimono, cách chải đầu, trang điểm, học múa, hát, vẽ, viết chữ đẹp. Họ được dạy cách trò chuyện, giao tiếp, cách mời trà. Họ học trong 12 tiếng mỗi ngày, cứ sau 2 tuần mới có 1 ngày nghỉ.

Trong thế giới của geisha tất cả đều hiện thực - một hiện thực muôn màu nhưng rất khó nắm bắt. Ví dụ: Bộ kimono của họ kín đáo, chỉ cho phép hở phần trên của lưng thôi nhưng phía trong "tấm chăn" dày nhiều lớp đó là một bộ nội y cầu kỳ và vô cùng gợi tình.

Nhìn bề ngoài, người Nhật có nhiều thủ tục vẻ như rất giữ gìn khoảng cách nhưng thực ra họ không công nhận lắm những điều cấm kỵ. Những bài hát và điệu múa gợi tình với họ là một nghệ thuật cao siêu.

Trong vòng 3 thế kỷ trước, một maiko 10 tuổi có thể nhập học, sau chiến tranh thế giới thứ hai, tuổi được nhận vào trường là 16 . Các maiko tập đi những bước ngắn như lướt trong đôi guốc gỗ cao. Họ chỉ được phép uống chứ không được phép ăn trước mặt khách.

Bí mật đào tạo kỹ năng tình dục

Những geisha đầu tiên xuất hiện từ giữa thế kỷ 18. Họ là những geiko- ca sĩ, nhạc công. Các họa sĩ thường mời geiko làm người mẫu cho những bức tranh mang nội dung tình yêu.

Bài học thứ nhất về sex, geisha thường được nhận từ người thầy (tuổi khoảng 50) của mình. Trong cả tuần lễ, hàng đêm người thầy thoa lòng trắng trứng lên phần đùi non của cô và giúp cô cảm nhận được những ve vuốt, sau nhích dần đến điểm nhạy cảm nhất. Ngày cuối cùng của tuần lễ đó, cô phải chia tay với sự trinh trắng nhưng không trải qua đau đớn. Mỗi người thầy đều có kỹ năng riêng để truyền cho học trò .

Geisha không bị bắt buộc phục vụ nhu cầu tình dục của khách hàng, họ có quyền từ chối. Họ có thể làm cho khách hàng cảm thấy như đế vương trong những trò chơi âu yếm nhưng geisha vẫn luôn giữ được vẻ đàng hoàng của mình. Họ nắm vững nghệ thuật vuốt ve và cảm nhận rất nhanh những điểm nhạy cảm nhất ở người khách của mình. Chỉ riêng "mục" cách chăm sóc đầu ngực của đàn ông, họ tốn không biết bao nhiêu giấy mực để viết nên những giáo trình bí mật.

Trong lúc ân ái cũng như giao tiếp bên ngoài geisha luôn giữ được vẻ hài hoà hoàn hảo. Hài hoà cử chỉ, lời nói, âm giọng nói. Họ ngoan ngoãn, dâng hiến nhưng đồng thời bất ngờ, không phụ thuộc và mãi mãi bí ẩn, xa vời.

Phạm Hoàng. TPO

[yUkj_nO_hAnA]

http://www.kyoto-svvn.org/modules/News/pic/1134415108_JPN5.jpgMaikoThi thoảng lắm trên đường phố ở Kyoto bạn có gặp những cô gái Nhật mặc những bộ Kimono lộng lẫy, trang điểm đậm nét theo lối trang điểm truyền thống? Đó chính là hình ảnh của các cô Maiko, Geiko mà bạn có thể bắt gặp ở ngoài đời. Nhưng họ là ai, công việc của họ là gì, cuộc sống của họ như thế nào, không biết bạn có bao giờ băn khoăn về những điều đó chưa? Chúng ta hãy thử cùng khám phá vài nét về những cô gái này nhé.

Maiko-san (舞子さん)、Geiko-san (芸子さん) là tên gọi để chỉ những cô gái làm nghề múa hát, đánh đàn trong các quán Ochaya ở những khu phố gọi là Hanamachi ở Kyoto. Hiện nay Kyoto có 5 khu Hanamachi như thế gồm 祇園甲部（こうぶ・祇園町南部）, 祇園乙部（おつぶ・祇園町北部）, 先斗町（ぽんとちょう・鴨川西部）, 宮川町（みやがわちょう・鴨川東部� �, 上七軒 （かみしちけん・北野天満宮東部）, trong đó nổi tiếng nhất phải kể đến khu Gion hiện nay còn khoảng 100 Ochaya hoạt động thường xuyên.

Ngoài những phép tắc, luật chung thì mỗi khu Hanamachi lại có truyền thống, qui tắc riêng của mình. Ví như ở Gion, khách muốn vào một Ochaya nào nếu không phải là khách quen thì phải được sự giới thiệu mới có thể vào đặt chỗ, tổ chức tiệc, hội. Ở Ochaya thường không nấu nướng mà dùng đồ đặt của các cửa hàng chế biến chuyên nghiệp, vì thế có thể nói Ochaya là quán chuyên cho thuê chỗ, phục vụ tiệc, hội nhưng với đặc trưng là có màn đàn hát truyền thống của các cô Maiko, Geiko.

Tuy có thể nói là hát múa, đánh đàn mua vui cho thực khách nhưng để trở thành một Maiko hay Geiko đòi hỏi ở các cô gái sự quyết tâm và khổ luyện cùng với việc tuân theo nhiều qui tắc nghiêm ngặt trong nghề. Maiko là cách gọi các thiếu nữ mới vào nghề, đang ở giai đoạn học tập, rèn luyện, sau đó khi đến 20 tuổi các cô sẽ phải quyết định theo nghề để trở thành Geiko, hay chuyển sang làm nghề khác hay là kết hôn.

Giới Maiko, Geiko ở Kyoto (京都の花柳界) có qui tắc nghiêm ngặt là theo nghề thì không được phép kết hôn. Xưa kia, khoảng 12-13 tuổi là một bé gái có thể bắt đầu bước chân vào học nghề, nhưng hiện nay do những qui định trong giáo dục, lao động… mà tuổi bắt đầu vào nghề của Maiko thường là sau khi tốt nghiệp cấp 2, khoảng 15-16 tuổi.

Trong năm đầu tiên vào nghề Maiko phải vào sống ở trong Ochaya (お茶屋) hoặc là Okiya (置き屋) và trải qua khỏang thời gian nửa năm đến 1 năm là Minarai-san (見習いさん) để học tập, làm quen. Trong thời gian này người ta sẽ dạy cho cô gái những phép tắc, qui định cơ bản của nghề, đánh đàn Shamisen, tiếng đặc trưng của Kyoto (京都の言葉)…. Các cô cũng sẽ có một Maiko đi trước kèm cặp, chỉ bảo. Qua khoảng thời gian đó cô gái mới chính thức thành một Maiko, có thể xuất hiện trong Ochaya, có thể tham gia vào hát, múa tiếp đãi khách hàng. Việc đánh đàn, hát đòi hỏi nhiều kinh nghiệm và rèn luyện nên thường được giao cho các Geiko đã có nhiều năm trong nghề còn việc múa thì thường được các Maiko đảm nhận.

Có sự khác nhau trong trang phục, kiểu tóc của Geiko và Maiko, nhưng rõ thấy nhất là các cô Maiko thường mặc kimono sặc sỡ mầu sắc, tay dài (振袖－ふりそで), và các kiểu tóc tùy thuộc vào mỗi giai đọan trong nghề của Maiko nhưng đều được quấn bằng tóc thật của các cô và được trang trí bằng trâm hoa (kanzasi-かんざし)　rực rỡ hơn nhiều so với Geiko. Tùy theo mùa trong năm mà hoa trang điểm trên mái tóc Maiko có sự thay đổi. Ví như tháng 2 thanh thoát với hoa mai, tháng 3 nở bừng sakura, tháng 10 rực rỡ hoa cúc, và tháng 11 thì chiếc trâm cài lại thắm sắc momiji. Rực rỡ, trang trọng nhất là chiếc trâm hình bông lúa (稲穂－いねほ)、chỉ được cài vào dịp chúc mừng năm mới.

Sau thời gian khổ luyện đòi hỏi quyết tâm, đến 20 tuổi Maiko sẽ phải quyết định con đường phía trước của mình. Tiếp tục trở thành Geiko thì các cô sẽ chưa được phép kết hôn và lại tiếp tục công việc đánh đàn, hát múa lâu nay của mình và dìu dắt lớp mới vào nghề. Trước khi chính thức thành Geiko vài ngày Maiko sẽ có lễ thay đổi kiểu tóc. Trở thành Geiko các cô sẽ không búi tóc bằng tóc thật của mình mà phải đội mái tóc giả đã được búi sẵn gọi là katsura – かつら. Phải cắt mái tóc đã để dài và gắn bó nhiều năm cũng là gây ra nỗi luyến tiếc cho không ít cô Maiko trong buổi đầu trưởng thành thành một Geiko. Về trang phục và cách trang điểm thì Geiko có phần trầm hơn, không rực rỡ như các Maiko.

Hàng năm thì dịp Lễ hội Gion vào giữa tháng 7 thường có nhiều buổi biều diễn ngoài trời hiếm hoi của Maiko, Geiko tập trung ở các khu Hanamachi đặc biệt là ở Gion. Hiện nay ở Kyoto có khoảng 300 cô gái đang làm Maiko, Geiko nhưng có vẻ như số lượng đó đang giảm đi vì nhiều lí do như: những qui tắc nghiêm ngặt khi đã chấp nhận vào nghề, sự tách khỏi đời thường để hòa nhập vào một thế giới có nhiều đặc thù riêng, những vất vả, tâm sự mà chỉ có những người trong nghề mới hiểu rõ…
google