PDA

View Full Version : Nhật đứng trước nỗi lo khoảng cách giàu nghèo



Kasumi
06-04-2006, 08:45 PM
Vốn tự hào là một quốc gia luôn duy trì được tình trạng quân bình trong xã hội nhưng hiện nay Nhật bắt đầu chứng kiến khoảng cách giàu nghèo được mở rộng.

Yoshinori Umemoto từng có cuộc sống khá thoải mái với nghề viết văn và trợ lý đạo diễn truyền hình cho tới khi tất cả những công việc tự do của anh không còn nơi sử dụng và 4 công ty mà anh làm cho lần lượt đóng cửa. Hiện nay, Umemoto là một trong số nhiều người Nhật phải sống nhờ phúc lợi xã hội.

''Tôi chưa bao giờ tưởng tượng rằng có ngày phải sống nhờ trợ cấp của nhà nước'' Umemoto nói. Hiện, anh này đang sống trong một căn hộ nhỏ và phải tính toán làm sao có thể sống nổi tại một trong những thành phố đắt đỏ nhất thế giới. Umemoto đang đứng trước những khó khăn chồng chất về tài chính, bệnh tật - tiểu đường và trầm uất.

Trong khi đó, tại một khu vực khác ở Tokyo, Mayumi Honda và Hinako Yamazoe đang bận rộn với thú vui: tiêu tiền vào các mặt hàng xa xỉ.

Cả hai phụ nữ, đều trong độ tuổi 44 cho biết, mỗi người mới tiêu khoảng 1.700 USD cho một chiếc áo khoác hiệu Emporio Armani, túi Bally, đôi giày Max Mara và một vài món đồ đắt tiền khác.

''Tôi vừa mua một ngôi nhà vì mọi người nói tôi nên mua nó vào lúc này. Tôi đã để dành tiền vì nó'' Yamazoe - bác sĩ thú y nói khi hai người đang dạo bước qua các cửa hàng sáng loáng trưng bày các mặt hàng của Chanel và Louis Vuitton.

Sau một thập niên nhiều bất ổn, nền kinh tế Nhật vững vàng và nổi bật hơn thì nước này lại đối mặt với khoảng cách giàu nghèo ngày càng mở rộng. Những thay đổi này không thể không khiến Nhật - một quốc gia vốn tự hào về tình trạng quân bình trong xã hội, chỉ có tầng lớp trung lưu - lo lắng.

Ngày nay, việc mua hàng đắt tiền đang là mốt ở Nhật. Những ngôi nhà sang trọng có giá tới 850.000USD thường được bán hết veo....trong vòng 3 năm, từ 2001-2004 số triệu phú Nhật tăng 10%, báo cáo hàng năm về Thịnh vượng của thế giới của Merril Lynch cho thấy.

Trong khi đó, tỷ lệ người nghèo ở Nhật lại tăng gần gấp đôi, từ 8,1% năm 1994 lên 15,3% năm 2000. Số các gia đình không có tiền tiết kiệm đã lên tới 22,8% năm 2005, con số cao nhất kể từ khi Nhật tiến hành khảo sát về tình hình này từ năm 1953.

Ngoài ra, số dân phải sống nhờ trợ cấp xã hội cũng tăng đều, từ 0,7% năm 1995 tới 1,11% năm 2004, Bộ Y tế Nhật cho hay. Số hộ gia đình nhận trợ cấp của nhà nước đã đạt tới con số 1 triệu vào tháng 10. Đây là lần đầu tiên số gia đình nhận phúc lợi xã hội tăng cao như vậy kể từ khi chính phủ triển khai chương trình trợ cấp này vào năm 1951.

Những thay đổi trên khiến nước Nhật bị sốc. Kể từ Thế chiến II, Nhật vẫn luôn tự hào về khả năng thúc đẩy phát triển kinh tế ngoạn mục mà không dính dáng tới các vấn đề xã hội như đang hoành hành tại phương Tây như tình trạng vô gia cư tràn lan, bất bình đẳng về kinh tế, đói nghèo.

Xu hướng trên đã dẫn tới sự ra đời của một loạt cuốn sách nói về tình trạng bất bình đẳng, gồm cả cuốn ''Xã hội hạ lưu''. Tình trạng chênh lệch trong xã hội cũng là chủ đề thường xuyên được đề cập trong các buổi thảo luận của Quốc hội Nhật.

Lo ngại sự bất bình đẳng sẽ có ngày biến Nhật thành một xã hội phân cực, có tỷ lệ tội phạm cao ...chính phủ nước này hôm 30/3 đã triển khai một lực lượng đặc nhiệm chuyên giúp đỡ các công nhân thất nghiệp và những công ty bị phá sản.

''Ngày càng có nhiều người sống dựa vào phúc lợi xã hội và mỗi lúc lại có thêm các sinh viên không thể trả tiền ăn trưa. Điều đó thật đáng lo ngại'', ông Hajime Ota - một nhà kinh tế học tại trường đại học Doshisha ở Kyoto nói.

Hiện nay, phần lớn người Nhật đã nhận thức rõ khoảng cách giàu nghèo được mở rộng cùng với sự phục hồi của kinh tế. Theo kết một cuộc khảo sát mới đây do tờ Tokyo Shimbun tiến hành, 87% số người được hỏi nói họ tin rằng khoảng cách giữa người có-không có tài sản đang tăng lên, chỉ có 8% nói mọi việc vẫn bình thường.

Mặc dù nhiều người dân Nhật coi mình thuộc tầng lớp trung lưu nhưng khoảng cách giàu nghèo vẫn là một vấn đề xã hội nghiêm trọng, và nó cũng là chủ đề thường được các nghị sĩ đề cập trong mọi cuộc họp. Quốc hội Nhật đã tiến hành các cuộc thảo luận để tìm ra những cách tốt nhất giảm được khoảng cách giữa những người có và người không có gì.

Nhiều thành viên đảng đối lập đã chỉ trích các chính sách kinh tế của Thủ tướng Koizumi đã tạo nên khoảng cách này. Các sáng kiến của Thủ tướng vừa kích thích kinh tế phát triển vừa tạo điều kiện cho các công ty giảm quy mô bằng cách thuê công nhân bán thời gian hoặc cắt giảm lương.

(Theo VNN)
thongtinnhatban.net

Kasumi
09-04-2006, 01:02 PM
Thêm một bài viết khác về chủ đề trên.

Hố sâu giàu nghèo làm rạn nứt xã hội Nhật

Yoshinori Umemoto từng sống dư dả nhờ viết lách và làm trợ lý giám đốc truyền hình, cho đến khi nghề phóng viên tự do của anh hết đất làm ăn và 4 công ty truyền hình mà anh cộng tác đóng cửa.


http://img154.imageshack.us/img154/9716/untitled269bw.jpg
Một cô gái Nhật bước qua một cửa hàng Dior ở Tokyo. (AP)

Giờ đây, anh là một trong số những người Nhật sống bằng trợ cấp xã hội, sống nhồi nhét trong một căn hộ bé tý và phải xoay xở với khoản ngân sách còm tại một trong những quốc gia đắt đỏ nhất thế giới.

"Tôi chưa bao giờ tưởng tượng được là có ngày mình lại phải sống nhờ vào tiền trợ cấp", Umemoto, người đang phải chống chọi với vấn đề tài chính, bệnh tật và béo phì, cho biết.

Trong khi đó, tại một nơi khác ở Tokyo, Mayumi Honda và Hinako Yamazoe lại đang bận rộn với những thú vui tốn tiền: vung tay mua hàng hiệu.

Hai phụ nữ này, đều ở tuổi 44, cho biết mỗi người vừa chi 1.700 USD để mua một chiếc áo khoác của Emporio Armani, một chiếc túi xách hiệu Bally, đôi giày Max Mara và vài món đồ khác.

"Tôi vừa mua xong bởi người ta bảo rằng mua ngay bây giờ là tốt nhất. Tôi dành dụm chỉ để mua sắm", Yamazoe, một bác sĩ thú y, cho biết khi đang lượn lờ trong những cửa hiệu chất đầy hàng của Channel và Louis Vuitton.

Khi nền kinh tế bắt đầu bước qua giai đoạn suy thoái kéo dài một thập kỷ, Nhật cũng đối mặt với tình trạng khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn giữa những người như Yamazoe và Umemoto. Nước này giờ đây khó có thể tự coi mình là quốc gia của đa số những người thuộc giai cấp trung lưu.

Đối với những người lắm tiền nhiều của, mua sắm hàng hiệu là thể hiện đẳng cấp. Các chuyến vi vu tốn kém bằng du thuyền ngày càng phổ biến.

Từ năm 2001 đến năm 2004, số các triệu phú của Nhật tăng 10% lên đến 1,34 triệu người, báo cáo của World Wealth Report cho hay.

Trong khi đó, tỷ lệ người nghèo tăng gấp đôi từ năm 1994 đến năm 2000 lên 15%. Số các gia đình không có tiền tiết kiệm, chuyện hiếm ở đất nước mặt trời mọc, lên đến gần 23% vào năm ngoái, cao nhất kể từ năm 1953. Số hộ gia đình Nhật nhận tiền trợ cấp xã hội đã lần đầu tiên lên đến 1 triệu hồi tháng 10.

Những thay đổi kể trên là một cú sốc đối với nước Nhật, vốn luôn tự hào kể từ sau Thế chiến II về sự tăng trưởng kinh tế ngoạn mục mà không kéo theo các vấn đề về xã hội như người vô gia cư hay nghèo đói và bất bình đẳng về kinh tế như ở phương Tây.

Xu hướng này đã khơi nguồn cho hàng loạt cuốn sách về sự chênh lệch trong xã hội, trong đó có cuốn thuộc hàng ăn khách nhất "Xã hội hạ đẳng" và chủ đề này luôn nóng bỏng trong quốc hội.

Nhiều người lo sợ rằng sự bất cân bằng một ngày nào đó sẽ chia rẽ nước Nhật và tạo ra một xã hội đầy tội phạm và những khu nhà ổ chuột.

"Chưa bao giờ xã hội này thấy rõ về khoảng cách giàu nghèo đến như thế", Hajime Ota, nhà kinh tế học thuộc Đại học Doshisha ở Kyoto, bình luận. "Ngày càng nhiều người sống dựa vào trợ cấp và ngày càng nhiều học sinh không đủ tiền để ăn trưa ở trường. Đây là một điều đáng lo ngại".

Có rất nhiều lý do dẫn đến tình trạng trên. Dân số Nhật đang già đi và đối mặt với nhiều vấn đề kinh tế. Việc xóa bỏ hệ thống tuyển dụng đảm bảo trọn đời đã dẫn đến tình trạng sa thải hàng loạt và nghề nghiệp không vững chắc. Ngân sách chính phủ giảm đi đồng nghĩa với việc nhiều dự án công bị cắt giảm, khiến những lao động có tay nghề thấp mất việc làm.

Quan niệm về giá trị cũng thay đổi. Những nhân viên từng lao động không mệt mỏi mà không cần ai biết đến chỉ vì lợi ích của công ty giờ muốn được đãi ngộ xứng đáng và muốn làm giàu. Các công ty từng chấp nhận lao động lâu năm và cao tuổi giờ sẵn sàng sa thải.

Ngày càng nhiều công ty ở Nhật nhận nhân viên bán thời gian, những người chấp nhận lương thấp hơn và không được nhận các chế độ như lao động chính. Khi doanh nghiệp gặp vấn đề, họ là những người đầu tiên ra đi.

"Những gì từng được coi là xương sống của sự ổn định xã hội giờ đã thay đổi khi mà số lao động thời vụ và bán thời gian tăng lên", Jiro Yamaguchi, chuyên gia khoa học chính trị tại Đại học Hokkaido nhận định.


http://img154.imageshack.us/img154/9312/untitled257kb.jpg
Một người vô gia cư ở Tokyo. (growabrain)

Khoảng cách giàu nghèo trong xã hội Nhật rộng ra cũng một phần vì nhiều lao động trẻ không muốn theo đuổi những nghề lao tâm khổ tứ để kiếm những công việc bán thời gian nhẹ nhàng hơn. Các chuyên gia cảnh báo rằng những người không có tay nghề hoặc học vấn thấp sẽ phải gánh chịu khó khăn kinh tế về cuối đời.

"Họ ngày càng dễ trở thành người sống dựa vào trợ cấp khi già đi bởi không có kinh nghiệm làm việc hoặc không đủ trình độ", Norihiro Oyama, người đứng đầu nhóm hỗ trợ những người ăn trợ cấp tại Saitama, ngoại ô Tokyo, cho hay.

Số tiền trợ cấp họ nhận được phụ thuộc vào số thành viên trong gia đình, và chỉ đủ để trang trải tiền thực phẩm, nhà ở và bảo hiểm sức khỏe.

Oyama và nhiều người khác chỉ trích chính phủ của Thủ tướng Junichiro Koizumi vì đã làm cho tình trạng bất bình đẳng thêm trầm trọng khi cắt giảm ngân sách và khiến các công ty cắt giảm phúc lợi thâm niên trong lao động. Tuy nhiên, Koizumi khẳng định rằng hệ thống của những người thắng và kẻ thua mang lại lợi ích cho xã hội.

"Tôi không nghĩ rằng sự chênh lệch là xấu. Chúng ta muốn có một xã hội, nơi mà những người làm việc chăm chỉ được thưởng xứng đáng", Koizumi phát biểu trước quốc hội nước này mới đây.

Bất chấp những thay đổi đó, Nhật Bản còn lâu mới tiến đến mức chênh lệch thu nhập như ở Mỹ, Hiroshi Tanaka, giáo sư marketing của Đại học Hosei ở Tokyo, bình luận.

Song một số người cho rằng, khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn chỉ là một cách đánh giá tính đa dạng trong xã hội Nhật, quốc gia vốn luôn tự hào về chủ nghĩa quân bình.

"Có thể một số người cảm thấy hài lòng khi đứng trong tầng lớp thấp miễn là họ có thể tận hưởng cuộc sống, trong khi những người khác lại muốn 100 triệu yen của họ sinh gấp đôi", Tanaka bình luận. "Mục tiêu cuộc đời của mỗi cá nhân sẽ ngày càng phong phú".


Vnexpress - Ngọc Sơn (theo AP)
thongtinnhatban.net