[Giới thiệu] Ngày ăn lươn của người Nhật

[Sayuri_chan]

Tokyo là một địa điểm lý tưởng để trải nghiệm cuộc sống ở Nhật, cho dù những ngày mùa hạ trời tiết khá nóng, thách thức sức chịu đựng của con người. Khi nhiệt độ cuối ngày xuống trên dưới 30 độ C, cũng là lúc con người bơ phờ mệt mỏi trước cái nóng đã qua trong ngày. Trạng thái mệt mỏi ấy được gọi bằng cụm từ rất quen thuộc, natsubate. Người Tokyo hay nói chung người Nhật tin rằng, ăn lươn là cách chữa trị natsubate hiệu quả nhất. Họ đã dành cả một ngày đặc biệt giữa mùa hè làm ngày ăn lươn, và ngày đó được gọi là Doyo Ushi no Hi.

Theo âm lịch, Doyo là thời điểm khoảng 18 ngày trước ngày lập thu, là thời gian nóng nhất trong năm, từ khoảng 20 tháng 7 đến ngày trước ngày lập thu (ngày đầu tiên của mùa thu).

Ngày Doyo no hi cũng có năm có tới 2 lần. Lần thứ 2 người ta gọi là Doyo no hi thứ 2. Thường cứ 2 năm lại có 1 năm có 2 lần Doyo no hi.

Dưới đây là bảng biểu những ngày Doyo Ushi:


http://farm5.static.flickr.com/4029/4674246630_1a3866de25.jpg

Luôn có một giai đoạn Doyo trước khi bắt đầu mùa đông, mùa xuân, mùa hạ, mùa thu. Người Nhật biết rất rõ và dễ dàng nhận ra ngày Doyo và thường khi nói đến ngày Doyo no Ushi no hi, người ta nghĩ ngay đến Doyo no hi của mùa hè và họ luôn tâm niệm ăn lươn sẽ giúp họ tăng thể lực, khỏe mạnh hơn trong những ngày hè nóng bị tiêu hao sức lực và mệt mỏi.

Lịch sử ra đời ngày Doyo no ushi no hi

Vào thời Edo, tình hình buôn bán của một cửa hàng lươn nọ trong ngày hè không được tiến triển tốt lắm, người chủ cửa hàng thua lỗ nặng đã đến tham vấn nhà khoa học lỗi lạc Hiragi Gennai (1729-1780). Gennai nói rằng việc ăn những thực phẩm có chữ “U” trong ngày Doyo no hi, sẽ có thể chống lại sự khắc nghiệt của mùa hè và khuyên người chủ cửa hàng hãy dán câu “hôm nay là ngày Doyo no hi” trước cửa hiệu.

Một điều kỳ lạ là sau khi dán câu nói của Gennai lên trước cửa hàng thì hoạt động kinh doanh của cửa hàng trở nên thịnh vượng và phát đạt hơn bao giờ hết. Câu nói của Gennai cùng thành quả của người chủ cửa hàng nọ đã lan rộng khắp nơi. Cửa hàng này bắt chước chủ cửa hàng kia, và thế là tập quán ăn lươn trong ngày Doyo no ushi no hi ra đời và lan truyền rộng rãi từ đó.


http://i214.photobucket.com/albums/cc302/tomienao23/unaginokabayaki600x400.jpg

http://www.kokeshi39.com/vn/images_upload/news_1268190736_090720002620-390-609.jpg

Theo như sách sử để lại, thực phẩm gắn với chữ “U” không nhất thiết phải là Unagi mà ngay cả Udon, Udo cũng đều hợp lý cả. Thế nhưng tập quán ăn lươn phổ biến trong ngày này không phải là không có cái lý của nó. Chẳng hạn Sô cô la dành cho lễ tình nhân, thì Unagi được xem là sản phẩm đại diện cho chủ nghĩa thương nghiệp. Chỉ có Unagi mới giàu Vitamin B nên có thể hiệu quả trong việc chống chứng biếng ăn hay chứng mệt mỏi trong mùa hè nóng nực. Với lập luận trên, người Nhật cho rằng việc ăn lươn gắn liền với Doyo no ushi no hi là hoàn toàn hợp lý.

Một điều đáng nói là từ Ushi trong Doyo no Ushi no hi có cách đọc giống với Ushi nghĩa là con bò nhưng cách viết chữ Hán khác nhau. Sở dĩ thời bấy giờ người Nhật không nghĩ đến Ushi (con bò) là do xã hội Nhật hạn chế việc ăn thịt động vật như trâu bò…bởi đây là những con vật luôn gắn bó và là một phần hỗ trợ sức lao động của người nông dân Nhật.

Ngoài tập quán ăn lươn được lưu truyền đến ngày nay. Trong quá khứ, người Nhật còn có tập quán ăn quả bí và quả mơ khô nhưng đáng tiếc là các tập quán này không được lưu truyền và phổ biến rộng rãi trong xã hội Nhật ngày nay.


http://farm5.static.flickr.com/4041/4674253264_b2b19f09fe.jpg



Nguồn: http://www.nibe.com.vn (http://www.nibe.com.vn/vie/support/supportdetail/?id=113)

[kalanhikov]

Post ẩm thực, tranh ảnh thế kia toàn đúng lúc mình đang đói :(.

[Kasumi]

Doyo Ushinohi: Ngày Lươn Unagi, 24 tháng bảy


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-day-tease.jpg

Unagi, hay lươn nước ngọt, là món ăn rất phổ biến tại Nhật Bản đương đại và có một ngày dành riêng ‘ Ngày Lươn ‘ vào giữa mùa hè (năm nay 24 tháng 7) mà hầu hết người Nhật ăn unagi.

Bài viết này nói về sự phát triển của các món ăn unagi và lịch sử của phong tục ‘Ngày Lươn Ushinohi ‘ . Bài viết này còn nói về các nhà hàng unagi có lẽ là nổi tiếng nhất ở Kyoto.


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-nishiki-8-1.jpg
Lò nướng Unagi tại chợ Nishiki

http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/kaneyo-eel-restaurant-unagidon-deta.jpg
Unagi Donburi ( Cơm lươn )

Về Unagi

Sau khi Tokugawa Ieyasu thành công trong việc thống nhất Nhật Bản với chiến thắng của ông trong trận Sekigahara, thủ đô được dời từ Kyoto đến căn cứ của ông, thị xã tỉnh lẻ Edo (bây giờ gọi là Tokyo, hay ‘ Thủ phủ Đông’). Biến đổi Edo thành một thủ đô hiện đại của thời đó yêu cầu, trong số rất nhiều thứ khác, 1 dự án cải tạo đất đai rộng lớn.

Dự án cải tạo tạo ra các hồ ao tạm thời, trong đó unagi nhanh chóng sinh sôi và phát triển. Cải tạo đất là công việc trả lương thấp vì vậy người lao động chỉ đơn giản bắt unagi ‘ tại chỗ ‘, miễn phí. Lao động thể xác là công việc rất vất vả và unagi là món có nhiều chất béo cung cấp cho người lao động năng lượng cần thiết.

Ở thời kỳ Edo (1603-1868) unagi được coi là một loại thực phẩm danh cho tầng lớp dưới và thô thiển do thực tế nó đã được đánh bắt, cắt nhỏ, nướng và ăn bởi những người lao động và cũng vì hàm lượng mỡ cao của nó.
Vào cuối thời Edo mặc dù vậy điều này đã thay đổi do các phương pháp nấu unagi khác nhau được phát triển tại thủ đô, cụ thể là kabayaki. Với kabayaki, cá, unagi nói chung , đựoc gỡ xương, đặt trên xiên nướng kim loại và than trong khi được nhúng trong một lớp xì dầu dày và ngọt vài lần trong suốt quá trình nướng.

Ngày nay, unagi kabayaki thường được phục vụ trên bề mặt cơm, như donburi, hoặc unagi-don.

Khác biệt giữa phong cách Unagi Kanto và Kansai

Kanto (phía đông Nhật Bản / Tokyo) kiểu nấu unagi là hấp trước, sau đó mới nướng kiểu kabayaki. Quá trình hấp tạo ra sự hài hòa vì chất béo đã được bỏ đi và thịt unagi được mềm ra .

Kansai (phía tây Nhật Bản / Osaka, Kyoto) kiểu nấu unagi không hấp, và do đó nó béo ngậy và dai.

Một khác biệt thú vị là cách unagi được làm sạch. Edo là thủ phủ của chính quyền quân sự Nhật Bản (samurai) và samurai đôi khi phải tự sát (nghi lễ seppeku 切腹) bằng cách rạch bụng dưới của họ ra và từ từ chảy máu đến chết trong cơn đau dữ dội. Nhũng người cung cấp các món ăn unagi nhạy cảm với chuyện này vì samurai là 1 trong số các khách hàng của họ, theo đó họ mổ lươn ra từ phía sau, không phải từ dạ dày; và đây trở thành cách làm yêu thích của người Nhật. Ngoài ra, thường là đầu và đuôi đã được loại bỏ trong quá trình đó, mặc dù không phải vì sự tôn trọng các samurai.

Ở Kansai, trong thành phố buôn bán Osaka, đã có câu nói rằng ‘nói hết ra gan ruột của bạn’ : thẳng thắn, cởi mở và trung thực. Vì vậy, tại Kansai, những con lươn được chia từ dưới dạ dày. Đầu và đuôi vẫn thường kèm theo.

Về phong tục Ngày Lươn Ushinohi

Ở Nhật Bản ngày nay, hầu hết mọi người đều ăn unagi vào Doyo-no-no ushi-hi-(土用 の 丑の日). Năm nay là ngày 24 tháng 7, nhưng nó diễn ra vào một ngày từ giữa tháng Bảy và đầu tháng Tám. Lời giải thích lý do đơn giản là đây là thời gian nóng nhất trong năm, và vì unagi có rất nhiều giá trị dinh dưỡng và hàm lượng chất béo cao, nó sẽ cho bạn umph để không suy yếu trong mùa hè nóng nực và ẩm ướt.

Sự phát triển mang tính lịch sử – Ăn Lươn vào Ngày Động Vật

Lịch cũ của Nhật Bản sử dụng hệ thống Hoàng Đạo của Trung Quốc : một chu kỳ 12 năm với mỗi năm được đặt theo tên của một trong 12 loài động vật ( chuột, bò, hổ, thỏ, rồng, rắn, ngựa, cừu, khỉ, gà trống, chó và heo) . Điều này được gọi là Eto (干支) tại Nhật Bản.

Doyo: Giữa mỗi mùa trong 4 mùa là một khoảng thời gian gọi là doyo (土用) nghĩa là 18 ngày dài. Thời kỳ doyo giữa mùa hè và mùa thu (giữa tháng Bảy đến đầu tháng Tám) là thời gian nóng nhất trong năm và unagi cho ta sức mạnh.

Ushinohi: Các ngày trong tuần cũng đã được đặt theo tên của 12 loài động vật đó và ushi-no-hi nghĩa là ngày động vật , động vật là ushi tại Nhật Bản. Tùy thuộc vào năm, có thể được 1 hoặc 2 ngày động vật doyo trong mùa hè.

Tại Nhật Bản đã có từ lâu sự mê tín rằng nếu bạn ăn một món ăn mà bắt đầu với ‘u’, ví dụ, umeboshi, udon, unagi uri ,vvv… vào ngày động vật (ushi) , vì cả ngày và thực phẩm bắt đầu với ‘u’, bạn sẽ được khỏe mạnh .

Vào thời kỳ Edo ,ở Edo một chủ cửa hàng bán hàng lươn than khóc vì việc buôn bán thảm hại vào giữa mùa hè của ông và tìm lời khuyên từ Gennai Hiraga. Hiraga là một học giả thông tuệ; ông là một nhà tự nhiên học, nhà văn, họa sĩ và thạc sĩ nghiên cứu về Hà Lan (Tây học), đặc biệt là khoa học và y học.

Hiraga cho biết, tại sao bạn không đặt ra một dấu hiệu mà nói: “Hôm nay là ngày động vật (ushi), ngày ăn lươn (unagi) ” chủ cửa hàng lươn đã làm như vậy và không hề thắc mắc thêm và vì mọi người đều đã học theo lời khuyên của Hiraga, các cửa hàng lươn khác nhanh chóng theo sau và không lâu sau nó đã lan rộng trên toàn quốc và trở thành một phong tục.


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-nishiki-1.jpg
Chợ Nishiki – Cửa hàng Unagi

http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-nishiki-2.jpg
Đây là lươn quấn quanh những cuống rễ gobo và nướng.

http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-nishiki-3.jpg
Unagi Shop – Hết hàng!

Đây là một cửa hàng unagi rất nổi tiếng tại chợ Nishiki và có vẻ như họ sẽ không đáp ứng được hết các yêu cầu .


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-nishiki-4.jpg
Unagi Shop – Hết hàng!

Dường như họ đã bán được rất nhiều lươn ngày hôm nay!


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-nishiki-5.jpg
Nướng Unagi Kimo (gan)

http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-nishiki-6.jpg
Chữ ‘U’ trong Unagi trên biển hiệu các cửa hàng

http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-nishiki-7.jpg
Nishiki Market – Lò nướng lươn

Các xâu đằng trước chưa được nhúng vào nước sốt


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-nishiki-8.jpg

Cái bể đằng sau anh này đầy nước sốt và anh nhúng lươn vào đó vài lần.


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-nishiki-9.jpg
Chả lươn Chazuke

Được nướng và sủi bọt trong shoyu và sansho, các khoanh nhỏ được xếp trên mặt cơm để ăn, hoặc trà được rưới lên đó để làm chazuke. 1 sự kết hợp tuyệt vời chỉ với 2.200 yen ! Chazuke Unagi rất, rất ngon. Đây là một trong những món ăn nhanh ngon miệng và luôn được ưa thik của Peko.

Nishiki Market – Sushi lươn cho Sake


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-nishiki-10.jpg
Quầy hàng Daimaru – Lươn đóng hộp

http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-daimaru-1.jpg
Những con lươn được mang về từ hồ Biwa, chỉ cách 1 ngọn núi từ Kyoto.

http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-daimaru-2.jpg
Bán lươn đóng hộp – Unagi Bento

http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-daimaru-3.jpg
Bán lươn đóng hộp – Unagi Tamago Dashimaki

Đây là món trứng chiên kiểu Nhật (tamago dashimaki) với unagi bên trong.

Daimaru Department Store – Cửa hàng lươn


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-daimaru-4.jpg

http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-daimaru-5.jpg

http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-daimaru-6.jpg
Quầy bán lươn – lươn nướng

Các con lươn nướng có giá ¥ 12.000, khoảng $ 120 USD!!


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-daimaru-9.jpg
Cửa hàng Daimaru – Cửa hàng lươn nổi tiếng

Hàng này dài ít nhất 20 người!

Daimaru Department Store – Cửa hàng cung cấp lươn


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-kyoto-daimaru-10.jpg
Con lươn này giá 8,400 yen, khoảng $85 USD!

http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-convenience-store.jpg
Poster của cửa hàng tiện lợi

Poster quảng cáo ngày lươn


http://i748.photobucket.com/albums/xx130/Lindsay_091/ushinohi-unagi-convenience-store-un.jpg
Cửa hàng Bento Unagi tiện lợi


Theo tieulocloc.wordpress

[joele]

Ka chuyển qua style ăn uống rồi à? Từ Ava đến topic... Chết vì đói mất :cry:

[Kasumi]

Đâu có :"> Box ÂT cũng nằm trong phạm vi của Ka mà :"> Với lại ava là đang nựng bé Onigiri đấy chứ :">

[nic-chan]

Chẹp chẹp...hôm trước e có xem một chương trình nói về món lươn Nhật Bản, có cái món xương lươn chiên giòn :12-drool::12-drool::12-drool::12-drool:*nuốt nước miếng*

[teenwitch]

@Hikka: Thiếu canxi hay sao mà thèm xương hở ? ;))
@ss Ka: Hôm nay ss Ka cho em "ăn bằng mắt" toàn món ngon từ sáng tới giờ: Bò, cá, lươn....:12-drool: (em cũng đang có tâm trạng như Hikka)

[Kasumi]

Bản thân ss cũng đau khổ như mí cưng dzậy nà :">

Ss thì nào h chỉ mới ăn lẩu lươn, cháo lươn, lươn xào sả ớt chứ chưa ăn lươn nướng bao h, nhìn hình đúng là dù no cũng phải thèm :">

[nic-chan]

@Hikka: Thiếu canxi hay sao mà thèm xương hở ? ;))
@ss Ka: Hôm nay ss Ka cho em "ăn bằng mắt" toàn món ngon từ sáng tới giờ: Bò, cá, lươn....:12-drool: (em cũng đang có tâm trạng như Hikka)

E không thiếu canxi đâu ss :D chỉ là muốn thêm canxi để cao thêm tí thôi :p với lại e thích mấy món chiên giòn lắm :">

[Kasumi]

Úi dzùi, Hikka dư chiều cao để thi hoa hậu mà Witch :">

Ss cũng thích mí món chiên giòn, tự nhiên thèm cá sơn thóc chiên với xoài bằm + nước mắm cay :"> Cá chiên thật kỹ, da giòn tan nhai nghe rốp rốp rạo rạo, phê lắm :">

[teenwitch]

Ăn nhiều đồ chiên dễ nổi mụn lắm mọi ng ah:crisp:
Nhật có ngày ăn lươn, ở VN thì ngày "giết sâu bọ" hình như dân ta ăn vịt. (phải ko ta??) :ask:

[nic-chan]

Úi dzùi, Hikka dư chiều cao để thi hoa hậu mà Witch

đâu có đâu ss :"> e dư chiều ngang mà thiếu chiều cao cơ :(


Ss cũng thích mí món chiên giòn, tự nhiên thèm cá sơn thóc chiên với xoài bằm + nước mắm cay Cá chiên thật kỹ, da giòn tan nhai nghe rốp rốp rạo rạo, phê lắm

ss Ka chơi kì ghê nha, e đang đói mà ss lại...:((

[Kasumi]

'Giết sâu bọ' ở nước mình thì tùy địa phương thui em :D Như ở chổ ss thì ăn thơm (dứa), cơm rượu, đi tắm biển. Có vài nơi ăn bánh ú tro (chưa ăn bao h ;)) ) và làm nhiều phong tục khác nữa :D

[snowdog]

Chỗ mình cũng giống chỗ Ka, mỗi tội không được tắm biển =((