Văn hoá Otaku" xâm lấn đời sống Nhật

[Dép Xỏ Ngón]

Trong xã hội Nhật hiện đại, ngày càng có nhiều người đang tự tách mình khỏi những mối quan hệ tình cảm đôi lứa với người khác phái để chìm đắm trong thế giới của búp bê, truyện tranh, phim hoạt hình. Và họ đã hình thành nên cái gọi là "văn hoá Otaku".





Trên chiếc trường kỉ trong căn hộ của mình, Masa - một kĩ sư máy tính 32 tuổi - âu yếm đặt tay lên vai Konoha và dịu dàng chải tóc cho cô. Iris - điệu đàng trong chiếc váy xếp riềm - ngồi ngay sau họ.

Ngày nào cũng vậy, Masa đều trò chuyện thân mật với cả Kohona và Iris, chào họ mỗi sáng đi làm và khi trở về nhà vào chiều tối. Nhưng họ không bao giờ đáp lại. Sẽ không có gì ngạc nhiên nếu chúng ta biết rằng cả hai người bạn đồng hành của Masa là búp bê kích cỡ người thật.

Masa nói về Konoha - cô búp bê yêu thích của mình như sau : "Cô ấy không cần thiết phải biết nói vì tôi thích cô ấy là một con búp bê, không phải là vật thay thế cho người thật."

Khởi nguồn một xu hướng mới

Một người đàn ông trưởng thành sống chung cùng hai cô búp bê cao gần 1m50 và hàng tá các bức tượng nhỏ khác trong căn hộ của mình - dường như là hiện tượng kì quái đối với nhiều người. Và thực tế, Masa đã giấu nhẹm đi điều này bằng cách luôn che rèm kín cửa sổ, tránh con mắt tò mò của người bên ngoài.

Tuy nhiên, tại Nhật Bản, Masa lại là một ví dụ điển hình của "văn hoá otaku" hay "moe sangyo" trị giá 1 tỉ đô la, đang rất phát triển và trở thành mốt ở Tokyo và các vùng lân cận.

Xu hướng này bắt nguồn từ sự say mê lâu đời của người Nhật với truyện tranh "manga" và phim hoạt hình "anime" - loại hình nghệ thuật mà cho tới nay thu hút tới hàng triệu người hâm mộ và sự quan tâm của các nhà phê bình trên toàn thế giới.

Thế nhưng Masa và những người giống như anh - được gọi là "otaku" - đã đẩy xu thế này tới một tầm cao mới thông qua nhiều hoạt động mang tính trào lưu. Họ sưu tập những búp bê to lớn như Konoha hoặc tụ tập tại các quán cà phê có các cô phục vụ ăn vận như những nữ nhân vật trong truyện tranh. Họ cũng cho đăng tải vô số hình ảnh các loại búp bê trên các website hay thậm chí mang chúng cả vào các buồng tắm suối nước nóng.

Trong khi vẫn có những lời buộc tội các nhân vật manga và anime là khiêu dâm thì một cuộc khảo sát trên Internet về những người sưu tập búp bê cho thấy : phần lớn họ mua các đồ chơi này để phục trang hoặc chụp ảnh cho chúng hoặc đơn giản chỉ khoe mẽ chúng.

Otaku - chủ yếu là nam giới - vẫn được coi là những người không thích nghi được với xã hội, luôn xoa dịu nỗi cô đơn của mình bằng thế giới tưởng tượng. Tuy nhiên, sự thành công vang dội của bộ phim "Train Man" về một "Otaku" đang yêu đã giúp cho gu thẩm mỹ của họ trở thành xu hướng thời thượng ở Nhật Bản.

[Dép Xỏ Ngón]

"Otaku đã từng khoá mình trong phòng, nhưng tôi nghĩ xã hội đã chấp nhận họ hơn." Kosuke Tanaka (21 tuổi), sinh viên năm thứ 3 nói trong khi đang kiểm tra một con búp bê mặc bộ đồng phục áo tắm màu xanh nước biển của học sinh.

Xu hướng mới thậm chí còn có mật mã riêng "moe," hay tình yêu cuồng nhiệt đối với các nữ nhân vật truyện tranh và phim hoạt hình.

Lợi nhuận khổng lồ

"Văn hoá otaku" đã biến Akihabara từ một quận chuyên doanh điện tử chính của Tokyo trở thành thiên đường của những người tìm kiếm thế giới tưởng tượng. Hàng ngày có vô vàn người dân từ 20 - 40 tuổi đổ về đây để mua truyện tranh, trò chơi điện tử và DVD hoạt hình. Tượng đủ kích cỡ về các cô gái mắt to tròn ngây thơ, hấp dẫn trong bộ váy ngắn trở nên đắt khách. Các quán cà phê có nữ phục vụ mọc lên ở khắp mọi ngõ ngách.

"Akihabara trở thành một trong những điểm thu hút khách du lịch ... Nó giống như một công viên chính." Shinichiro Nagashima - nhân viên của công ty du lịch thuộc tập đoàn JTB tại Nhật nói.

Shinichiro còn cho biết cái tên Akihabara có một vị trí khá quan trọng trong quyển sách "Hướng dẫn du lịch theo phong cách mới ở thành phố Tokyo " mà công ty của anh mới phát hành.

Quả thật hiện tượng "moe" đang thu hút một số lượng fan đáng kể. Những sở thích kiểu Otaku có thể sẽ tiếp tục lan rộng cho đến khi người ta tính đến số tiền tiêu tốn vào đó.

Viện nghiên cứu Hamagin ở Yokohama ước tính rằng thị trường truyện tranh, trò chơi và phim hoạt hình loại "moe" trong năm 2003 đã đạt mức doanh thu 89 tỉ Yên (tương đương 767 triệu đô la Nhật). Nghiên cứu đầu tiên về thị trường này hồi đầu năm cho thấy sự tăng trưỏng mạnh của công nghệ thông tin gắn với anime.

Kinh tế otaku có một thị trường tự cung tự cấp lớn (bao gồm cả việc bán đấu giá qua internet búp bê, truyện tranh, phim, thẻ thương mại, cộng với thị trường đồ cũ). Công ty Kaiyodo có trụ sở tại Osaka - nhà sản xuất búp bê hoạt hình hàng đầu Nhật Bản dự kiến doanh thu năm nay đạt 3 tỉ Yên (25,6 triệu USD), tăng 10% so với năm ngoái.

Nhà kinh tế Takuro Morinaga của viện UFJ cho rằng tổng giá trị của thị trường otaku vào khoảng 3-4 ngàn tỉ Yên (26-34 tỉ USD).

Vượt lên sự kỳ thị

Trong khi Masa và những người đồng ý tưởng trông có vẻ kì quặc thì các sở thích của họ thực chất lại không hoàn toàn vượt ra ngoài phạm vi của văn hoá Nhật Bản.

Đất nước này từ lâu đã nuôi dưỡng sự say mê đối với nghệ thuật tinh xảo như nghệ thuật cây cảnh bonsai, vườn đá, hay thậm chí các máy cải tiến như các robot biết nói. Đặc điểm này đã ngấm vào máu của các otaku. Những người này lại gắn chặt nó với sự yêu chuộng vẻ ngây thơ mà đôi khi dẫn đến việc xem các cô gái trẻ như các biểu tượng tình dục.

Hiện tượng này bị nhiều người coi là sự trệch hướng, phản ánh sự mất tự tin giữa những người trẻ và sự ác cảm của người Nhật đối với những xung đột cá nhân - điển hình cho gần một triệu dân của đất nước mặt trời mọc sống ẩn dật, xa lánh xã hội (còn được biết đến như những "hikikomori").

Một số nhà phê bình còn liên hệ sự say mê các nhân vật nữ với tội phạm nhắm vào các cô gái trẻ.

"Lo sợ sẽ bị từ chối hoặc ghét bỏ, mọi người tìm đến các nhân vật hoặc thần tượng hoạt hình vì chúng không hàm chứa bất cứ xung đột cá nhân nào. Nhưng có một nguy hiểm là ... việc chìm đắm trong thế giới tưởng tượng của phim hoạt hình thường khiến cho các Otaku ít suy nghĩ về hình ảnh của mình trong con mắt của người khác." Nhà tâm lí Rika Kayama nhận định.

Ngược lại, Masa rất quan tâm đến cái cách mà mọi người nhìn nhận mình. Anh cũng không bằng lòng với bất cứ quan điểm nào coi otaku là những kẻ tội phạm.

Tuy nhiên, anh không để cho những vướng bận này ảnh hưởng tới các sở thích xa xỉ của mình.

Ngoài khoản tiền lớn 700.000 Yen (6.030 đô la Mỹ) để có được Konoha và Iris, Masa còn mất bộn tiền cho hàng chục loại búp bê nhỏ hơn, robot và truyện tranh chất đầy tổ ấm xinh xắn của mình.

Các con búp bê của anh cũng được chăm sóc khá kĩ lưỡng. Phục trang của chúng còn chiếm nhiều diện tích hơn quần áo của khổ chủ trong tủ tường : áo xường xám kiểu Trung Quốc, áo sơ mi thắt nơ, váy ren và phụ trang đủ các loại.

Anh cũng mua các đôi bốt thắt giây, giày thể thao và nhiều loại giầy dép khác cho các cô búp bê. Anh thường đưa chúng đi chơi cùng trên chiêc xe thùng nhỏ của mình, chủ yếu là để chụp ảnh.

Tại căn hộ của mình gần Tokyo, Masa cẩn thận chải mớ tóc màu nâu của Konoha bằng chiếc lược gỗ để tránh tĩnh điện. Để ý rằng chiếc mini-jupe của cô có vẻ hơi ngắn, anh đặt gập hai bàn tay xanh xao của cô lên lòng, cố tình tạo cho cô dáng ngồi khép nép, e lệ.

Masa thổ lộ rằng hiện anh không có ý định kết hôn hay tìm cho mình một cô bạn gái bằng xương bằng thịt.

"Konoha trông thẳng thắn cứ như là cô ấy đang nói chuyện với bạn vậy." Masa nói khi đang chỉnh lại góc nghiêng đầu của Konoha. "Người phụ nữ trong mộng của tôi phải có khuôn mặt giống cô ấy".

Thanh Bình (Theo Mainichi, Art Journal)
VNN.VN