Kasumi
18-02-2012, 03:54 PM
Nhật Bản có một truyền thống sản xuất gốm sứ lâu đời với các thiết kế phong phú và độc đáo. Dưới đây, xin giới thiệu những nét cơ bản nhưng cũng không kém phần độc đáo của gốm sứ đất nước hoa anh đào.
Gốm sứ thời tiền sử
https://lh5.googleusercontent.com/-wrvLlqfJCmc/T1h2XJjAtSI/AAAAAAAADW4/0NCcEta4Y1k/s236/gomsu.jpg
Gốm sứ Nhật Bản sớm phát triển với Jomon, kéo dài khoảng từ 10.500 đến 300 năm trước Công nguyên. Các miếng Jomon có phần đầu lớn, nồi nấu ăn hình nón. Mặt bên ngoài của Jomon thường được đóng dấu hoặc có những hoa văn giống như sợi dây thừng. Điều này làm cho các sản phẩm thường có độ dày nhất định và hiếm khi nhiệt độ trong hầm lò vượt quá 700 độ. Chậu gốm sứ hoặc đất nung trong nhiệt độ thấp phần lớn là hòa tan trong nước.
Các tác phẩm trong khoảng thời gian từ 2500 đến 1500 trước Công nguyên là những đồ trang trí khác nhau bao gồm hình bầu dục, hình tròn, hình xoắn ốc và các hình dạng khác giống như khuôn mặt con người hoặc động vật. Đồ gốm của thời kỳ này rất độc đáo và đẹp mắt. Trong thời kỳ này có thể nhìn thấy được sự ra đời của một lượng lớn các bức tượng nhỏ được tạo ra bởi thời kỳ Yayoi (300 trước Công nguyên - 300 AD). Văn hóa Yaoyi đã đưa một bộ tộc Nhật Bản di cư ra bán đảo Triều Tiên. Những người phát triển việc sử dụng đồng trong gốm sứ được đánh giá cao. Gốm sứ Yayoi lúc đầu có vẻ đơn giản hơn so với các hình thức gốm Jomon nhưng gốm sứ Yaoyi sử dụng đất sét phù sa để tạo ra những tác phẩm có hình dạng mỏng hơn.
Đồ gốm thời trung cổ
https://lh3.googleusercontent.com/-aMHHJtQMqHs/T1h2XZFNJmI/AAAAAAAADXA/eQDOJR0yBmk/s228/gomsu1.jpg
Trong thế kỷ thứ sáu và thứ bảy, gốm sứ Nhật Bản có nhiều sự thay đổi bởi sự du nhập của nền văn hóa Trung Quốc và Hàn Quốc. Kỹ thuật gốm sứ Trung Quốc và Hàn Quốc đã được đồng hóa vào Nhật Bản nhưng có thay đổi để phù hợp với thị hiếu của người Nhật Bản. Các kỹ thuật tiên tiến hơn được sử dụng như tráng men chì Trung Quốc, kỹ thuật nung với nhiệt độ cao hơn và một phạm vi lớn hơn của các hình dạng gốm sứ.
Năm 1185, tòa án đã được thay thế bởi sự thống trị của tầng lớp quân đội và đánh giá cao hình thức đầy màu sắc và cách trang trí của gốm sứ để tạo ra sự đơn giản hơn. Gốm sứ của thời kỳ trung cổ Kamakura và Muromachi (1185-1568) được đặc trưng bởi hình thức và sử dụng tro men tự nhiên. Một lò nung đặc biệt nổi tiếng của thời kỳ này là lò nung Shigaraki, nằm không xa Kyoto. Hình dạng gốm đặc trưng nhất của thời kỳ này là "tsubo" là một cái bình miệng hẹp. Các chuyên gia đã viết nhiều về "tsubo", nó đơn giản nhưng vẫn mang lại một vẻ đẹp rất đáng chú ý.
Việc xuất hiện trà đạo có ảnh hưởng lớn đến gốm sứ Nhật Bản. Trà lọ, bát, hộp chè, lọ nước và đôi khi là các đĩa nhỏ đựng thức ăn cũng được sản xuất với số lượng lớn. Mặc dù điều này được dịch là "trà đạo" nhưng nghĩa chính xác hơn là "uống trà nước nóng". Việc thưởng thức trà cũng chịu ảnh hưởng rất nhiều bởi Zen, một loại gốm sứ không tráng men.
Bát chè Raku được coi là đỉnh cao của nghệ thuật gốm sứ Nhật Bản. Loại bát này không được trang trí cầu kỳ và khiêm tốn trong hình dạng. Các khâu sản xuất được làm thủ công nên hình dạng mỗi chiếc không hoàn toàn giống nhau. Gốm Raku thấp và được mang từ trong lò ra khi vẫn còn nóng. Màu sắc và kết cấu của bề mặt phụ thuộc vào tình trạng của đất sét. Mặc dù thời kỳ Momoyama rất ngắn, một hình thức của đồ gốm được gọi là Shino phát triển trong giai đoạn này cho thấy các kiểu trang trí phong phú xuất hiện từ cuối thế kỷ thứ mười sáu được đánh giá cao về hình thức và vẻ đẹp của nó.
Trang trí đồ gốm và sứ
https://lh4.googleusercontent.com/-_r8g6lBPn30/T1h2Xjbp4jI/AAAAAAAADXE/_aXd39icoC8/s227/gomsu2.jpg
Thời gian Momoyama đã kết thúc với sự phát triển của gia đình tướng quân Tokugawa và quyền lực tập trung tại Edo (nay là Tokyo). Trong thời gian này, Nhật Bản không tiếp xúc với nước ngoài và bị Chính phủ kiểm soát gắt gao. Mặc dù vậy, nghệ thuật làm đồ gốm vẫn phát triển rực rỡ. Rất nhiều hình thức của gốm sứ được sản xuất với các mẫu mã và màu sắc khác nhau. Một bậc thầy về gốm sứ trong thời kỳ này là Ogata Kenzan (1663-1743). Kenzan đã thực hiện một loạt những tác phẩm với nhiều hình dạng và phong cách khác nhau. Thiết kế của ông bao gồm men overglaze và các bức tranh sứ. Cuối cùng Kenzan cũng trở nên nên nổi tiếng với các loại đồ gốm trang trí chất lượng cao được đặt theo tên của ông.
Một người làm gốm khác cũng nổi tiếng trong thời kỳ này là "ko-kutani" (Old Kutani ). "Ko-kutani" được biết đến trong thế kỷ thứ mười bảy với các tác phẩm có lối thiết kế táo bạo và trí tưởng tượng phong phú, trong đó ông thường xuyên sử dụng màu sắc trong men overglaze. Trong thời kỳ này, đồ gốm chịu nhiều ảnh hưởng của gốm sứ Trung Quốc và Hàn Quốc đã trở nên rất phổ biến tại Nhật Bản. Sự kết hợp của màu trắng tinh khiết và màu xanh của sứ phù hợp với các loại thực phẩm.
Gốm sứ Nhật Bản hiện đại
https://lh6.googleusercontent.com/-4jx-_218X_A/T1h2XmrPJjI/AAAAAAAADXQ/lzbPQ0fuuDI/s259/gomsu3.jpg
Việc mở cửa giao lưu của Nhật Bản với các nước phương Tây đã dẫn đến việc kết thúc của thời kỳ Edo và bắt đầu của thời đại Meiji (1868-1912). Đây là một kỷ nguyên thay đổi trong suốt nhất của xã hội Nhật Bản. Mặc dù có sự thay đổi trong thời kỳ này nhưng các nghệ nhân Nhật Bản vẫn giữ cách làm đồ gốm truyền thống. Trong số các nghệ nhân nổi tiếng của thời kỳ này là các nữ tu Phật giáo Otagaki Rengetsu (1791-1875). Những tác phẩm gốm sứ không đơn thuần chỉ là gốm sứ mà còn là thơ và thư pháp được khắc trên những sản phẩm này. Một trong những tên tuổi vĩ đại nhất của thời kỳ này là Kitaoji Rosanjin (1883-1959), ông đôi khi được so sánh với Kenzan. Trong suốt cuộc đời của mình, Rosanjin sản xuất một loạt các tác phẩm gốm theo cảm hứng của mình. Ông được cho là đã sản xuất hơn 20.000 mặt hàng gốm sứ khác nhau, chủ yếu tại sáu lò nung của mình ở Kita-Kamakura. Rosanjin sử dụng đất sét và kỹ thuật tráng men của nghệ thuật làm gốm truyền thống. Cho đến ngày nay, gốm vẫn còn là một hình thức nghệ thuật quan trọng ở Nhật Bản. Trái ngược với hầu hết các quốc gia nơi thợ gốm có một thời gian kiếm sống khó khăn, Nhật Bản có hàng chục ngàn thợ gốm thành công và vẫn tiếp tục phát triển.
Công ty Tư vấn GD&ĐT Nam Á
>>> Đồ sứ Imari (http://japanest.com/forum/showthread.php/34134-%C4%90%E1%BB%93-s%E1%BB%A9-Imari)
Gốm sứ thời tiền sử
https://lh5.googleusercontent.com/-wrvLlqfJCmc/T1h2XJjAtSI/AAAAAAAADW4/0NCcEta4Y1k/s236/gomsu.jpg
Gốm sứ Nhật Bản sớm phát triển với Jomon, kéo dài khoảng từ 10.500 đến 300 năm trước Công nguyên. Các miếng Jomon có phần đầu lớn, nồi nấu ăn hình nón. Mặt bên ngoài của Jomon thường được đóng dấu hoặc có những hoa văn giống như sợi dây thừng. Điều này làm cho các sản phẩm thường có độ dày nhất định và hiếm khi nhiệt độ trong hầm lò vượt quá 700 độ. Chậu gốm sứ hoặc đất nung trong nhiệt độ thấp phần lớn là hòa tan trong nước.
Các tác phẩm trong khoảng thời gian từ 2500 đến 1500 trước Công nguyên là những đồ trang trí khác nhau bao gồm hình bầu dục, hình tròn, hình xoắn ốc và các hình dạng khác giống như khuôn mặt con người hoặc động vật. Đồ gốm của thời kỳ này rất độc đáo và đẹp mắt. Trong thời kỳ này có thể nhìn thấy được sự ra đời của một lượng lớn các bức tượng nhỏ được tạo ra bởi thời kỳ Yayoi (300 trước Công nguyên - 300 AD). Văn hóa Yaoyi đã đưa một bộ tộc Nhật Bản di cư ra bán đảo Triều Tiên. Những người phát triển việc sử dụng đồng trong gốm sứ được đánh giá cao. Gốm sứ Yayoi lúc đầu có vẻ đơn giản hơn so với các hình thức gốm Jomon nhưng gốm sứ Yaoyi sử dụng đất sét phù sa để tạo ra những tác phẩm có hình dạng mỏng hơn.
Đồ gốm thời trung cổ
https://lh3.googleusercontent.com/-aMHHJtQMqHs/T1h2XZFNJmI/AAAAAAAADXA/eQDOJR0yBmk/s228/gomsu1.jpg
Trong thế kỷ thứ sáu và thứ bảy, gốm sứ Nhật Bản có nhiều sự thay đổi bởi sự du nhập của nền văn hóa Trung Quốc và Hàn Quốc. Kỹ thuật gốm sứ Trung Quốc và Hàn Quốc đã được đồng hóa vào Nhật Bản nhưng có thay đổi để phù hợp với thị hiếu của người Nhật Bản. Các kỹ thuật tiên tiến hơn được sử dụng như tráng men chì Trung Quốc, kỹ thuật nung với nhiệt độ cao hơn và một phạm vi lớn hơn của các hình dạng gốm sứ.
Năm 1185, tòa án đã được thay thế bởi sự thống trị của tầng lớp quân đội và đánh giá cao hình thức đầy màu sắc và cách trang trí của gốm sứ để tạo ra sự đơn giản hơn. Gốm sứ của thời kỳ trung cổ Kamakura và Muromachi (1185-1568) được đặc trưng bởi hình thức và sử dụng tro men tự nhiên. Một lò nung đặc biệt nổi tiếng của thời kỳ này là lò nung Shigaraki, nằm không xa Kyoto. Hình dạng gốm đặc trưng nhất của thời kỳ này là "tsubo" là một cái bình miệng hẹp. Các chuyên gia đã viết nhiều về "tsubo", nó đơn giản nhưng vẫn mang lại một vẻ đẹp rất đáng chú ý.
Việc xuất hiện trà đạo có ảnh hưởng lớn đến gốm sứ Nhật Bản. Trà lọ, bát, hộp chè, lọ nước và đôi khi là các đĩa nhỏ đựng thức ăn cũng được sản xuất với số lượng lớn. Mặc dù điều này được dịch là "trà đạo" nhưng nghĩa chính xác hơn là "uống trà nước nóng". Việc thưởng thức trà cũng chịu ảnh hưởng rất nhiều bởi Zen, một loại gốm sứ không tráng men.
Bát chè Raku được coi là đỉnh cao của nghệ thuật gốm sứ Nhật Bản. Loại bát này không được trang trí cầu kỳ và khiêm tốn trong hình dạng. Các khâu sản xuất được làm thủ công nên hình dạng mỗi chiếc không hoàn toàn giống nhau. Gốm Raku thấp và được mang từ trong lò ra khi vẫn còn nóng. Màu sắc và kết cấu của bề mặt phụ thuộc vào tình trạng của đất sét. Mặc dù thời kỳ Momoyama rất ngắn, một hình thức của đồ gốm được gọi là Shino phát triển trong giai đoạn này cho thấy các kiểu trang trí phong phú xuất hiện từ cuối thế kỷ thứ mười sáu được đánh giá cao về hình thức và vẻ đẹp của nó.
Trang trí đồ gốm và sứ
https://lh4.googleusercontent.com/-_r8g6lBPn30/T1h2Xjbp4jI/AAAAAAAADXE/_aXd39icoC8/s227/gomsu2.jpg
Thời gian Momoyama đã kết thúc với sự phát triển của gia đình tướng quân Tokugawa và quyền lực tập trung tại Edo (nay là Tokyo). Trong thời gian này, Nhật Bản không tiếp xúc với nước ngoài và bị Chính phủ kiểm soát gắt gao. Mặc dù vậy, nghệ thuật làm đồ gốm vẫn phát triển rực rỡ. Rất nhiều hình thức của gốm sứ được sản xuất với các mẫu mã và màu sắc khác nhau. Một bậc thầy về gốm sứ trong thời kỳ này là Ogata Kenzan (1663-1743). Kenzan đã thực hiện một loạt những tác phẩm với nhiều hình dạng và phong cách khác nhau. Thiết kế của ông bao gồm men overglaze và các bức tranh sứ. Cuối cùng Kenzan cũng trở nên nên nổi tiếng với các loại đồ gốm trang trí chất lượng cao được đặt theo tên của ông.
Một người làm gốm khác cũng nổi tiếng trong thời kỳ này là "ko-kutani" (Old Kutani ). "Ko-kutani" được biết đến trong thế kỷ thứ mười bảy với các tác phẩm có lối thiết kế táo bạo và trí tưởng tượng phong phú, trong đó ông thường xuyên sử dụng màu sắc trong men overglaze. Trong thời kỳ này, đồ gốm chịu nhiều ảnh hưởng của gốm sứ Trung Quốc và Hàn Quốc đã trở nên rất phổ biến tại Nhật Bản. Sự kết hợp của màu trắng tinh khiết và màu xanh của sứ phù hợp với các loại thực phẩm.
Gốm sứ Nhật Bản hiện đại
https://lh6.googleusercontent.com/-4jx-_218X_A/T1h2XmrPJjI/AAAAAAAADXQ/lzbPQ0fuuDI/s259/gomsu3.jpg
Việc mở cửa giao lưu của Nhật Bản với các nước phương Tây đã dẫn đến việc kết thúc của thời kỳ Edo và bắt đầu của thời đại Meiji (1868-1912). Đây là một kỷ nguyên thay đổi trong suốt nhất của xã hội Nhật Bản. Mặc dù có sự thay đổi trong thời kỳ này nhưng các nghệ nhân Nhật Bản vẫn giữ cách làm đồ gốm truyền thống. Trong số các nghệ nhân nổi tiếng của thời kỳ này là các nữ tu Phật giáo Otagaki Rengetsu (1791-1875). Những tác phẩm gốm sứ không đơn thuần chỉ là gốm sứ mà còn là thơ và thư pháp được khắc trên những sản phẩm này. Một trong những tên tuổi vĩ đại nhất của thời kỳ này là Kitaoji Rosanjin (1883-1959), ông đôi khi được so sánh với Kenzan. Trong suốt cuộc đời của mình, Rosanjin sản xuất một loạt các tác phẩm gốm theo cảm hứng của mình. Ông được cho là đã sản xuất hơn 20.000 mặt hàng gốm sứ khác nhau, chủ yếu tại sáu lò nung của mình ở Kita-Kamakura. Rosanjin sử dụng đất sét và kỹ thuật tráng men của nghệ thuật làm gốm truyền thống. Cho đến ngày nay, gốm vẫn còn là một hình thức nghệ thuật quan trọng ở Nhật Bản. Trái ngược với hầu hết các quốc gia nơi thợ gốm có một thời gian kiếm sống khó khăn, Nhật Bản có hàng chục ngàn thợ gốm thành công và vẫn tiếp tục phát triển.
Công ty Tư vấn GD&ĐT Nam Á
>>> Đồ sứ Imari (http://japanest.com/forum/showthread.php/34134-%C4%90%E1%BB%93-s%E1%BB%A9-Imari)