PDA

View Full Version : [Kiến trúc] Kiến trúc chùa tháp 5 tầng



Kasumi
26-04-2012, 03:11 AM
Chùa Ho-ryu-ji là kiến trúc Phật giáo nổi tiếng của thành phố Ikaruga thuộc tỉnh Nara. Ngôi chùa được xây dựng vào thời Asuka, cách đây 1.400 năm theo lệnh của Thái tử Shotoku. Ngày nay, Ho-ryu-ji được đánh giá là một trong những công trình bằng gỗ lâu đời nhất thế giới và là ngôi chùa tháp 5 tầng cổ nhất còn tồn tại ở Nhật Bản.


http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2402_02.jpg

http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2402_04.jpg
Chùa Ho-ryu-ji

Chiều cao của chùa Ho-ryu-ji là 32,5 mét. Kiến trúc Phật giáo này đã trải qua một giai đoạn lịch sử rất dài. Vào nửa thế kỉ thứ VI, Phật giáo được du nhập vào Nhật Bản. Ban đầu, người dân tiếp nhận tôn giáo mới một cách dè dặt. Khoảng nửa thế kỉ sau đó, với sự cổ vũ của Thái tử Shotoku, đạo Phật phát triển mạnh tại Nhật và trở thành quốc giáo. Thái tử khuyến khích viết kinh sách và xây dựng chùa chiền. Chùa Ho-ryu-ji là công trình nổi tiếng vào thời đó. Năm 1993, Ho-ryu-ji là ngôi chùa đầu tiên của Nhật Bản được công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Vào thế kỉ thứ VIII, Nara được chọn làm kinh đô của Nhật Bản. Ngôi chùa tháp 5 tầng Kofukuji là một trong số những kiến trúc cổ của Nara được xây dựng vào thời kì đó. Chiều cao của ngôi chùa là 50 mét, đứng hàng thứ hai trong số các ngôi chùa tháp 5 tầng ở Nhật Bản và tương đương với một tòa nhà 13 tầng hiện nay. Chùa Kofukuji đã từng được tu sửa lại. Hiện trạng ngày nay của ngôi chùa là kết quả của lần kiến thiết vào thời Muromachi. Hiện nay, nó đã trở thành di sản giá trị của thành phố Nara.


http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2402_05.jpg

http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2402_06.jpg
Chùa Kofukuji

Tại cố đô Kyoto hàng ngàn năm lịch sử, nếu có dịp di chuyển bằng tàu siêu tốc Shinkansen, du khách sẽ bắt gặp hình ảnh của một ngôi chùa cao sừng sững nằm không quá xa đường ray. Đó là chùa tháp 5 tầng Toji. Chùa cao 54,8 mét và là ngôi chùa bằng gỗ cao nhất tại Nhật Bản. Ngôi chùa là một trong số các di sản văn hóa thế giới tại Kyoto được UNESCO công nhận. Chùa được tái xây dựng vào thế kỉ XVII.


http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2402_07.jpg

http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2402_08.jpg
Chùa tháp 5 tầng Toji

Là cố đô của Nhật Bản, nơi lưu giữ vô số giá trị văn hóa truyền thống, Kyoto càng trở nên cổ kính với sự hiện diện của những ngôi chùa tháp cổ 5 tầng.

Tuy nhiên, kiểu kiến trúc chùa truyền thống này không chỉ có tại Nara hay Kyoto. Tại tỉnh Yamaguchi cũng có một ngôi chùa tháp 5 tầng mang tên Rurikoji, được xây dựng từ thế kỉ XV. Cũng giống như những ngôi chùa cổ 5 tầng khác, chùa Rurikoji nổi tiếng bởi lối thiết kế đặc thù. Nó nằm trong số 3 ngôi chùa tháp 5 tầng đẹp nhất trên khắp Nhật Bản.


http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2402_09.jpg
Chùa Rurikoji nằm trong số 3 ngôi chùa tháp 5 tầng đẹp nhất trên khắp Nhật Bản

Nằm ở khu vực Đông Bắc Nhật Bản với thời tiết khắc nghiệt vào mùa đông, trên 600 năm qua, chùa Goju-no-to đã bao lần chìm trong tuyết trắng. Song, kiến trúc cổ này vẫn bền bỉ cùng thời gian.


http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2402_10.jpg
Chùa Goju-no-to bền bỉ cùng thời gian

Những ngôi chùa tháp 5 tầng được xây dựng ở nhiều thời điểm khác nhau và trên nhiều vùng miền khác nhau của nước Nhật. Tuy nhiên, xét về hình dáng, kiến trúc, chúng hầu như không có sự thay đổi lớn. Yếu tố quan trọng là thế cân bằng của tòa kiến trúc. Chiều rộng của tầng 1 đến tầng 5 của tòa tháp có sự chênh lệch rõ ràng. Nó giống như 5 bộ phận hình khối xếp chồng lên nhau, càng lên cao càng hẹp dần. Sự phân chia hợp lí độ rộng giữa các tầng giúp kiến trúc thẳng đứng và tạo thế cân bằng.

Một yếu tố khác cũng góp phần quan trọng quyết định vẻ đẹp cũng như sự kiên cố của kiến trúc chùa tháp 5 tầng, đó là phần mái của ngôi chùa. Mỗi tầng của tòa tháp là một mái ngói cong hình vuông. Người thợ thủ công của Nhật Bản đã khéo léo sử dụng kỹ thuật kết cấu mái ngói đa tầng để cản mưa. Nâng đỡ mái ngói là đà xéo và trụ đỡ hoàn toàn bằng gỗ.

Với lịch sử tồn tại 1.400 năm, kỹ thuật xây dựng chùa tháp gỗ 5 tầng luôn được các thế hệ nghệ nhân ở Nhật chú ý gìn giữ và lưu truyền. Cho đến nay, các công đoạn xây dựng chùa tháp vẫn không khác mấy so với ngày xưa, hầu như đều được làm bằng thủ công.

Thế cân bằng, cấu trúc mái ngói và vật liệu xây dựng là những bí quyết tạo nên vẻ đẹp cũng như sự bền bỉ cho những ngôi chùa 5 tầng cổ xưa phân bố trên khắp Nhật Bản. Các bí quyết đó được bảo tồn đồng thời cũng mở ra cơ hội phát triển cho ngành kiến trúc hiện đại.


http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2502_02.jpg
Những ngôi chùa 5 tầng cổ xưa phân bố trên khắp Nhật Bản

Khởi nguyên của kiến trúc chùa tháp 5 tầng bắt nguồn từ Ấn Độ, nơi Phật giáo ra đời vào khoảng thể kỉ thứ 5 trước Công nguyên. Đến thế kỉ thứ 3 trước Công nguyên, tín đồ Phật giáo ở nhiều nơi trên đất nước Ấn Độ đã bắt đầu xây dựng stupa hay còn gọi là tháp Phật. Đó là nơi cất giữ di cốt hoặc di vật của Đức Phật. Stupa là hình mẫu nguyên thủy của chùa tháp 5 tầng Nhật Bản.

Trên đỉnh của stupa là vật hình tròn chatra, có 3 tầng, giống như chiếc lọng nhỏ. Theo quan niệm của người Ấn Độ, hình ảnh đó đại diện cho tam giới trong Phật giáo. Cũng mang ý nghĩa tương tự nhưng hình ảnh tượng trưng cho tam giới trong kiến trúc chùa tháp 5 tầng ở Nhật Bản là sorin. Sorin là cột nhọn nhiều vòng tròn kế tiếp nhau trên đỉnh tháp.


http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2502_01.jpg
Sorin là cột nhọn nhiều vòng tròn kế tiếp nhau trên đỉnh tháp

Chùa tháp 5 tầng Horyuji được xây dựng vào thế kỉ thứ 7, là nơi tiến hành nhiều nghi lễ Phật giáo nhất tại Nhật Bản. Horyuji là một trong số công trình đầu tiên của kiến trúc Phật giáo 5 tầng ở xứ Phù Tang.

Những bí quyết nào đã bảo vệ chùa trước sự tàn phá của động đất?

Ngoài lịch sử lâu đời, nét độc đáo của các ngôi chùa tháp 5 tầng nằm ở cấu trúc bên trong của nó. Ngay trung tâm của ngọn tháp có một cây cột to được dựng thẳng đứng. Cây cột này được gọi là cột trung tâm.

Cột trung tâm là bộ phận quan trọng nhất của ngôi tháp. Nó được cắm sâu trong lòng đất và vươn dài đến tận đỉnh nhọn của tháp. Cột trung tâm cũng là một trong những bí mật trong kiến trúc chùa tháp cổ 5 tầng của Nhật Bản.


http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2502_03.jpg

Bí mật thứ 2 là về mặt vật liệu xây dựng

Vật liệu xây dựng là một trong số bí mật bảo vệ các chùa tháp 5 tầng trước những biến cố tự nhiên. Cấu trúc của ngôi chùa năm tầng đều làm bằng gỗ. Khi gỗ gặp phải sức ép, nó có thể cong oằn, nhưng không dễ dàng bị gãy. Và khi sức ép qua đi, gỗ lại trở về với hình dáng cũ của nó. Do tính linh hoạt đó nên vật liệu gỗ giúp toàn bộ công trình có thể chịu được sức ép của địa chấn.

Bí mật thứ 3 nằm ở cấu trúc tầng lớp của chùa

Ngôi chùa căn bản là một số cấu trúc hình hộp được xếp chồng lên nhau. Những “cái hộp” gắn liền với nhau bằng những mấu nối lỗ mộng. Khi mặt đất rung chuyển, từng lớp của cái hộp từ từ đu đưa và độc lập với những cái khác.


http://thvl.vn/data/upload_file/Image/2010/HD/08/03/D2502_04.jpg

Phát triển cùng với lịch sử lâu đời của Phật giáo, kiến trúc chùa tháp 5 tầng đã trở thành đặc trưng trong đời sống tâm linh của người Nhật và là đối tượng thu hút sự quan tâm của du khách nước ngoài.


Thanh Tâm
THVL