Ozu Yasujiro (小津 安二郎)
(12/12/1903 - 12/12/-1963)
Tóm tắt tiểu sử
Ozu sinh ra ở Fukagawa, Tokyo. Năm 10 tuổi, ông và các anh chị được cha gửi đi học ở Matsuzaka, quận Mie. Ông làm giáo viên được một ít năm rồi trở về Tokyo năm 1923 và tham gia công ty phim Shochiku.
Ozu được biết đến với tửu lượng rất đáng nể - ông và nhà viết kịch bản thân thuộc Noda Kogo thường đo tiến trình của kịch bản bằng số ly sake họ uống. Ông không vợ không con và sống với mẹ mình suốt đời.
Ozu mất vì ung thư vào ngày sinh nhật thứ 60 của mình. Mộ ông ở Kamakura không có tên - chỉ có chữ "mu" (nghĩa là "vô" theo tiếng Hán, để chỉ sự hư vô).
Phong cách làm phim
Ozu được tôn vinh là một trong những đạo diễn xuất sắc nhất của Nhật Bản, nhiều người gọi ông là đạo diễn "Nhật nhất" do cách làm phim tinh tế với các cảnh quay chậm, mang nhiều tính thiền của ông. Ozu thường làm về đề tài gia đình và những sự rạn nứt trong những gia đình bình thường có thể gặp ở bất cứ đâu.
Một số đặc điểm thường gặp trong phim của ông là:
- Máy quay ngắm trực tiếp vào diễn viên, như vậy người xem sẽ cảm thấy như mình đang ở chính giữa cảnh quay đó.
- Không dùng cách chuyển cảnh thường thấy mà quay những vật tĩnh, như các tòa nhà. Không dùng cách mờ dần đi để chuyển cảnh mà cắt trực tiếp sang cảnh mới. Trong các phân đoạn chuyển giao này ông sẽ dùng nhạc background.
- Nhạc phim không thay đổi theo tình huống phim (ví dụ, đến đoạn cao trào nhạc không nhất thiết sẽ có nhịp độ nhanh, hồi hộp).
- Sáng tạo ra "góc quay tatami", máy quay phim đặt ở dưới thấp, có khi còn thấp hơn cả độ cao của tầm nhìn của diễn viên và mô phỏng một người ngồi trên chiếu tatami.
- Dùng nhiều êlíp - bỏ qua nhiều sự kiện chính, sự kiện không chiếu trên màn ảnh mà chỉ được nhắc đến ở các cảnh sau đó.
Câu chuyện trong phim của Ozu thường xoay quanh một gia đình, và những câu chuyện này sẽ dẫn đến những giai thoại, nhưng không phải là
cốt truyện. Ozu cho biết, "Những phim có cốt truyện rõ ràng làm tôi chán. Dĩ nhiên, một bộ phim phải có cấu trúc nhất định, nếu không sẽ không phải là phim, nhưng tôi cảm thấy phim mà có
kịch tính nhiều quá thì không hay." Sau đó Ozu còn nói, cốt truyện
sử dụng những con người trong phim, và sử dụng con người cũng là ngược đãi họ. Ngược với những gì phim phương Tây hay nhấn mạnh - sự kiện, nguyên nhân và trách nhiệm - Ozu nhấn mạnh kết quả thay vì nguyên do, và cảm xúc thay vì lập luận phân tích. Nói cách khác, tính "Nhật" trong phim của ông đến từ sự kiềm chế, đơn giản, và bình yên của nhà Phật.
Những phim đáng chú ý và được đưa vào danh sách phim kinh điển:
- Umarete wa mita keredo (I was born, but...)
- Degigokoro (Passing fancy)
- Ukigusa monogatari (A story of floating weeds)
- Banshun (Late spring)
- Bakushu (Early Summer)
- Ochazuke no aji (The Flavor of Green Tea over Rice)
- Tokyo Monogatari (Tokyo Story) - JPN Vsub
- Soshun (Early Spring)
- Tokyo boshoku (Tokyo Twilight)
- Akibiyori (Late Autumn)
- Kohayagawa-ke no aki (The End of Summer)
- Sanma no aji (An Autumn Afternoon)
Nguồn: Wikipedia,
A Hundred Years of Japanese Films by Donald Richie.
Dịch và tổng hợp: HH @ JPN
Bookmarks