Khái niệm về HD, Blu-ray, CAM, DVDRIP, R5, DVDSCR, m-HD, TS...

[bam baby]

HD (High-definition)

1. HD là gì?
HD (High-definition) hay HDTV( High-definition Televison) hiểu nôm na "truyền hình với độ nét cao" , là một thuật ngữ chỉ các chương trình TV kỹ thuật số, các tập tin đa phương tiện ( movies, audio, game...) được trình chiếu với độ phân giải cao hơn các chuẩn thông thường đã có trước đây (PAL, SECAM, NTSC). Độ phân giải cao giúp hình ảnh trung thực, chi tiết hơn rất nhiều tuy nhiên cũng vì thế yêu cầu năng lực nguồn phát, khả năng trình chiếu ( playback) của thiết bị tiếp nhận cũng như băng thông của hệ thống. Lịch sử HD theo Wiki bắt đầu từ một dự án trong quân đội Liên Xô năm 1958 đã tạo ra một hê thống có khả năng trình chiếu khung hình 1125 dòng cho mục đích quân sự. Tuy nhiên chương trình phát sóng thương mại đầu tiên thuộc về người Nhật năm 1969 nhưng vì "lý do kỹ thuật" nên ko thể trở thành một xu hướng mới trong phát sóng. Thuật ngữ HDTV như hiện nay được giới thiệu lần đầu ở Mỹ năm 1996 và chương trình phát sóng đầu tiên ở Mỹ vào năm 1998 , cho đến nay các chương trình HDTV đã chiếm 30% ở Mỹ.

Hình dưới đây mô tả khung hình của HDTV so với các chuẩn trước đây, đương nhiên HD còn đi liền với nguồn âm thanh đa kênh DTS, AC3

2. HD 1080p, HD 1080i, HD 720p
Phổ biến nhất hiện nay vẫn là chuẩn 720p (với mỗi khung hình có độ phân giải 1280 x 720 pixel) và chuẩn 1080i (độ phân giải 1920 x 1080 pixel). Chữ “p” biểu thị cho công nghệ "progressive scan" (quét liên tục) hay có nghĩa là hình ảnh được “vẽ” lên một cách liên tục theo chiều quét của màn hình.Chữ "i" viết tắt cho từ "interlaced" (trộn lẫn), có nghĩa các nửa của toàn bộ hình ảnh được chiếu lên màn hình với tốc độ 60 lần/giây nhưng mắt của chúng ta sẽ tự động gộp chúng lại và “tái sản xuất” thành những hình ảnh với tốc độ 30 khung hình/giây.

Với cùng một độ phân giải, chế độ quét liên tục (p) sẽ cho hình ảnh đẹp hơn chế độ trộn lẫn (i).

Ngày nay, công nghệ phát sóng truyền hình vẫn chỉ dừng lại ở chuẩn 720p và 1080i trong khi một số công nghệ mới như Blu-ray đã có thể phát hình ảnh ở chuẩn 1080p.

1080p là chuẩn cao nhất, 720p và 1080i cũng chỉ tương đương nhau và tất cả những chuẩn khác ngoài 3 chuẩn này đều không “xứng đáng".

Với những màn hình lớn trên 32 inch mới tạo ra sự khác biệt giữa 720p và 1080p và nếu bạn chỉ xem TV hay PC thông thường thì 720p là vừa đủ.

3. Hệ thống phần cứng để xem HD
- Đối với các hệ thống PC, tất nhiên cấu hình càng cao càng tốt, vì trong quá trình giải mã và phát phim HD, trình player (Media Classic Player hoặc các trình Player khác có thể chạy được HD) sử dụng khá lớn tài nguyên hệ thống tùy theo độ phân giải của màn hình mà nó hiển thi, tức là độ phân giải của màn hình càng cao, PC càng phải hoạt động nhiều. Một số trình chơi (phần mềm) HD đã có sẵn các codecs kèm theo (PowerDVD, KMPlayer...) sau cài đặt xong là có thể chạy được định dạng phim HD ngay mà không cần phải cài đặt các gói codecs bên ngoài vào, nên rất dễ sử dụng, tuy nhiên hạn chế của các trình Player này là khả năng tinh chỉnh hạn chế nên có thể sẽ không cho chất lượng lượng tốt nhất. Một số trình Player khác không có các codecs kèm theo (Media Classic Player...) thì bạn buộc phải cài các Code hỗ trợ giải mã Video và Audio HD mới có thể xem được, hiện tại có rất nhiều gói codec khác nhau trên Internet có thể tìm kiếm dễ dàng bằng Google. Về cá nhân mình thích nhất các gói codec của shark007.net, gồm có hai phiên bản là Windows Vista Codec Package dành cho Windows XP/Vista và Win7codecs dành cho Windows 7. Mình thấy các gói codec của shark007.net chuẩn hơn cả k-lite mega codec pack (gói codec phổ biến nhất hiện nay) vì nó giao diện đẹp, có tools điều khiển riêng cho phép tinh chỉnh video cho phù hợp nhất với nhu cầu xem, ngoài ra cũng như k-lite mega codec pack nó hỗ trợ tất cả các định dạng media hiện nay và đặc biệt là các codec riêng lẻ trong gói codecs luôn được update phiên bản mới nhất (khoản này thì k-lite mega codec pack còn thua xa).

Còn k_lite_codec_pack (bản rút gọn của k-lite mega codec pack) thì gọn hơn và cũng khá đầy đủ, lúc chạy không chiếm nhiều tài nguyên, khi xuất tín hiệu cũng khá tốt.

Cấu hình máy tương đối mạnh, và càng mạnh thì càng tốt
Đối với HD 720p chip nên từ pen4 2.4 Ghz trở lên, card hình có thể onboard 128mb trở lên hoặc card rời 64mb, ram 512 trở lên.
Đối với HD 1080 thì căng hơn, nên dùng chip pen D 3.0 hoặc core 2 duo 2.4 GHz trở lên, card hình rời 128mb, 128bit trở lên (ATI hoặc Gefore...), ram 1gb trở lên
(Yêu cầu trên là đối với các link kiên căn bản và chỉ mang tính tương đối vì thực sự còn phụ thuộc thêm một số yếu tố khác)

4. Source HD gốc:
chất lượng sắp theo thứ tự giảm dần

- Blu ray hoặc HDdvd phát hành chính thức, được chuyển sang định dạng HD-rip bằng phần mềm chuyên dụng cho chất lượng tốt nhất

- Blu-ray+ là chuẩn mới nhất của Blu-ray, hiện nay chưa ***** được nên phải chuyển sang HD rip qua 2 bước: capture từ đầu phát vào PC, sau đó chuyển sang định dạng HD rip. Trường hợp này không tốt bằng trường hợp trên, nhưng chất lượng cũng khá ổn. Hiện nay phim Die Hard 4.0 và Sunshine được thực hiện theo kiểu này.

- source là HD rip định dạng này được convert sang định dạng khác

- source là nguồn phim chiếu trên cable HDTV được capture và convert sang HDrip, hình thức này thường để lại 1 logo nhỏ của đài phát trên phim.

- source là DVD rồi upscale lên HD, đây là trường hợp tệ nhất nhưng không thiếu trên trị trường HD hiện nay. Tuy mang danh HD nhưng thực chất chỉ tương đương DVD. Ai tinh tế nhìn biết liền.

5. Bit-rate, độ phân giải:
- Bit-rate: là lượng dữ liệu chuyển từ file film lên CPU trong 1 giây để xử lý giải mã thành hình ảnh và âm thanh. Bit-rate càng cao phim càng đẹp, âm thanh càng hay nhưng cũng đồng nghĩa với việc CPU phải giải quyết càng nhiều công việc.

- Độ phân giải: gồm 1080i, 1080p và 720p. Độ phân giải của phim HD tính bằng chiều ngang (1920 đối với 1080p/i) hoặc 1280 (đối với 720p) nhân với chiều dọc (biến đổi tùy theo phim) của diện tích hình ảnh (không tính phần băng đen). Ví dụ:

.1080i/p ở tỉ lệ 16:9 có độ phân giải 1920x1080 ~ 2.01 MPx (megapixel)
.1080i/p ở tỉ lệ 2.39:1 có độ phân giải 1920x803 ~ 1.54 MPx
.720p ở tỉ lệ 16:9 có độ phân giải 1280x720 ~ 0.92 MPx
.720p ở tỉ lệ 2.39:1 có độ phân giải 1280x536 ~ 0.69 MPx

Rõ ràng là trên lý thuyết 1080p cho hình ảnh chi tiết hơn 720p gấp đôi. Tuy nhiên, trên thực tế sự chênh lệch này khó phân biệt bằng mắt thường trên cả TV 720p (HD ready) và 1080p (Full HD) hiện nay:

- đối với TV 720p, việc thể hiện 1080p cũng chỉ cho độ chi tiết ngang với 720p vì đó là giới hạn phân giải của panel

- đối với TV 1080p kích cỡ 46" trở xuống thì ở khoảng cách 2.5m (khoảng cách xem phim đảm bảo) cũng rất khó phân biệt sự khác biệt vì tại vị trí này kích cỡ pixel quá nhỏ để có thể nhận biết bằng mắt thường. Tôi cho rằng, ưu thế của 1080p chỉ có thể nhận biết bằng mắt thường dễ dàng khi màn hình > 60", lúc ấy phim 720p bắt đầu có hiện tượng rạn hình đủ để nhận biết bằng mắt thường.

Tham khảo thêm: màn ảnh rộng ngoài rạp có kích thước lớn gấp vài trăm lần LCD full HD nhưng có độ phân giải (quy đổi) chỉ gấp 5 lần 1080p. Điều đó cho thấy yêu cầu tốc độ tăng diện tích màn hình tăng gấp nhiều lần yêu cầu tăng độ phân giải với chất lượng hình ảnh tương đương.

Mối tương quan giữa bit-rate, độ phân giải với chất lượng HD:

- Xét 1 phim HD 720p @ 2.39:1 (độ phân giải của nó là 0.69 MPx) có bit-rate hình ảnh là 6000 Kbps -> hình ảnh đẹp

- Nếu cũng là phim này nhưng là bản HD 1080p @ 2.39:1 (độ phân giải là 1.54 MPx - gấp 2.23 lần trường hợp trên) thì bit-rate yêu cầu để có chất lượng hình ảnh tương ứng phải đạt được là 6000*2.23=13380 Kbps. Đây là 1 con số tương đối lớn nên nó thường bị cắt xén bớt để hạ thấp dung lượng file.

Từ đây rút ra, nếu bit-rate của phim 1080p thấp hơn 13380 một cách đáng kể, có thể phim sẽ không đẹp bằng bản 720p

Nói dài dòng như ở trên cuối cùng cũng chỉ kết lại vài vấn đề sau:
- bit-rate quan trọng hơn độ phân giải, như vậy 1 phim 720p cũng có thể đánh gục phim 1080p về chất lượng.
- 1080p chiếu trên LCD 720p thì cũng chỉ thể hiện 720p
- 1080p chiếu trên LCD full HD cỡ nhỏ không cho khác biệt đáng kể so với 720p ngay cả khi tương quan bit-rate của chúng là công bằng.

Nhìn vào dung lượng phim có thể thấy được phần nào chất lượng phim thông qua bit-rate và độ phân giải:

File có độ phân giải 1080p thì nên có dung lượng gấp 2.3 lần phim 720p để đảm bảo chất lượng tương ứng.

m-HD, m-720p, nHD
m-HD (mini-HD, micro-HD) và nHD là bản rip lại từ source (nguồn) là một bản encode 1080p hoặc 720p, một số bản rip trực tiếp từ blu-ray nhưng rất hiếm (riêng nhóm NhaNc3 hay dùng blu-ray), video thường có res thấp hơn 720p nhưng dùng phương pháp anamorphic khiến cho chương trình chơi phim (MPC ) tự động scale lên thành 720p, audio thì dùng code AAC với khả năng nén tốt và hỗ trợ VBR (DTS, AC3 toàn CBR) nên size thấp.

Khái niệm về m-HD, m-720p, nHD khá trừu tượng nhưng có thể tóm lại như sau:
Về độ phân giải, trong nhóm 720p thì có
1024×768: XGA
1280×720 : 720p chuẩn
1366×768 : WXGA

Tuy cùng là mHD, nhưng trong nhóm này có 2 loại là mini HD và micro HD

mini HD: 1024 x 576, 1152 x 648 (nói chung width>1000)
micro HD: 720 x 405, 832 x 468 (720< width< 1000)

Tại sao cần nhiều độ phân giải vậy? Để tiện lưu trữ.

1 DVD5 4.3 GB, 1 DVD9 8.5GB, 1 CD 700MB, Max file sixe FAT32 4GB, usb flash 4GB=3,72 GB.

Nói chung là file m-HD thường được co kéo sao cho vừa 2CD hoặc 1DVD.

• Phim m-HD hầu hết không có resolution là 720p (chuẩn là 1280×720, hoặc cũng có thể 1280×***), nếu nó đạt 720p thì dân encode thường gọi là m-720p hoặc m-HD 720p.
• m-720p tuy có cùng độ phân giải với HD 720p nhưng vì được rip với bitrate thấp hơn nhiều so với HD 720p nên thường có dung lượng nhỏ hơn nhiều và chất lượng rất nét nhưng dĩ nhiên là không thể so với HD 720p.
• m-HD chủ yếu có độ phân giải đạt 720x540, 720x458, 720x368... nói chung là thua HD 720p khá nhiều.
• nHD là một dạng gần gần như m-720p. Loại này do nhóm NhaNc3 encode, và nhóm này có một tinh thần "tự sướng" khá cao nên lấy chữ cái đầu tiên của tên nhóm "N" để tạo nên một loại m-720p mới: nHD.
• m-HD và m-720p thông dụng viết có thêm dấu gạch nối '-', riêng nHD vì để thể hiện rõ ý nHD là HD của NhaNc3 nên ko có dấu gạch nối.
• Và để thêm độ "tự sướng" thì các bản nHD mới nhất có định dạng là .mp4 chứ ko phải là .mkv như ta thường thấy.
• m-HD, m-720p (m-HD 720p), đa số rip lại một lần nữa từ bản HDRip 720p của các internal encoder (chiếm số lượng lớn lượng phim m-HD hiện có trên "thị trường"), một phần nhỏ rip thẳng từ đĩa Bluray gốc như nHD (cái này là thằng NhaNc3 nói vậy).

Tóm lại so về chất lượng hình ảnh thì m-720p nhỉnh hơn m-HD, nói chung m-HD, m-720p và nHD đều kém hơn HD 720p nhiều. Riêng audio thì việc dùng AAC là một cách khá hay để đối phó với những người ko quá cầu kỳ về mặt âm thanh. AAC với bitrate từ 192-256kbps cho kết quả rất tốt, gần như tương đương với AC3 648Kbp

t-HD
t-HD còn được gọi là HQ rip là dạng mới của m-HD và HD hiện nay rất ít diễn đàn có dạng này. t-HD được Rip bằng x264 từ HD 1080p 720p m-HD xuống 480p chất lượng như DVDRip dung lượng lại nhỏ rất thích hợp cho mọi người . Dạng này dung lượng khoảng 700 MB -> 1 GB.

Khái niệm về CAM,DVDRIP, R5, DVDSCR, m-HD, TS, Blu-ray...

Một số bạn vẫn chưa hiểu hết về các định dạng của phim, nên khi up dễ bị nhầm lẫn dẫn đến vi phạm quy định. Đây là một số FAQ có thể rất có ích cho những người download và upload phim trên mạng, giúp có cái nhìn rõ hơn về các phiên bản Telesync, Cam, Screener,..

Hiện nay việc chia sẻ và download phim trên internet đã trở nên quá phổ biến. Để không mất thời gian và công sức các bạn cần hiểu rõ những kí hiệu cũng như định dạng phim hiện nay CAM: Bản ghi bằng camera tại rạp chiếu phim. Đôi khi camera được gắn thêm giá đỡ 3 chân mini, nhưng thường thì không, do đó camera sẽ bị rung. Chỗ đặt camera cũng không phải cố định, và bộ phim có thể được quay từ 1 góc nào đó. Âm thanh được thu từ micro gắn trên camera. Đặc biệt là trong các bộ phim hài, tiếng cười của khán giả thường bị thu lẫn vào suốt bộ phim. Vì những lý do trên, chất lượng hình ảnh và âm thanh khá thấp, nhưng thỉnh thoảng nếu gặp may, rạp phim khá trống trải và âm thanh thu được cũng không đến nỗi nào.

1. CAM
Bản Cam là bản copy từ phim chiếu rạp, thường được thu bằng Camera kỹ thuật số. Một số trường hợp thuận lợi thì dùng được giá đỡ nhưng rất hiếm, vì thế bản Cam thường bị rung và đôi khi được quay từ góc ( kô trực diện ). Âm thanh được thu trực tiếp từ microphone của camera, nên đôi khi sẽ bị trộn lẫn với tiếng của khán giả. Chất lượng rất thấp.

2. TELESYNC (TS)
Thiết bị dùng tương tự như Cam nhưng dùng thiết bị thu âm rời nên chất lượng âm thanh tốt hơn bản Cam, đôi khi bản TS được thu từ rạp trống hay từ buồng chiếu với một camera chuyên nghiệp. Nên kiểm tra thử sample trước khi quyết định download toàn bộ phim.

3. TELECINE (TC)
Máy Telecine sẽ copy phim một cách số hóa từ cuộn phim nhựa. Âm thanh và hình ảnh rất tốt, tuy nhiên sẽ phụ thuộc vào chất lượng của máy, Nhưng khuyết điểm là hình và tiếng thường bị lệch nhau. Chất lượng chấp nhận được.

4. SCREENER (SCR)
Bản thử của băng VHS, thường được đưa tới các tiệm cho thuê hay những nơi xem thử. Tỉ lệ thường là 4:3 (full screen), đôi khi trong phim xuất hiện dòng chữ cảnh báo ( copyright và anti-copy telephone number ). Phần lớn bản SCR được chuyển thành VCD ( chất lượng tương đương VCD)

5. DVD-SCREENER (DVDSCR)
Là dạng DVD được phát cho mấy tay chủ rạp, chủ tiệm film coi thử trước khi mua. Chất lượng đẹp gần như DVDRip phải "loái" rất tốt nhưng thường bị những dòng chữ cảnh báo "property of ... " thỉnh thoảng chạy ngang qua màn hình
( chất lượng tương đương SVCD hay DivX/XviD)

6. R5
R5 có nghĩa là Region 5, đây là chia vùng địa lý của DVD (mạn phép ko giải thích thêm, nó dài dòng lắm). Region 5 là vùng Nga, các nước Đông Âu, v.v... Chất lượng tốt hình đẹp như DVDRip, tuy nhiên R5 lại sử dụng đường âm thanh như là TS ở trên chứ ko đc AC3 như DVD các vùng khác. Cái này là do đám sản xuất DVD nó cố ý làm vậy để rút ngắn thời gian phát hành DVD, vì Nga là trùm vi phạm bản quyền, chậm chân là có bản CAM, TS ngay, ko ai mua DVD nữa. À, mấy cái DVD bản đẹp, bản 100% ở VN thường là R5 đấy, đôi khi cũng có chen vào vài chú DVDSCR
VD:Hellboy II The Golden Army (200 [R5] Line Xvid PUKKA
LiNE ở đây là để báo rằng âm thanh thu trực tiếp từ port (giống TS á)

7. DVDRip
Phiên bản copy của DVD phát hành, chất lượng tốt hơn bản DVDSCR. Chất lượng hình ảnh âm thanh tuyệt hảo, ko có gì để nói thêm. Nếu bạn muốn xem một film cho trọn vẹn thì tốt nhất là down bản DVDRIP, nhưng mà chờ hơi lâu à, thường thì film chiếu rạp xong phải 3, 4 tháng sau mới phát hành DVD. Hiện nay có các nhóm rip nổi tiếng như Axxo, FXG, FMG, DiAMOND....

8. BluRay và HDDVD:
Video độ phân giải cao, thường là 720p hoặc 1080p, rip từ Blue Ray disc hoặc HDDVD, chất lượng cao hơn cả DVDRIP, bù lại là dung lượng lớn, trung bình khoảng 8GB / movie. Dạo gần đây chỉ còn BluRay thui, vì HDDVD đã bị ngưng sản xuất do đấu ko lại BluRay. Loại file này mà coi trên LCD thì thấy rõ từng cọng tóc bay phất phơ trong gió.

9. VHSRip
Bản copy từ băng VHS.

10. TVRip
Bản thu từ TV.
Thông thường DVD phim được phát hành sau khoảng 1 tháng kể từ khi phim được chiếu rạp. Đôi khi ở VN phim mới được bán dưới dạng DVD nhưng được chép từ các bản TS hay TC ( bản DVD chính thức chưa phát hành thì ở mình sao có được ), khi đó nên kiểm tra trước khi mua

Một số định dạng :
11. VCD
Định dạng mpeg1, với bitrate cố định là 1150kbit ở độ phân giải 352x240 (NTCS). VCD được thu từ các nguồn chất lượng thấp (Cam/TS/TC/Screener/TVrip(analogue)) để giảm dung lượng file. ( thường 1 CD chép được 1 phim)

12. SVCD
Định dạng mpeg2 (giống định dạng của DVD), cho phép bitrate tới 2500kbit ở độ phân giải 480x480 (NTCS). Thường khoảng 35-60 phút cho mỗi CD.

13. DivX/XviD
Bản nén từ DVD, có thể nén 2 giờ phim chất lượng tốt vào một đĩa CD. Chất lượng tốt và dung lượng nhỏ. ( cần cài thêm bộ phần mềm giải nén để xem phim trong máy tính )
14. DVD-R
Dạng DVD thông dụng, chứa 4.7GB data cho mỗi mặt ( hiện nay cũng có loại DVD 2 mặt).

ST.