(HNM) - Genji - nhân vật chính trong cuốn tiểu thuyết nổi tiếng Nhật Bản "Câu chuyện của Genji", nhân vật được mệnh danh là một Đông Gioăng của xứ Phù Tang, một sát thủ chuyên nghiệp với vũ khí là những bài thơ chép tay bằng nét chữ bay bướm trên giấy thơm gửi cho những ''chú nai vàng ngơ ngác'' - các quý cô, quý bà cao sang, sau 10 thế kỷ vẫn có sức hấp dẫn lạ kỳ. Sức quyến rũ của cuốn tiểu thuyết này cùng nhân vật Genji vẫn đủ sức bùa chài các thế hệ độc giả Nhật Bản.
Tác giả của cuốn tiểu thuyết có lực hấp dẫn mãnh liệt này lại là quý bà bí mật sống hồi thế kỷ XI thuộc dòng dõi hoàng gia. Genji đã được các họa sĩ vẽ tranh, được chuyển thể thành phim truyện, phim hoạt hình và thậm chí được một nhóm nhạc pop hồi thập niên 80 của thế kỷ trước bắt chước theo các nhân vật.
Tác phẩm này cũng được đưa vào chương trình giảng dạy văn học ở nhà trường và đã có ba bản dịch sang tiếng Anh, được xuất bản ra nhiều nước trên thế giới, khiến danh tiếng của nữ tác giả - được biết dưới nghệ danh Murasaki Shikibu, càng nổi tiếng.
Nữ văn sĩ Jakucho Setouchi, 85 tuổi, theo thuyết của nhà Phật, nói: ''Đến với cuốn ''Câu chuyện của Genji", bạn có thể thấy được những di sản văn hóa của Nhật Bản. Dù xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau (sách, điện ảnh, âm nhạc), bạn vẫn có thể tìm thấy điểm chung - đó là tư tưởng của cuốn sách không hề thay đổi và đó chính là một phần của văn hóa Nhật Bản''. Nữ sĩ này đã dành cả cuộc đời của mình để chuyển dịch các tác phẩm văn học Nhật Bản sang tiếng Anh, để giới thiệu cho thế giới biết đến một nước Nhật trong quá khứ. Số lượng các bản dịch của bà được bán ra đã lên tới hơn 3 triệu bản.
Cánh mày râu Nhật Bản thường mơ ước được giống như ông hoàng trong tác phẩm, người luôn tìm kiếm cái đẹp, sự mẫn tiệp, tài năng trong các lĩnh vực từ âm nhạc, múa cổ truyền tới các bài thơ. Chính "ông hoàng" này đã khơi gợi cho các nhà phê bình văn học về một hình tượng người đàn ông ''hoàn hảo'', một nhân vật hoàn thiện.
Là kết quả mối tình ngang trái giữa Nhật hoàng và một người hầu thiếp, cậu bé con được gọi là ''Genji rạng ngời" vì vẻ đẹp có một không hai của mình đã không được kế vị ngai vàng. Nhưng sau đó, bằng tài năng, lòng dũng cảm và cả thủ đoạn, cậu bé đã trở thành một trong những người đàn ông quyền lực nhất ở xứ Phù Tang.
Các độc giả nữ cảm thông chia sẻ với chàng trong cuộc chinh phục ngai vàng - người sau này đã vẽ ra một bức tranh tươi sáng cho nữ giới trong suốt thời kỳ vương triều Heian thống trị, từ năm 794 đến 1185 ở Nhật Bản.
Những quý cô thường bị giam lỏng trong ngôi nhà của cha mẹ, bị các định kiến cầm tù và những người hầu ngoài việc phục tùng mọi ý thích của chủ, còn có nhiệm vụ phải trông chừng các cô để tránh xảy ra điều không hay. Trong tác phẩm, bằng vẻ ngoài của một ông hoàng cùng những khoản lót tay hậu hĩnh, Genji đã vượt qua các cửa ải và dễ dàng dụ dỗ các quý cô. Mỗi khi đêm xuống, Genji xuất hiện và bỏ đi khi trời rạng sáng, để mặc người yêu với những giọt nước mắt để trở về với mưu đồ chính trị của mình. Ở vào tuổi của họ thật khó từ chối sự tán tỉnh của một người đàn ông điển trai, tài năng và quyến rũ. Và sau này, nhiều người yêu của Genji đã xuống tóc đi tu.
Setouchi nói: “Vào thời đó, thân phận người phụ nữ thật hèn kém. Họ không có quyền mơ ước về một mái ấm gia đình của riêng mình, các cuộc hôn nhân luôn đi kèm động cơ chính trị và họ không có quyền lựa chọn, cũng như quyền từ chối. Họ chỉ được phép thuộc về một người đàn ông, trong khi đàn ông muốn có bao nhiêu vợ cũng được’’
Những thông tin và số phận về nữ tác giả Murasaki hết sức ít ỏi. Theo tài liệu còn để lại, bà sinh năm 973, cha bà là một học giả và giữ một chức quan nhỏ trong triều đình. Ông đã gửi con gái mình tới học tại Trung Quốc - một sự ưu ái đặc biệt vào thời đó, khi mà chỉ con trai mới được học hành.
Royall Tyler, một dịch giả chuyên dịch các tác phẩm văn học Nhật Bản sang tiếng Anh cho rằng sức hấp dẫn của Genji đã vượt ra ngoài đời sống tình cảm của nhân vật này, ngay cả khi phụ nữ thời vương triều Heian được phép tiếp cận đời sống chính trị. Dù cho tình yêu và tình dục là hai chủ đề chính của tác phẩm này, song tác phẩm này không quá trần tục, mà tất cả đều được tác giả miêu tả một cách tế nhị, e ấp vừa đủ để độc giả cảm nhận.
Setouchi nói: ''Mặc dù một số bậc cha mẹ thiển cận tuyên bố không muốn con cái mình đọc Genji vì nó quá trần trụi, song thực tế là không hề có tình dục hiểu theo nghĩa đen trong cuốn sách này. Ngay cả học sinh mới lớn cũng có thể đọc chúng''.
Tất cả những lời phản bác đều tỏ ra vô hiệu khi mà các dịch giả đang gấp rút cho ra đời phiên bản gồm 2.000 trang để giới thiệu với độc giả đúng dịp kỷ niệm sinh nhật lần thứ 1.000 của Genji- nhân vật huyền thoại của những ''liễu yếu đào tơ'' Nhật.
Thảo Vân
Bookmarks