Dạy trẻ kiểu Nhật (Update #32: 8 bí quyết để không cáu giận với con của mẹ Nhật)

[Kasumi]

Mẹ Việt nổi cáu, bố Nhật dịu dàng

Dù biết rằng một người mẹ hiện đại thì không nên mắng con, nhưng những khi không kiểm soát được, tôi cũng nổi cáu, tét con, rồi ân hận. Chồng tôi - một người đàn ông Nhật - thì tuyệt đối không bao giờ la mắng, mà lúc nào cũng nhẫn nại dịu dàng.

Có lẽ thế hệ tôi, được nuôi theo cách ngày xưa của ông bà để lại "thương cho roi, cho vọt", bố mẹ tôi khi con cái có nhầm lẫn, sai sót vẫn có thể dùng đòn roi, hay mắng mỏ để chỉ bảo, nên khi làm mẹ, đôi khi tôi cũng đánh, mắng con.

Chồng tôi chưa bao giờ la mắng, chứ đừng nói đến là dùng hình phạt động tới cơ thể. Anh cũng không nhân nhượng với hành vi xấu của con mà kiên nhẫn giải thích, khích lệ tính tự giác của con để giữ kỷ luật. Thậm chí, anh có thể dành hàng giờ và nhiều ngày giải thích cho tới khi các bé nhận ra lỗi của mình, vui vẻ nhận lỗi, nhận trách nhiệm để không bao giờ tái phạm.

Bé Linh, Hán cùng bố chơi trượt tuyết.

Hồi đó bé Linh, con gái tôi, đang học mẫu giáo. Bé đang chơi thì em trai bé - bé Hán tiến lại bên, hỏi mượn đồ chơi. Bé Linh đang say sưa chơi món đồ chơi đó, nhất định không muốn nhường lại cho em. Hai chị em cãi nhau, vì tuổi sát nhau quá, hai bên không ai nhường ai. Đến khi bé Linh cáu quá, ném đồ chơi ra xa, bé em khóc nức nở.

Bố các bé thấy thế, lại gần trò chuyện, và yêu cầu hai chị em xin lỗi nhau. Bé Hán biết lỗi đã không kiên nhẫn chờ chị chơi xong mới mượn đồ chơi nên xin lỗi chị ngay. Bé Linh thì nhất định không xin lỗi vì "Con không sai gì cả, đồ chơi của con, con đang chơi, tại sao em không chờ con".

Không ép buộc bé lúc đó, nhưng cả ngày, khi có thời gian thì chồng tôi ngồi cạnh bé Linh chuyện trò. Anh kể con gái nghe chuyện hồi bé mình đã chơi với bạn, làm gì sai, ban đầu không muỗn xin lỗi bạn vì lòng kiêu hãnh, nhưng sau đó thấy bạn buồn thì vẫn xin lỗi bạn. Lời xin lỗi đó có thể làm bạn vui, thoải mái. Lặng im nghe câu chuyện của bố nhưng bé Linh vẫn không xin lỗi bé Hán.

Tối hôm đó cả nhà đi ra ngoài ăn tối ở một quán nhỏ giản dị, ấm cúng. Khi đang ăn thì bé Linh đón cốc nước do chủ quán đưa tới. Bé vụng về làm đổ ly nước. Bác chủ quán vội vã lau dọn và xin lỗi mọi người. Khi đó chồng tôi chỉ cho bé Linh là mặc dù là lỗi của bé, nhưng người chủ quán đã rất tận tình giúp bé, không cáu giận, và lại còn xin lỗi.

Chồng tôi hỏi con:

- Con thấy không, dù là lỗi của con, nhưng bác lại giúp con dọn sạch sẽ và nói xin lỗi với con. Khi bác làm vậy con vui không?

- Con thấy vui và con nghĩ lần sau con phải cẩn thận bố ạ.

- Hôm nay con cũng vứt đồ chơi làm em Hán buồn, con muốn xin lỗi em không?

- Có ạ!

Và bé quay sang bé Hán, xin lỗi em. Bé Hán mỉm cười với chị, hai chị em vui vẻ.

Tôi rất phục chồng tôi vì cách xử lý của anh ấy trong tình huống này, giúp con nhận ra được gốc rễ của vấn đề và tự nguyện sửa chữa lỗi lầm của mình.

Hà Linh (từ Nhật)
(Kienthuc.net.vn)

[Kasumi]

Dạy con kiểu Nhật: Đi bộ để bé thông minh hơn

“Phải luôn nhớ rằng đi bộ hàng ngày là bước đầu tiên để có một em bé thông minh” – Học giả nổi tiếng về dạy con từ sớm của Nhật Bản – Shichida Makoto từng nhấn mạnh.

Sáng nào đi làm khỏi nhà tôi cũng gặp rất nhiều bé hơn 1 tuổi, 2 tuổi ngồi trên xe đẩy, được ông bà cho đi chơi, dù là một quãng ngắn quanh xóm. Lâu lắm mới thấy một em bé được dắt tay, đi bộ trên đường.

Các em rõ ràng là những đứa trẻ may mắn trong thành phố, khi khu vực quanh nhà còn có khoảng không để đi dạo, khi ông bà, người thân có thời gian đưa cháu đi chơi, hít thở, nhìn ngắm thế giới quanh mình. Nhưng sẽ là tuyệt hơn, nếu thay vì đi xe, các em được đi bộ.

Được người lớn dắt tay, hoặc tung tăng đi bộ trên đường. Giản dị thế thôi, lại có thể là hạnh phúc hiếm hoi của trẻ em trong những gia đình thành phố.

Có không gian rộng rãi, được đi bộ, chơi đùa là hạnh phúc hiếm hoi của nhiều trẻ em thành phố. Ảnh minh họa.

Ở nơi này, trẻ em được mua về rất nhiều xe, xe gỗ, xe nhựa tập đi, xe đẩy đi chơi, xe đạp ba bánh… Cứ bước ra khỏi nhà là các em lên xe máy, taxi, đi cầu thang máy… Đi chơi gần xịt nhà cũng phải ngồi trên một chiếc xe.

Ông hàng xóm có một đứa cháu trai 14 tháng, ngày nào cũng cần mẫn đẩy xe cho cháu loanh quanh. Ông thắc mắc là tại sao thằng bé chẳng chịu tập đi gì hết, người cũng không đến nỗi gầy yếu gì mà chậm đi quá. Làm sao cậu bé đó có thể biết đi nhanh được, khi không được bước khỏi chiếc xe đẩy, tập bước đi, vấp ngã và đứng dậy?

Hãy dừng lại một chút, quan sát những em bé thường xuyên được đẩy xe đi chơi mà ít vận động cơ thể, và những em bé đi bộ nhiều, chạy nhảy, đạp xe, chơi đùa với nhau. Những em bé vận động nhiều bao giờ nhìn cũng nhanh nhẹn, linh hoạt, biểu cảm hơn hẳn.

Học giả nổi tiếng về dạy con từ sớm của Nhật Bản – Shichida Makoto cho rằng đi bộ là một trong những việc quan trọng nhất của trẻ mới biết đi, 1-2 tuổi. Một nghiên cứu của đại học Havard cũng cho thấy, trẻ em dưới 6 tuổi có kỹ năng phát triển cao chính là những bé được phát triển trong môi trường giàu ngôn ngữ và được tự do vận động cơ thể trong giai đoạn 0-3 tuổi.

Shichida Makoto khẳng định, cho trẻ đi bộ hàng ngày là bước đầu tiên để có một em bé thông minh. Trí lực của bé chỉ được phát triển hoàn hảo khi được kích hoạt mọi giác quan, vận động hết sức có thể.

Nếu xung quanh nhà quá chật chội, không có sân chơi, hay lối đi bộ, hãy dành thời gian đưa con ra quảng trường, công viên, nơi gần nhất có không gian rộng rãi, cho con đi bộ, chạy thoải mái. Thay vì bế, cõng con lên cầu thang, hãy dắt tay và để bé tự đi.

Bản thân tôi, cũng tự mình tìm thấy hạnh phúc giản dị và thanh thản trong thành phố bận rộn mệt mỏi này: Cuối ngày, dắt tay con gái đi bộ, chỉ cho con một cái cây, một đóa hoa vừa nở, một con chim say sưa hót trên cành… Tôi không biết con mình sẽ thông minh lên bao nhiêu, chỉ biết rằng, đó là cách tôi thực sự giao tiếp với con gái mình, một cách dành thời gian cho con chất lượng trong khi chính mình cũng thư giãn, quên hết lo toan của một ngày.

Hướng Dương
(Kienthuc.net.vn)

[Kasumi]

[Giới thiệu] Nuôi dạy con kiểu Nhật Bản - Akehashi Daiji

Tác giả: Akehashi Daiji
Dịch giả: Thu Hằng - Minh Huệ
Kích thước: 14 x 20.5 cm
Trọng lượng: 264 gram
Năm xuất bản: 2012
Thể loại: Sách Nuôi dạy con nhỏ
Bìa mềm
180 trang
Nxb Phụ Nữ
Giá tiền: 95.000 VND

Nuôi dạy con kiểu Nhật Bản - Akehashi Daiji

Làm cha mẹ không đơn giản chỉ là bản năng, là trách nhiệm, là nghĩa vụ mà còn là cả một nghệ thuật. Cha mẹ nào cũng yêu thương con cái nhưng không phải bậc phụ huynh nào cũng thực sự hiểu con mình. Sự kỳ vọng quá lớn vào con trẻ đôi khi khiến chúng ta trở nên quá khắt khe và vô hình chung tạo áp lực nặng nề lên những đứa trẻ. Có thể bạn chưa biết nhưng đứa trẻ dễ “nổi loạn” thực ra thường rất nhạy cảm, quan tâm tới người khác; đứa trẻ không nghe lời là đứa trẻ có chính kiến riêng mạnh mẽ; đứa trẻ tác phong chậm chạp cũng có thể thuộc tuýp người tỉ mỉ, nhẫn nại... Chính vì thế, thay vì phiền não rằng con mình không trở thành đứa trẻ lý tưởng như mình mong muốn, các bậc cha mẹ hãy thử bắt đầu từ việc ghi nhận những ưu điểm mà con mình đang có. Chúng ta sẽ thấy ngay cả những đứa trẻ bị xem là có vấn đề vẫn có những điểm sáng kỳ lạ.

Tập sách Nuôi dạy con kiểu Nhật Bản được viết bởi Akehashi Daiji - một bác sĩ tâm lý, nhà tư vấn giáo dục nổi tiếng của Nhật Bản. Với nhiều gợi ý, bí quyết thiết thực, hữu ích trong việc nuôi dạy trẻ và được trình bày thông qua hình thức những câu chuyện ngắn có hình minh họa sinh động, dễ hiểu, cuốn sách là món quà ý nghĩa dành tặng cho những ông bố bà mẹ đang và sẽ dạy con.

Tóm tắt nội dung

Nhật Bản vốn nổi tiếng là một quốc gia coi trọng chất xám và biết cách đào tạo, giáo dục con người theo truyền thống, nề nếp. Không ít phụ huynh người Việt quan tâm đến cách dạy con kiểu Nhật bởi đơn giản rằng, ai cũng muốn con mình sở hữu một chỉ số trí tuệ - IQ - thật cao cũng như khả năng nắm bắt mọi kiến thức, tình huống trong cuộc sống một cách nhanh nhẹn và chắc chắn. Nếu có dịp tận mắt chứng kiến môi trường giáo dục trẻ ở lứa tuổi mầm non tại Nhật Bản, chắc rằng không nhiều người cảm thấy khó hiểu tại sao đất nước mặt trời mọc này lại đầy những con người phi thường, dù trong chiến tranh, trong phát triển kinh tế, hay cả trong những thảm họa thiên tai khủng khiếp như động đất, sóng thần, họ vẫn thể hiện một tinh thần vô cùng Nhật Bản. Không ai có thể phủ nhận một điều rằng: Người Nhật rất thông minh, nhưng để có được những thành công nổi bật đó cũng phần lớn nhờ cách dạy dỗ của bố mẹ với con cái ngay từ khi còn nhỏ mà nên.

Nội dung tập sách Nuôi dạy con kiểu Nhật Bản được tác giả Akehashi Daiji chọn lọc những phần đặc biệt quan trọng từ sê-ri 4 cuốn sách đã viết trước đó của ông về cách nuôi dạy con trẻ, cũng như những phần nhận được phản hồi tích cực từ phía các độc giả và cả những gì tác giả cảm nhận được trong suốt quá trình tư vấn, khám bệnh tâm lý. Tập sách bao gồm 22 chương với chương đầu tiên liệt kê những biểu hiện đáng lo ngại ở trẻ mà những biểu hiện này không phải do trẻ không được dạy dỗ cẩn thận hay được nuông chiều mà sinh ra tính ích kỷ. Các chương sách tiếp theo là những chia sẻ chân thành cả trên phương diện khoa học lẫn kinh nghiệm, tình cảm của riêng tác giả đến các ông bố bà mẹ nhằm giúp mọi người hiểu hơn về con trẻ và trách nhiệm dạy dỗ cao cả của mình. Đọc sách, các bậc phụ huynh sẽ biết được những gì nên và không nên, áp dụng hay tránh khi giúp trẻ hòa nhập với môi trường sống trong gia đình và ngoài xã hội. Cha mẹ còn biết:

- Trẻ nhỏ rất cần được ôm ấp, vỗ về.

- Biết cách lắng nghe con, công nhận những nỗ lực của con, nuông chiều con một cách đúng mực.

- Nắm bắt những đặc điểm phát triển tâm sinh lý của trẻ qua các giai đoạn, biểu hiện như: làm nũng, vòi vĩnh...

- Biết cách mắng con thế nào là khoa học; cách dạy dỗ trẻ theo phép tắc, khuôn khổ.

- Cáh xử lý tình huống khi: giữ bình tình trước những thói xấu của trẻ; cả cha lẫn mẹ đều đi làm, không đủ thời gian để gần gũi con cái;...

Xuất phát từ những thắc mắc có thực của đông đảo các bậc cha mẹ - chẳng hạn như: Thế nào là yêu con đúng cách? Thế nào là chiều chuộng? Thế nào là rèn luyện? Đâu là mục đích cuối cùng của việc nuôi dạy con?..., tập sách Nuôi dạy con kiểu Nhật Bản được giới thiệu không nhằm mục đích giúp con trẻ trở nên thông minh, để đào tạo thiên tài mà chỉ đơn giản là hướng dẫn các phụ huynh cách thức tiếp cận những đứa con của mình một cách đúng đắn nhất, phát huy hết ưu điểm của trẻ, để cha mẹ và con cái cùng đạt đến điểm đến cuối cùng: Những con người có tâm hồn hạnh phúc!

Thông tin tác giả

Sách được viết bởi tác giả Akehashi Daiji với phần tranh minh họa của Ohta Tomoko, được Thu Hằng, Minh Huệ dịch sang tiếng Việt và Song Tâm Quyên hiệu đính.

Thông tin thêm

Tập sách Nuôi dạy con kiểu Nhật Bản từ khi ra mắt đến nay đã được tái bản đến lần thứ 171, liên tục có mặt trong danh sách các ấn phẩm best-seller ở thị trường sách Nhật Bản và đã bán được hơn 3 triệu bản trên toàn thế giới.

Nguồn: lazada

[lost94]

PP dạy trẻ là một trong những việc làm mà mình ngưỡng mộ ~ con ng` của đất nước này

[phamthidung]

Cực kỳ ngưỡng mộ cách dạy trẻ của Nhật - có lẽ đó là một trong những điều khiến m yêu Nhật!
Ở Việt Nam luôn đặt lý thuyết đầu tiên, nhưng theo m, khi tự khám phá ra 1 điều gì đó ở TG xung quanh, chắc chắn mình sẽ hiểu và ghi nhớ lâu hơn (giống như trong bài trên có nói). Những câu chuyện về trẻ em Nhật thật xúc động, t/c của các em và của cả bố mẹ rất chân thật.
Chị m sắp sinh, nếu dạy bé đc những điều như nói trên đây thì thật mừng!

[wonbinbk]

Rất vui vì đã phát hiện ra diễn đàn này.
Mình và bà xã mình rất hâm mộ những đức tính tốt đẹp của người Nhật.
Cũng sắp có con nên lại càng quan tâm hơn tới cách dạy con của họ. Có vẻ tương đồng với cách nuôi dạy trẻ của phương Tây.

[A Châu]

8 cách người Nhật dạy con thông minh

Trẻ con Nhật chăm chỉ học tập, khả năng quyết đoán cao và rất gắn bó với gia đình với sự lễ phép, quy củ trong khuôn phép. Sự thành công về kinh tế, kỹ thuật cũng như xã hội phát triển của Nhật đã cho nhân loại nhiều bài học quý giá. Trong đó, sự thành công trong giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ góp phần quan trọng.

1. Chú trọng chuyện cổ tích

Cũng như các bậc cha mẹ khác thường kể cho bé nghe những câu chuyện cổ tích và thần tiên. Tuy nhiên, người Nhật tiến thêm một bước nữa khi họ tin rằng chính thế giới thần thoại cùng những điều lạ kỳ và không tưởng ấy chính là chất liệu và niềm cảm hứng cho sự sáng tạo vô biên của đứa trẻ sau này. Hãy thử nhìn vào cuộc sống thường ngày và ta sẽ thấy: trong truyện có thảm thần và ngoài đời chúng ta có máy bay, trong truyện chỉ cần phẩy tay là cửa mở và ngoài đời chúng ta có hệ thống cửa cảm biến,...

Cha mẹ Nhật rất siêng đọc truyện cổ tích cho con nghe.

2. Không quy chụp, áp đặt

Đặc biệt, cha mẹ Nhật ít khi quy kết con trẻ như “Con thật lười biếng” hoặc “Sao con lì lợm thế”, bởi họ hiểu tâm lý của trẻ con “Khi bạn mắng con bạn là đồ con lợn 10 lần, chúng sẽ kêu ụt ịt vào lần thứ 11”. Khi dùng những lời lẽ tiêu cực và quy chụp để mắng dạy con, trẻ con sẽ bị giáo dục đúng theo lối bị phủ nhận đó.

Khen con, khen hành vi cụ thể: Nếu chỉ khen “Con tôi giỏi quá” thì sẽ biến trẻ thành tự phụ. Không chỉ là khen trẻ mà cha mẹ Nhật thường khen hành vi mà trẻ đã làm như “Con mẹ tự xúc cơm thật cừ” hay “Ai mà tự thay quần áo giỏi thế nhỉ!”. Khi trẻ được khen về một hành động cụ thể nào đó, chúng sẽ cố gắng làm tốt việc đó ở những lần kế tiếp để lại được cha mẹ hài lòng và khen ngợi.

Cha mẹ Nhật không ngại khen con nhưng họ khen rất cụ thể như “Con đọc chữ này đúng và giỏi quá!”

3. Hầu như không cho con xem TV

Ngoài việc xem TV tốn thời gian và có thể khiến trẻ bị nghiện, cha mẹ Nhật còn ý thức rất rõ việc nếu cho con xem tivi quá sớm và quá nhiều thì cấu trúc của đại não sẽ bị phá vỡ; từ tivi phát ra dòng âm cực sản sinh ra từ điện áp 20,000 volts, gây ảnh hưởng không tốt đến thuỳ não trước (phần tạo ra năng lực suy nghĩ) của con người. Các nhà khoa học Nhật Bản cũng cảnh báo rằng sự tích tụ này trong vài chục năm sau sẽ có thể gây ra bệnh máu trắng cũng như làm tăng chiều hướng của hiện tượng tự kỷ.

“Tắt TV, Bật ý tưởng” là châm ngôn truyền miệng của phụ huynh Nhật.

4. Dạy chữ từ sớm

Theo các công trình nghiên cứu của Nhật, việc dạy chữ có thể làm thay đổi chức năng, và dẫn đến cấu tạo não thay đổi theo. Hiện tượng này, trẻ càng nhỏ càng dễ. Khi trẻ nhỏ nhớ chữ, sẽ có được tốt chất cao phi thường. Các bậc cha mẹ ở Nhật quán triệt dạy chữ cho con ngay từ rất sớm do bởi khi mới sinh ra, trẻ chỉ là một động vật nhỏ, nhưng khi hệ tín hiệu ngôn ngữ và học chữ bắt đầu hoạt động, trẻ trở thành con của loài người. Và họ hiểu rằng để hệ tín hiệu ngôn ngữ này hoạt động tốt, trẻ càng học gần với thời điểm mới sinh ra càng có hiệu quả cao.

5. Kiên nhẫn lặp đi lặp lại

Khác với nhiều người có thể bực mình khi trẻ thơ thường hỏi đi hỏi lại một điều ngô nghê, cha mẹ Nhật không ngại giải thích nhiều lần cho con họ ở một vấn đề. Theo họ, để đứa trẻ có thể thành thạo 1 việc thì phải cần ít nhất là 3 tháng. Chẳng hạn, khi trẻ đã nhớ được chữ “a i u e o” thì phải mất ít nhất 3 tháng trẻ mới có thể đọc được chúng thành thạo.

6. Luyện trí nhớ

Không phải ngẫu nhiên mà Nhật Bản có rất nhiều trò chơi trí tuệ phục vụ cho việc luyện trí nhớ cho cả trẻ nhỏ và người lớn. Người Nhật quan niệm, “Người thông minh là người nhớ nhiều hơn người khác và biết cách áp dụng những điều ghi nhớ đó hợp lý”. Do đó theo họ, trí thông minh là thứ có thể luyện tập và có được chứ không phải thuộc về khả năng bẩm sinh.

Ngay từ khi còn nhỏ, trẻ em Nhật đã được tiếp xúc với các trò chơi trí tuệ luyện trí nhớ.

7. Vận động đầy đủ

Không chỉ tập trung phát triển trí tuệ, các cha mẹ Nhật cũng rất chú trọng việc rèn luyện thể chất. Ngay từ khi bé chào đời, cha mẹ đã lưu ý giáo dục về tất cả các mặt sức khoẻ, vận động, đạo lý, kỷ luật, tình cảm. Đối với trẻ lên 2, cha mẹ đã cho trẻ đi bộ đều đặn hàng ngày và họ chia nhỏ khỏang cách tập luyện thành những đọan ngắn 10m, 20m mỗi ngày.

“Một trí tuệ minh mẫn trong cơ thể cường tráng”, cha mẹ Nhật hiểu rõ điều này.

8. Thói quen tra cứu, tìm tòi

Cha mẹ đã biết hướng dẫn con mình sử dụng loại từ điển dễ tra cứu dành cho trẻ em. Trẻ dùng từ điển đó để tra nghĩa của từ, hay cách viết đúng chữ Hán. Chẳng hạn, khi biết địa chỉ rồi nhưng được người khác đưa lên xe dẫn đi thì chúng ta cảm thấy rất khó nhớ đường. Nhưng nếu tự dùng bản đồ, rồi vừa đi vừa hỏi đường thì chúng ta sẽ nhớ rất lâu. Cũng tương tự như thế, trẻ con sẽ dễ tiếp nhận kiến thức nếu chúng tự tìm, mất công để tra cứu hơn là được cha mẹ dạy cho một cách thụ động. Ngay cả đối với những trẻ Nhật khó dạy theo cách đơn điệu, thì bằng cách này chúng cũng có thể học được một cách chính xác mà không hề cảm thấy nhàm chán.

Theo eva.vn

[A Châu]

Mẫu giáo Nhật làm tôi "choáng váng"

Chẳng lạ gì chuyện đi nhà trẻ, vậy mà tôi vẫn "há hốc miệng" khi thấy những điều "kì quặc" ở trường mầm non Nhật. Trước khi đến Nhật Bản, Tiantian – con gái tôi cũng đã học 1 năm tại một trường mầm non ở quê hương. Nói vậy để biết chúng tôi không hề xa lạ gì với chuyện đi học mẫu giáo. Tuy nhiên, những gì tôi được chứng kiến ở trường mầm non tại xứ Phù tang vẫn khiến tôi phải “choáng váng”. Tôi xin kể ra đây 8 điều “kì quặc” về mẫu giáo tại Nhật Bản:

1. Nhiều túi một cách kì lạ

Ngày đầu tiên nhập học, các cô giáo đã giải thích với tôi là cần chuẩn bị cho bé 1 loạt các loại túi với đủ kích cỡ khác nhau. Một túi để sách vở, một túi chăn, một chiếc túi để đồ dùng ăn uống, một hộp để đồ dùng ăn uống, một túi quần áo, một túi quần áo thay, một túi quần áo để cất đồ sau khi thay ra, và một túi để giày. Sau đó, các cô còn cẩn thận dặn dò: chiếc túi A phải có chiều dài như vậy-và-như vậy, túi B phải có chiều rộng như vậy - và - như vậy, túi C phải phù hợp với túi D và E phải đựng được trong túi F. Tôi quả thật chỉ có thể “há hốc mồm”. Một số nhà trẻ thậm chí còn yêu cầu mẹ phải tự tay may túi cho con.

Túi đựng chăn


Từ trái sang: Túi quần áo, túi đựng sách và túi đựng giày

Sau hai năm đi học mẫu giáo thì chúng tôi đã quen với nó, và những đứa trẻ trở nên rất giỏi trong việc đặt những thứ vào đúng chỗ của nó. Tôi thường nghĩ rằng đây cũng chính là lý do mà người dân Kyoto không ngại việc phân loại rác của họ bởi họ đã được dạy điều này ngay từ tấm bé.

2. Tất cả những chiếc túi trên đều do trẻ con xách. Người lớn không phải mang gì cả

Đây là một cảnh tượng mà tôi thực sự bị sốc: Khi đưa con đến trường hoặc đón con về, tôi nhận thấy rằng tất cả các phụ huynh khác, có thể là cha, mẹ, hoặc ông bà, luôn đi tay không. Trong khi tất cả những chiếc túi có kích thước khác nhau (ít nhất là hai hoặc ba chiếc) như tôi đã đề cập ở trên được xách bởi những cô bé, cậu bé nhỏ lũn chũn. Hơn nữa, chúng lại còn vừa xách vừa đi rất nhanh!

Chúng ta thì sao? Có lẽ do thói quen, có lẽ vì là sự khác biệt văn hóa, nhưng tôi thường mang túi xách cho con, và Tiantian thì đi tay không. Một vài ngày sau, cô giáo đến và đã có một cuộc trò chuyện với tôi: "Mẹ Tiantian, ở trường, cô bé tự làm hết mọi thứ một mình...". Người Nhật có thói quen chỉ nói một nửa câu, và để bạn tự hiểu nốt phần còn lại. Tôi ngay lập tức nhận ra rằng cô đang có ý muốn hỏi về tình hình ở nhà của Tiantian, nhưng khi nhìn thấy tôi vẫn còn đang suy nghĩ, cô giáo tiếp tục, "...tự xách túi đi học là một ví dụ...". Sau lời nhắc nhở tế nhị này, tôi để cho Tiantian mang túi xách của mình.

Khi buổi họp phụ huynh, tôi nói với mọi người rằng ở đất nước tôi phụ huynh thường thực hiện tất cả mọi thứ cho con mình. Đến lượt các bà mẹ Nhật Bản “choáng váng”. Đồng lòng như một, họ hỏi: "Tại sao?"

3. Thay quần áo liên tục

Trường mẫu giáo Nhật của Tiantian có đồng phục riêng. Khi Tian đến lớp, bé phải cởi nó ra và mặc quần áo để chơi vào. Bé cũng phải cởi giày của mình và thay vào đó là đôi giày vải bệt như giày múa ba lê màu trắng. Khi đi vào sân tập thể dục, con phải thay giày. Sau giấc ngủ trưa thì bọn trẻ lại thay đổi quần áo một lần nữa. Thực sự rất phiền toái.

Khi Tiantian còn học Lớp hoa cúc, bé thay quần áo rất chậm và tôi không thể không giúp con một tay. Nhưng tôi nhanh chóng nhận thấy rằng tất cả các bà mẹ Nhật Bản đều đang đứng sang một bên, không ai giúp đỡ con mình cả. Tôi từ từ thấy rằng việc thay quần áo tưởng như “kì quặc” này cũng góp phần giáo dục con cái biết tự lập và độc lập trong cuộc sống. Thông qua những việc ở trường như thay quần áo, gắn “sao” hàng ngày, treo khăn tay lên giá…những đứa trẻ này bắt đầu học thói quen giữ gìn mọi thứ ngăn nắp ngay từ khi mới 2,3 tuổi.

4. Mặc quần đùi vào mùa đông

Mùa đông nhưng ở trong nhà, các bé vẫn mặc quần đùi

Trẻ em trong các trường học của Nhật Bản mặc quần short (quần đùi) kể cả trong mùa đông, bất kể trời lạnh đến như thế nào. Ông bà của con gái tôi ở nhà đã rất lo lắng, và liên tục nhắc nhở tôi cần nói chuyện với giáo viên về vấn đề này, bởi vì con tôi không như trẻ Nhật, không thể chịu lạnh được.

Các mẹ hẳn ai cũng hiểu một điều là, khi con trẻ mới bắt đầu đi học mẫu giáo, bé sẽ ốm, sẽ ho, sẽ hắt xì sổ mũi liên miên. Nhưng khi tôi nói chuyện với các bà mẹ Nhật Bản về vấn đề này, câu trả lời của họ làm tôi ngạc nhiên. "Tất nhiên rồi! Lý do chúng tôi gửi con đến học mẫu giáo là để bị bệnh."

Nhìn thấy sức khỏe của con thay đổi và dần thích ứng với các điều kiện khác nhau, tôi chợt nhận ra rằng chúng ta không nên làm hỏng con mình bằng việc bao bọc chúng quá kỹ càng.

5. Giáo dục hỗn hợp

Chúng ta thường quen với chuyện mỗi lớp sẽ có một chương trình học riêng và trẻ đến trường là ở nguyên trong lớp của mình. Ở Nhật thì khác.

Tất cả các lớp học mầm non đều được đặt theo tên của một loại hoa. Khi mới vào học, Tiantian bắt đầu với Lớp hoa cúc, sau đó là Hoa Lily, bây giờ bé đã là một trong những "chị cả” của trường, học lớp Hoa Violet. Với những bé sơ sinh chưa tròn 1 tuổi sẽ được gộp chung vào một lớp gọi là Lớp hoa Anh đào.

Trước 9:30 sáng, và sau 3:30 chiều, học sinh toàn trường sẽ cùng chơi chung. Trong sân lớn của trường, trẻ lớn giữ trẻ bé, đứa nhỏ đuổi bắt đứa lớn và chúng vui chơi vô cùng hòa đồng. Trẻ em Nhật được trải nghiệm cảm giác có "anh chị em” và qua đó, ý thức về độ tuổi, sự trưởng thành của bản thân cũng tăng lên rõ rệt.

6. Giáo dục mầm non dạy trẻ em biết cười và nói “cảm ơn”

Ở cấp mẫu giáo Nhật bản, có vẻ như họ không quan tâm đến việc giáo dục trí tuệ cho trẻ em. Họ không có sách giáo khoa, chỉ có vài quyền sách ảnh mới mỗi tháng. Trong bản kế hoạch giáo dục của nhà trường, cũng không có bất kỳ môn nào như toán, hát, vẽ hay thậm chí là cả tiếng anh, tập tô, tập viết…

Vậy các trường mẫu giáo ở Nhật dạy gì? Khi tôi hỏi câu hỏi này, các cô giáo đã trả lời rằng: “Chúng tôi dạy các em học cách mỉm cười”. Ở Nhật, bất kể bạn là ai, bạn đang nói chuyện với ai, biết cách mỉm cười mới là điều quan trọng. Một cô gái có nụ cười tươi luôn là người đẹp nhất.

Giáo dục mầm non Nhật Bản còn dạy gì nữa? Họ dạy trẻ em cách nói “Cảm ơn”. Có thể nói, tất cả những gì mà người Nhật coi là quan trọng, thì ở nước ta, điều đó lại không quá được chú tâm. Tuy nhiên tôi để ý là, sau 3 năm học, Tiantian thậm chí đã tiến bộ cả trong khả năng âm nhạc, nghệ thuật, và đọc chữ. Những điều này trẻ có được từ những cải thiện để hướng đến một nền giáo dục toàn diện.

7. Vô vàn buổi dã ngoại

Trẻ mầm non Nhật rất hay được đi dã ngoại

Trường mầm non ở Nhật Bản rất hay tổ chức các buổi dã ngoại. Điều đó cũng có nghĩa là tôi phải đánh dấu vào lịch những ngày tôi cần chuẩn bị hộp ăn trưa cho con để bé mang đi theo đường. Tôi không thể đếm bao nhiêu lần Tiantian đi leo núi, bao nhiêu hồ bé đã nhìn thấy, hoặc có bao nhiêu động vật hoặc thực vật bé gặp.

Bên cạnh đó, Tiantian cũng hay được đi nhặt quả sồi, làm bánh, tham gia lễ hội thể thao, biểu diễn cho các sự kiện cộng đồng, ngủ qua đê ở ngoài, đến các lễ hội nổi tiếng, tham dự đền thờ, triển lãm… Tôi chỉ biết rằng có rất nhiều.

8. Khả năng phi thường của giáo viên

Các cô giáo mầm non Nhật Bản luôn tận tâm và vui vẻ

Trong một lớp mầm non Nhật có 10-30 học sinh, nhưng chỉ có một giáo viên. Ban đầu tôi đã khá nghi ngờ, nếu chỉ một giáo viên mà có thể kiểm soát hết tất cả chừng đấy học sinh thì quả thật “phi thường”. Sau đó, tôi phát hiện ra rằng tôi đã đánh giá thấp những giáo viên mẫu giáo Nhật Bản. Chỉ với một giáo viên này, cô đã có thể tổ chức ra chương trình văn nghệ của các bé (rất chuyên nghiệp), 30 tác phẩm nghệ thuật, âm nhạc, đọc sách, ngày sinh nhật ba mươi trẻ em…tất cả đều rất qui củ và có phương pháp. Nhìn vào giáo viên, tôi thấy cô ấy luôn luôn vui vẻ và thoải mái, mặc dù cũng đã khoảng 50 tuổi. Quả thật, những điều tôi đã "mắt thấy tai nghe" về nền giáo dục và nuôi dạy con cái của Nhật Bản quả thật luôn khiên tôi cảm thấy thú vị và khâm phục.

Theo afamily

[A Châu]

Trẻ em Nhật và những bài học đạo đức thú vị

Rất ít người biết rằng trẻ em Nhật được hưởng một nền giáo dục vô cùng đặc biệt, chính điều đó đã khiến các em bé được học bao điều bổ ích, và trở nên vững vàng với những kiến thức và kỹ năng sống được trang bị ngay từ nhỏ.

Mẫu giáo

Các lớp học về đạo đức tại Nhật chính thức bắt đầu từ tiểu học, thế nhưng ngay từ mẫu giáo, trẻ em đã được học các quy tắc ứng xử căn bản. Người Nhật đặc biệt chú trọng các câu chào hỏi, xin lỗi, và cám ơn. Mỗi buổi sáng, trẻ xếp hàng trong lớp, trịnh trọng chào giáo viên trước khi bắt đầu ngày mới. Trong quá trình học và chơi, trẻ được hướng dẫn và nhắc nhở sử dụng các câu cám ơn và xin lỗi trong các tình huống phù hợp.

Trẻ em Nhật được học sử dụng các câu "cám ơn" và "xin lỗi" trong các tình huống phù hợp (Ảnh: Internet).

Đến giờ ăn, trẻ được phân công phục vụ đồ ăn cho các bạn: giáo viên sẽ múc thức ăn vào bát, đổ sữa vào ly; và trẻ sẽ bưng đến bàn của các bạn. Trẻ mặc đồng phục như một người chăm nuôi thật sự. Sau đó, những trẻ phục vụ của ngày sẽ tập trung đứng trước lớp và đồng thanh chúc các bạn ăn ngon miệng, và các bạn sẽ đồng thanh cám ơn. Trước khi ăn, người Nhật nói “Itadakimasu” (Tôi biết ơn vì được nhận đồ ăn), sau khi ăn sẽ nói ”Gochisosamadeshita” (Cám ơn vì bữa ăn), và hai điều này cũng được hướng dẫn ngay từ mẫu giáo.

Ngay từ mẫu giáo, trẻ em Nhật đã có kỹ năng xếp hàng (Ảnh: internet).

Trẻ em từ 3 tuổi trở lên được hướng dẫn tự ăn mà không cần người lớn bón, tự đem khay sau khi ăn đến nơi dọn dẹp, tự mặc quần áo, tự trải ga trải giường, tự gấp gối và nệm sau giấc ngủ trưa. Có thể nói, ngay từ cấp mẫu giáo, trẻ đã được học những bài học quan trọng đầu tiên về cách ứng xử lịch thiệp (lời cám ơn và xin lỗi), tinh thần trách nhiệm với công việc (mặc đồng phục), chia sẽ trách nhiệm trong tập thể (lần lượt đảm nhiệm việc phục vụ đồ ăn), và sự tự lập (tự phục vụ bản thân).

Tiểu học và Trung học

Ở tiểu học, trẻ em Nhật bản được học về hành vi trong đời sống hàng ngày, sự cảm nhận và phán đoán về đạo đức, phát triển nhân cách và thái độ sáng tạo, sự nhận thức về tầm quan trọng của cách ứng xử văn minh.

Lên cấp hai, các chủ đề được mở rộng cho phù hợp với sự phát triển tâm lý của học sinh, bao gồm các chủ đề như cách phản ứng đối với lời phê bình, sự hiểu biết và tôn trọng giới tính, thái độ tôn trọng sự thật, v.v.

Đạo đức ở Nhật Bản là một môn học bắt buộc và được chú trọng nhưng lại không có giáo trình thống nhất. Điều này giúp thầy cô linh hoạt thiết kế bài giảng cho phù hợp với học sinh. Nhưng các chủ đề đạo đức trẻ em Nhật Bản được học phải bao gồm: phân biệt đối xử người thiểu số, tình bạn, bắt nạt học đường, vai trò giới tính, v.v.

(Ảnh: Internet)

Hoạt động lớp học bao gồm các bài giảng, thảo luận các câu hỏi như “Liệu việc một người đàn ông khóc có được xem là hành vi được chấp nhận?”, “Nếu bạn ngồi một mình trong lớp, em sẽ làm gì?”, đến việc giải thích các thành ngữ, thăm quan bảo tàng, viết những lá thư ẩn danh miêu tả những điểm tốt về các bạn cùng lớp...

Ngoài ra, trẻ em Nhật Bản tùy độ tuổi còn được học cẩm nang hành động bao gồm những hành động nào nên làm và không nên làm. Ví dụ: Thấy bất kỳ nơi nào vòi nước chảy không người dùng, đóng vòi ngay; gặp quạt, gặp ánh sáng điện không người dùng, phải tắt điện ngay. Không được làm tổn hại đến những sản phẩm/ vật chất công cộng, vì thế ở Nhật Bản nhiều cây ăn trái chín trĩu quả, nhiều cây hoa cảnh khoe màu sắc hấp dẫn ở công viên, ở hai bên đường đi không hề mất một quả, không bị bẻ một bông đẹp...

Hoạt động ngoại khóa

Quan trọng không kém là việc giáo dục đạo đức thông qua các hoạt động ngoại khóa. Một trong những hoạt động phổ biến tại Nhật là việc tổ chức các Lễ hội thể thao trường mỗi năm, bắt đầu từ tiểu học. Tất cả học sinh được yêu cầu tham gia với tư cách vận động viên hay cổ động viên. Gia đình cũng được khuyến khích tham gia.

Trẻ em tiểu học Nhật đang được học nấu ăn (Ảnh: Internet).

Bắt đầu từ trung học, các trường tổ chức nhiều câu lạc bộ thể thao, âm nhạc, và các câu lạc bổ theo sở thích khác. Học sinh Nhật đặc biệt xem trọng các hoạt động ngoài giờ không kém các lớp học chính thức. Chính những hoạt động tập thể này sẽ giúp học sinh hiểu rõ về sự tập trung, nỗ lực vì bản thân, phát triển khả năng hợp tác và làm việc nhóm, cũng như cách giải quyết các mâu thuẫn tập thể.

Các hoạt động ngoại khóa... (Ảnh: internet).


... và thể thao là một trong những hoạt động quan trọng trong nhà trường (Ảnh: internet).

Ngoài ra, tất cả các hoạt động hàng ngày đều được các thầy cô ***g ghép môn học đạo đức vào đó để dạy học sinh. Trẻ em Nhật Bản không phân biệt trường công lập hay tư thục, trường nghèo hay trường giàu, thành thị hay thôn quê đều phải tham gia lau dọn trường lớp, lần lượt thay phiên trực nhật, quét dọn lớp học, và các khu vực công cộng như sân bóng rổ, cầu thang, hành lang lớp học... Các hoạt động này sẽ giúp học sinh hiểu về trách nhiệm với bản thân, chăm sóc người thân, và việc chia sẽ trách nhiệm với cộng đồng.

Trẻ em Nhật Bản không phân biệt trường nghèo hay trường giàu đều phải tham gia lao động với những việc vừa sức (ảnh: Internet).

Việc thứ hai trong hoạt động hằng ngày liên quan đến chăm sóc các sinh vật. Học sinh cho vật nuôi ăn hoặc tưới nước cho cây suốt năm học, nhiều khi cả trong kỳ nghỉ. Học sinh được làm quen và phát triển tình cảm đối với môi trường tự nhiên, động thực vật và nhờ vậy học cách trân trọng đời sống.

Theo Trí Thức Trẻ

[A Châu]

Học cách bố mẹ Nhật phân xử khi các con cãi nhau

Không bênh vực ai, chỉ phân xử “đúng - sai”

Một điều thú vị ở gia đình người Nhật đó là ai lớn tuổi hơn thì sẽ được gọi là anh/ chị chứ không quan tâm đến thứ bậc của bố mẹ trong gia đình. Trong gia đình người Nhật mà tôi ở có hai bé: bé Tatsuki-kun là con của người chị, Haruki-kun là con của người em. Tatsuki-kun thua Haruki-kun 4 tháng tuổi nên gọi Haruki-kun là anh.

Hai anh em chỉ cách nhau có 4 tháng tuổi và lại đang ở độ tuổi nghịch ngợm và phản kháng nên việc tranh cãi, thậm chí đánh nhau là điều khó tránh khỏi. Haruki-kun do lớn tuổi hơn Tatsuki-kun một chút nên khỏe hơn và thường thắng trong những lần hai em vật nhau, tranh giành đồ chơi. Thường thì hai anh em chỉ chơi vui vẻ cùng nhau 5 phút là lại bắt đầu có xung đột nên ông của hai em đã nói đùa rằng ngày xưa gia đình ông có 10 anh chị em nhưng cũng không cãi nhau nhiều như hai em bây giờ.

Hai anh em Haruki-kun và Tatsuki-kun chơi với nhau.

Hôm đó ba của Tatsuki-kun không có nhà mà chỉ có ba của Haruki-kun ở bên chơi cùng hai em. Đột nhiên Tatsuki-kun và Haruki-kun cãi nhau và giành nhau đồ chơi, Haruki-kun khỏe hơn đã đẩy Tatsuki-kun ngã và đánh vào má khiến cậu khóc thút thít. Ba của Haruki-kun liền chạy tới can hai em, bế Haruki-kun ra chỗ khác và nói các em không được đánh nhau.

Nghe tiếng Tatsuki-kun khóc, mẹ em chạy từ trong bếp ra xem có việc gì nhưng cũng rất bình tĩnh xoa đầu em hỏi có chuyện gì để nghe em kể lại. Sau đó vài phút khi Tatsuki-kun đã nín khóc, ba của Haruki-kun dẫn em lại chỗ Tatsuki-kun và nói “Con hãy xin lỗi em Tatsuki đi, anh xin lỗi vì đã đấm em”. Haruki-kun đã cúi đầu xin lỗi Tatsuki-kun và hai anh em lại chơi với nhau như chưa hề có chuyện gì xảy ra từ 5 phút trước vậy.

Việc cha mẹ bình tĩnh, không bênh vực khi các con cãi nhau như trường hợp trên sẽ trẻ học được bài học đầu tiên về mối quan hệ ứng xử xã hội. Cha mẹ chỉ nên nói cho các em biết hành vi như nào là đúng là sai, “không được làm như vậy” mà thôi.

Đặc biệt với các bé trai thì dù chỉ có hai người cũng sẽ có một em thích trở thành lãnh đạo, việc Haruki-kun lớn hơn và khỏe hơn sẽ có xu hướng bắt nạt Tatsuki-kun cũng là một hành động bản năng nên cha mẹ không nên quá lo lắng khi con trẻ cãi nhau. Thông qua cuộc cãi nhau đó, các em mỗi người sẽ tự rút ra cho mình những bài học về bản năng sinh tồn để tích lũy cho bản thân khi lớn lên.

Trong gia đình Nhật, từ ông bà đến bố mẹ đều không so sánh trẻ với nhau.

Không bao giờ so sánh các con với nhau

Trong gia đình người Nhật mà tôi đến thăm, ông bà của các em cũng như bố mẹ các em đều đối xử rất công bằng với các em, đặc biệt là không bao giờ có sự so sánh giữa các em với nhau hay dùng những từ dễ chạm lòng tự ái và tổn thương sự tự tin của các em kiểu như “Tatsuki-kun ăn ngoan như thế kia mà sao con hư thế không chịu ăn” ...

Có thể Haruki-kun nhỉnh hơn Tatsuki-kun một chút về năng khiếu vẽ hoặc xếp hình nhưng khi cả hai cùng khoe tác phẩm thì mọi người đều khen với thái độ như nhau, chứ không bao giờ nói những câu đại loại kiểu như là “Haruki-kun tô đẹp như thế này mà sao con tô màu gì ngộ thế…” hay là “con phải nhìn anh (em) để mà học tập…” Thay vào đó mọi người đều tôn trọng sở thích cá nhân và cá tính của mỗi em để từ đó khuyến khích các em phát huy những điểm mạnh của mình.

Có lẽ chính nhờ điều đó mà các em luôn vui vẻ phát huy hết sở thích của mình, cãi nhau xong lại thân thiết với nhau ngay lập tức. Muốn cho trẻ được phát triển tự nhiên và đúng với con người trẻ vốn có như vậy thì bản thân cha mẹ và ông bà phải luôn là những người đối xử công bằng, tôn trọng cá tính của trẻ. Nếu muốn khích lệ tinh thần cố gắng của trẻ thì cũng đừng bao giờ dùng những lời lẽ so sánh trẻ với những trẻ khác, thay vào đó hãy nhìn vào những điểm mạnh của trẻ để khen ngợi, kích thích nỗ lực của trẻ.

Theo afamily