Không biết chính xác từ năm nào bắt đầu có lễ Thanh minh, nhưng Thanh minh được tổ chức rộng khắp Nhật Bản vào thế kỷ thứ 8. Năm 806, Vua Nhật ban sắc lệnh tổ chức ngày lễ hội Thanh minh. Từ năm 1868, ngày này chính thức thành ngày nghỉ quốc lễ. Có hai đạo chính tại Nhật là Phật giáo và Shinto. Tuy nhiên hầu hết người Nhật kết hợp cả hai đạo giáo này, nghĩa là vừa đi chùa vừa đi đền Shinto cầu nguyện, nên có chỗ người ta cũng xây những đền và chùa cùng một khuôn viên.
Ý nghĩa của lễ Thanh minh xuất phát từ Phật giáo. Trong tiếng Nhật, lễ Thanh minh gọi là Shunbun-No-Hi (Higan), Higan nghĩa là “thế giới khác”, và cũng có nghĩa là “cõi Niết bàn”. Phật giáo tại Nhật tin rằng có một dòng sông ngăn cách giữa thế giới con người và cõi Niết bàn, dòng sông này chứa đầy mộng ảo, đam mê và đau khổ, vượt qua dòng sông này con người sẽ được khai sáng và đến Niết bàn. Thuyết rằng, vào ngày Thanh minh, là ngày mà thời gian của ngày và đêm cân xứng thì Phật hiện ra để cứu vớt những linh hồn lạc lối, dẫn dắt họ vượt sông khổ ải đến cõi Niết bàn. Vì thế đây là ngày hạnh phúc, rất quan trọng để con cháu thăm viếng mộ phần tổ tiên.
Thường trong suốt một tuần từ ngày 18 – 24.3 (trước ngày chính và sau ngày chính 3 ngày), người Nhật sẽ thăm viếng phần mộ ông bà, tổ tiên. Theo phong tục, họ sẽ sửa sang lại mộ, dâng hoa, dâng hương, dâng bánh và rượu sakê. Loại bánh đặc trưng trong ngày này gọi là botamochi (sẽ được gọi tên là ohagi vào ngày hạ chí), đó là loại bánh nếp, dẻo, mềm, hơi ngọt, được vắt tròn sau đó phủ quanh bằng một lớp đậu đỏ đánh nhuyễn và ngọt. Cũng có dạng để bột đậu đỏ bên trong, nếp bên ngoài rồi lăn qua bột đậu xanh khô, hoặc lá trà cắt nhuyễn. Người Nhật đốt nhang trước mộ phần, cây nhang màu xanh lá đậm, không có chân nhang, mà bột nhang phủ tận cuối, vì thế trong các lư hương tại Nhật sẽ không thấy chân. Trước một phần mộ, thường người ta có hai chỗ cắm hoa tại hai bên linh bài, riêng đồ cúng thì được đặt ngay chính giữa.
Ở Nhật, có lẽ vì đất đai khan hiếm, nên thường người chết được hỏa táng, riêng những nhà giàu sang thì xây mộ phần. Theo tục lệ, việc hỏa táng tại Nhật được tổ chức thành buổi lễ, dưới sự chủ trì của các nhà sư. Thường khách sẽ mang tiền phúng điếu cho gia đình và tham gia lễ Hỏa thiêu. Sau đó khi hỏa thiêu xong hũ cốt sẽ được đem gửi và chôn tại nghĩa trang tại chùa.
Ngày Thanh minh còn được xem là ngày bắt đầu mùa hoa anh đào nở, báo hiệu cho một mùa xuân bắt đầu. Sau năm 1948, Chính phủ Nhật thêm một ý nghĩa cho lễ Thanh minh là ngày ngắm thiên nhiên và sự sống. Ngoài việc thăm mộ phần tổ tiên, người Nhật thường cũng đi chùa, và đền Shinto. Họ đi cầu nguyện hạnh phúc và an vui cho cuộc sống. Trong cảnh nhộn nhịp đó, có những gia đình cả nhà mặc đồ truyền thống, những cô gái mặc kimono ôm trên tay một hộp gỗ xinh xắn... đó là những hình ảnh khó quên trong ngày lễ Thanh minh.
Theo duhocnhatban
Trả Lời Với Trích Dẫn
Bookmarks