Nhật bản là một nước kinh tế mạnh hàng đầu thế giới (mặc dù nó đang khủng hoảng như điên này). Vì thế Chik viết bài này với mục đích để mọi người hiểu thêm về nền kinh tế Nhật (+ để chick ôn bài không trượt).
Bài này lấy tư liệu chủ yếu từ Osamu Nariai. 2005, Exploring the Japanese Economy, Reitaku University Press.
************************************************** **************
Phần I: Nhật Bản trước cải cách Minh Trị (1868)
Cho đến thời kỳ Edo (1603 - 1868), Nhật Bản còn là nước chưa phát triển.
I.Xã hội - Chính trị
Xã hội Nhật lúc bấy giờ được chia làm 5 tầng lớp cao nhất là Samurai, sau đó là nông dân tiếp đến là thợ thủ công, thương nhân và những người không thuộc 4 tầng lớp trên (Eta, Hinin)
Shogun (tướng quân) là người đứng đầu trong giới võ sĩ (Samurai) và là người cai trị Bakufu (đại loại là chính phủ lâm thời, k biết dịch Bakufu thành cái gì nữa).
Dưới Bakufu là các Han, đứng đầu là các Daimyou. Mỗi Han có một vùng lãnh thổ riêng,tụe gây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng xã hội, tự do phát triển các ngành nghề nhưng không có quyền gây quỹ hay xây dựng quân đội.
Han được chia thành 3 loại: Shinpan (Daimyou là con cháu thuộc dòng dõi của tướng quân Tokugawa); Fudai (những người phục tùng lâu đời, ở đây là những người theo Tokugawa trc cuộc chiến Sekigahara năm 1600); và Tozama (những người mới phục tùng,cụ thể ở đây Daimnyou của những Han này là người được đã từng chống lại Tokugawa trc cuộc chiến sekigahara).
Bakufu nắm trong tay đầy đủ quyền lực (chủ yếu về quân sự) để chi phối các Han. Bakufu bắt buộc các Han phải đóng những khoản thuế nặng nề. Cứ vài năm, Bakufu lại bắt Han phải có những sự trao đổi qua lại giữa lãnh địa của mình và Edo (Tokyo bây h).
Chình vì điều này mà từ thời Edo, Nhật Bản đã có một hệ thống chính trị khá chặt chẽ, thống nhất và kỷ luật.
Edo là thời kỳ Nhật Bản khá ổn định và phát triển, chiến tranh không xảy ra trên đất nhật trong vòng khoảng hơn 200 năm.
2. Kinh tế
Mặc dù cuộc cách mạng KHCN nổ ra khá mạnh mẽ trên thế giới đặc biệt là ở châu Âu nhưng Nhật Bản lại đóng cửa không chịu quan hệ giao dịch với các nước bên ngoài. Chính vì thế khoảng cách kinh tế giữa Nhật và các nước tây Âu thời đó là khá lớn.
Nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Vào đầu thời kỳ Edo, có đến 90% dân số là nông dân.
Những năm đầu thời Edo, hầu hết các gia đình sản xuất chỉ đủ dùng trong gia đình nhưng từ giữa thời Edo, khi mà sản lượng nông nghiệp Nhật tăng đột biến, các gia đình đã có những sản phầm thừa để giao dịch ngoài chợ. Điều này đã tạo nên một hệ thống trao đổi hàng hóa thống nhất toàn quốc, tăng thu nhập cho nhười dân, kích cầu tiêu dùng và làm nền giáo dục được phát triển.
Vào thời đó, nông dân được tổ chức rất tốt. Họ được phép tự liên kết lại để sản xuất và đóng thuế cho các Han. Han được quyền thu thuế sau đó nộp lại cho Bakufu.
Chính do nông dân được tự do liên kết nên họ đã phát triển được nền nông nghiệp nhật bản, nghĩ ra nhiều biện pháp cải tiến nhằm tăng năng xuất cũng như chất lượng của sản phầm công nghiệp.
3. Giao thông vận tải - Thương Mại
Thuế hay mọi hoạt động giao dịch đều được quy ra gạo. Vận tải đường biển thời kỳ này phát triển nhằm mục địch chuyên chở gạo.
Vì các Han bị bắt phải có sự trao đổi qua lại với Edo nên giao thông đất liền cũng rất phát triển.
Các Han có trách nhiệm với sự phát triển của mỗi vùng miền và nhằm mục đích tăng tổng doanh thu thuế, các han đã tạo điều kiện cho ngành công nghiệp thủ công phát triển VD như sản xuất lụa, hàng thủ công, chè....
Thời kỳ Edo cũng là mốc thúc đẩy các hoạt động thưong mại. Mọi sự buôn bán trao đổi đều được quy ra gạo. Thời kỳ này phát triển rất nhiều các kỹ thuật buôn bán. Osaka là trung tâm buôn bán trao đổi hàng hóa.
4. Giáo dục
Hệ thống giáo dục cũng có nhiều bước cải thiện. Có 2 loại hệ thống trường học là trường dành cho Samurai điều hành bởi Bakufu hoặc Han và trường học dành cho những người bình thường gọi là Terakoya.
Terakoya dành cho lứa tuổi 7-13, có khoảng 20000 trường trên toàn Nhật và đến 40% dân số được đi học thời đó.
Những phát triển của thời Edo là tiền đề quan trọng cho sự phát triển chóng mặt của Nhật bản sau này.
còn tiếp, h đi ngủ đã
PS: Chick viết theo ý hiểu, sai đâu các bạn góp ý nhá
Trả Lời Với Trích Dẫn
Bookmarks